Είναι γύρω στα 60. Στέκεται δίπλα στην πόρτα του λεωφορείου φορώντας προστατευτική μάσκα χειρουργικού τύπου, περιεργαζόμενη όποιον εισέρχεται ή εξέρχεται. Είναι γύρω στα 25. Κουβαλάει μαζί της μια μικρή βαλίτσα και το καπέλο της, που αναγράφει την αεροπορική εταιρεία στην οποία εργάζεται.
«Δεσποινίς, γιατί δε φοράτε μάσκα;». Δε λαμβάνει απάντηση. «Ξέρετε ότι αυτό που κάνετε είναι παράνομο;». Δε λαμβάνει απάντηση, δεν την ενδιαφέρει, ξέρει ότι «έχει δίκιο». «Εσείς οι νέοι δεν προσέχετε καθόλου και την πληρώνουν οι ευπαθείς ομάδες». Λίγα δευτερόλεπτα μετά, εκείνη τακτοποιεί την βαλίτσα της στην άκρη του εν κινήσει λεωφορείου και τοποθετεί την μάσκα της με ψυχραιμία χωρίς να δώσει σημασία.
Ήταν ένας μονόλογος διάρκειας ενός λεπτού και η επ’ ακριβώς αποτύπωση της κοινωνικής πραγματικότητας το τελευταίο διάστημα. Ένα διαρκώς υψωμένο δάχτυλο που αποδίδει αδιακρίτως ευθύνες στον νέο τον «απερίσκεπτο», που «νιώθει ότι είναι άτρωτος», που «δεν σκέφτεται τον παππού ή την γιαγιά του». Μια αυθαίρετη γενίκευση που δεν συναντάται πρώτη φορά, αφού είναι προσφιλής μας τακτική η απόδοση ευθυνών στον κάθε Άλλο, χωρίς να διακρίνουμε, χωρίς να φιλτράρουμε, χωρίς να κοιτάμε δίπλα μας.
Δίπλα μας υπάρχει ένας νέος που εργάζεται δωδεκάωρα σε συνθήκες καύσωνα φορώντας την προστατευτική του μάσκα, προσπαθώντας να προετοιμαστεί για έναν αχαρτογράφητο χειμώνα. Κι ένας άλλος που περνάει μέρες ολόκληρες στο νοσοκομείο περιθάλποντας ασθενείς. Και κάποιος άλλος που εδώ κι έξι μήνες δεν έχει περάσει την πόρτα των ηλικιωμένων αγαπημένων του προσώπων, για να μη θέσει τη ζωή τους στον όποιο κίνδυνο.
Η πανδημία ανέδειξε για ακόμη μια φορά πόσο σκληρή κι άδικη μπορεί να καταστεί η απολυτότητα, πόσο εύκολη είναι η επίρριψη ευθυνών στον Άλλον. Σε μια ρευστή εποχή, ανέφικτης προβλεψιμότητας, η διχαστική γλώσσα θα έχει ως επόμενο διχαστικές συμπεριφορές. Σε έναν δρόμο που δε φαίνεται να είναι εύκολος τους επόμενους μήνες και σε συνθήκες αβεβαιότητας −μιας που τα πράγματα που είναι γνωστά για την πανδημία είναι περιορισμένα− ο λόγος, ειδικά ο δημόσιος, θα έπρεπε να χρησιμοποιείται με μεγαλύτερη προσοχή και λιγότερες, αχρείαστες, γενικεύσεις.
Οι κρίσιμες συγκυρίες απαιτούν νηφάλιες ενέργειες. Το καλό της κοινωνίας μπορεί να προστατευθεί και χωρίς την στοχοποίηση μιας ολόκληρης γενιάς που πλήττεται σημαντικά από τις συνέπειες της πανδημίας. Ίσως, τελικά, ο διχασμός να μην είναι ο κατάλληλος τρόπος για τη διαχείρισή της.
