Το αδιέξοδο στο Κυπριακό είναι παρατεταμένο. Είμαστε στην χειρότερη κατάσταση από την εποχή της εισβολής, ένα βήμα πριν την διχοτόμηση.
Πολλοί από τους συμπατριώτες μας έχουν κουραστεί με το κυπριακό πρόβλημα. Νιώθουν ότι υπάρχουν άλλες προτεραιότητες που τους απασχολούν. Η ακρίβεια, η έξαρση (θα έλεγα κατακόρυφη αύξηση) της ανεργίας, η ποιότητα της παιδείας και της υγείας. Υπάρχουν σωρεία προβλημάτων που επηρεάζουν την καθημερινή ζωή των συνανθρώπων μας. Και όμως η επίλυση του Κυπριακού καθορίζει το πλαίσιο και την σταθερότητα μέσα από το οποίο μακροχρόνιες και αποτελεσματικές πολιτικές μπορούν να κτιστούν.
Πάρτε για παράδειγμα την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων και την προώθηση επενδύσεων για μια Κύπρο και πράσινη.
Η επίλυση του Κυπριακού είναι ουσιαστικής σημασίας για το μέλλον μας και των παιδιών μας. Όχι βέβαια μια λύση για χάρη της λύσης. Αλλά μια λύση που να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διέπεται από τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να συνάδει με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.
Βλέποντας την ρεαλιστική εικόνα, πέντε χρόνια μετά το ναυάγιο στο Κραντ Μοντάνα διαπιστώνω ότι κινδυνεύουμε να πέσουμε στα βράχια της διχοτόμησης. Υπεύθυνοι για τα χάλια που βρίσκεται το Κυπριακό σήμερα είναι: πρώτο, η Τουρκία που έκανε στροφή στα δύο κράτη στηρίζοντας την εκλογή Τατάρ και δεύτερο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και οι δύο πιο στενοί του συνεργάτες στη διαχείριση του Κυπριακού, Ν. Χριστοδουλίδης και Α. Μαυρογιάννης γιατί άφησαν να μπει στο περιθώριο το Πλαίσιο του ΓΓ του ΟΗΕ της 30ης Ιουνίου 2017.
Ο Ν. Χριστοδουλίδης είπε δημόσια πως «στο Κραντ Μοντάνα φτάσαμε στο παρά 5 της λύσης» και ο Α. Μαυρογιάννης ότι φτάσαμε «στο παρά τρίχα της λύσης». Σήμερα είμαστε στο «παρά 5 της διχοτόμησης». Ποιοι έχουν την ευθύνη για αυτό; Ο Υπουργός Εξωτερικών και ο Διαπραγματευτής δεν ήταν υπάλληλοι ή απλώς βοηθοί. Ήταν συνδιαμορφωτές μιας πορείας που μάς έφερε εδώ. Δεν γνώριζαν ότι ο Αναστασιάδης αντί του Πλαισίου του ΓΓ, συζητούσε πίσω από κλειστές πόρτες με διάφορους (μεταξύ άλλων με τον Τσαβούσουγλου) τη λύση δύο κρατών και έκανε μετά «ιδεοθύελλα» στην Λευκωσία; Εάν κάποιος από τους δύο διαφωνούσε, έπρεπε να το πει τουλάχιστον δημόσια. Το να λες πέντε χρόνια μετά ότι δήθεν δεν συμφωνούσες δεν σημαίνει απολύτως τίποτε. Δεν μετρούν οι προθέσεις, ή οι εκ των υστέρων προφάσεις. Όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος και την ζημιά την πληρώνει η Κύπρος που πάει στα βράχια της διχοτόμησης. Το Βαρώσι άνοιξε για εποικισμό και το Κυπριακό ως θέμα για επίλυση απουσιάζει από όλα τα διεθνή βήματα.
Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Ο κίνδυνος μονιμοποίησης των τετελεσμένων της εισβολής είναι ολοένα και πιο ορατός. Καλώ όλους μας να μην συμβιβαστούμε με τη διχοτόμηση, να μην δεχθούμε να μοιραστεί η χώρα μας στα δύο. Χαιρετίζω την στάση του Πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κυριάκου Μητσοτάκη, στην πρόσφατη ομιλία του στο Κογκρέσο όπου ξεκαθάρισε ότι δεν δεχόμαστε τα δύο κράτη.
Δεν μένω όμως στις διαπιστώσεις. Προτείνω εφικτές δράσεις! Να αξιοποιήσουμε τα δύο κλειδιά που έχουμε στα χέρια μας: το κλειδί «ενέργεια» και το κλειδί «ευρωτουρκική σχέση».
Για το πρώτο κλειδί είναι σημαντικό να χειριστούμε το κεφάλαιο υδρογονάνθρακες ως κίνητρο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Πρόταση που το ΑΚΕΛ έβαλε στο τραπέζι από το 2020. Προσθέτω ότι αυτή η πρόταση γίνεται ακόμα πιο επίκαιρη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα ζητήματα της ενέργειας σήμερα γίνονται πολύ πιο επείγοντα.
Το δεύτερο κλειδί αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Η «Θετική Ατζέντα» ΕΕ - Τουρκίας περνά μέσα από την επίλυση του Κυπριακού. Το κυπριακό πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα. Η πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις πρέπει να διασυνδέεται με την προηγούμενη πρόοδο επί της ουσίας του Κυπριακού. Αυτός είναι ένας σημαντικός μοχλός από την πλευρά της ΕΕ για να υπάρξουν δίαυλοι επικοινωνίας και επιρροής προς την Άγκυρα. Υπάρχουν ευκαιρίες και είναι δικό μας καθήκον να τις καθοδηγήσουμε προς την κατεύθυνση της επίλυσης.
Με τη δική μας προσπάθεια, μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα και να κτίσουμε μια Κύπρο για την οποία όλοι να είμαστε περήφανοι. Το άλυτο Κυπριακό δεν μπορεί να μείνει κληρονομιά στα παιδιά μας. Γιατί η Κύπρος αξίζει καλύτερα!
