Η κοινωνική απομόνωση είναι το βασικότερο μέτρο το οποίο χρησιμοποιούν οι διάφορες κυβερνήσεις ανα το παγκόσμιο, στην προσπάθεια τους να αντιμετωπίσουν ή να επιβραδύνουν την εξάπλωση της πανδημίας. Θεωρείται από πολλούς εμπειρογνώμονες, ως «αναγκαία στρατηγική», αφού χωρίς οποιοδήποτε εμβόλιο στο προσκήνιο μέχρι στιγμής, είναι ίσως ο μόνος τρόπος να προστατευτεί ο άνθρωπος.
Τα δεδομένα τα οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι για όλους καινούρια. Και από την στιγμή που δεν είχαμε την εμπειρία μιας παρόμοιας κατάστασης στο παρελθόν για να συγκρίνουμε, δικαιολογημένα κατακλυζόμαστε από ανασφάλεια και αβεβαιότητα, συνδυασμό επικίνδυνο για την ψυχική μας υγεία και όχι μόνο. Ξαφνικός εγκλεισμός και πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Πόσο κινδυνεύει η οικογένεια μου από τον συγκεκριμένο ιο; Πότε θα επιστρέψω στην ρουτίνα μου; Θα είναι η ρουτίνα μου όπως την είχα συνηθίσει ή θα αναγκαστώ εκ νέου να προσαρμοστώ σε άλλες συνθήκες; Ποιες θα είναι οι νέες συνθήκες στις οποίες θα πρέπει να προσαρμοστώ; Οικονομικά; Πως θα ανταπεξέλθει η οικογένεια μου;
Αν προσθέσουμε σε όλα τα πιο πάνω ότι άνθρωποι ακυρώνουν σημαντικές εκδηλώσεις τις οποίες προγραμμάτιζαν για καιρό (γάμους, βαφτίσεις κτλ), ότι κάποιοι άλλοι κηδεύουν συγγενείς χωρίς την δυνατότητα να τους αποχαιρετήσουν, κάποιοι βλέπουν από μακριά, σημαντικά για τους ίδιους άτομα να παλεύουν σε κλίνες καθημερινά για την ζωή τους, γίνεται πολύ πιο εύκολο να καταλάβει κάποιος την δυσκολία διαχείρισης της όλης κατάστασης. Ειδικά, όταν η οποιαδήποτε λύση δεν εξαρτάται από εμάς.
Σίγουρα υπάρχουν πληθυσμοί που φαίνονται να είναι πιο ευάλωτοι στο στρες κατά την διάρκεια αυτής της κρίσης, όπως για παράδειγμα οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με χρόνιες παθήσεις, τα παιδιά και οι έφηβοι, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας που υπηρετούν στην πρώτη γραμμή και οι άνθρωποι με ιστορικό ψυχικών παθήσεων. Ωστόσο, ακόμα και αν κάποιος δεν βρίσκεται στις παραπάνω ομάδες, η έντονη ανησυχία, ο διαχωρισμός, η έλλειψη κοινωνικής αλληλεπίδρασης και η εργασιακή ανασφάλεια καθιστά τους πάντες επιρρεπείς στο άγχος.
Ποιές μπορεί να είναι λοιπόν οι κύριες επιπτώσεις της κοινωνικής απομόνωσης, και γενικότερα της κρίσης την οποία περνούμε στον άνθρωπο; Έρευνες από προηγούμενες εμπειρίες όπου άτομα αναγκάστηκαν να μπουν σε καραντίνα, έδειξαν ότι οι επιπτώσεις του εγκλεισμού (οι οποίες μπορεί να κρατήσουν ακόμη και αρκετό διάστημα μετά το τέλος του), περιλαμβάνουν:
- Διαταραχή μετα-τραυματικού στρες
- Κατάθλιψη, μελαγχολία λόγω παύσης από την εργασία και διαφοροποίησης της καθημερινότητας μας
- Διαταραχές ύπνου, είτε λόγω των έντονων αρνητικών σκέψεων, των ανησυχιών που μας κατακλύζουν, είτε λόγω της αλλαγής στην ρουτίνα γενικότερα
- Διατροφικές διαταραχές που συνάδουν με τα συμπτώματα κατάθλιψης (μειωμένη όρεξη ή υπερ-φαγία)
- Συναισθηματική απομάκρυνση από σημαντικά άτομα, είτε λόγω διάθεσης, είτε λόγω των συνεχόμενων διαφορών/ συγκρούσεων που μπορεί να προκύψουν από την συνεχόμενη επαφή, είτε γιατί απλά δεν μπορούμε πλέον να έχουμε επαφή
- Έλλειψη προσοχής/δυσκολία συγκέντρωσης η οποία οδηγεί σε μειωμένη απόδοση στην δουλειά ή το σχολείο
- Εξάντληση, μειωμένη ενέργεια και ενδιαφέρον ακόμη και για δραστηριότητες που στο παρελθόν αγαπούσαμε
- Φόβος για το μέλλον, την υγεία μας, την υγεία των αγαπημένων μας προσώπων
- Αυξημένη ευερεθιστότητα
- Θυμός/ έντονα ξεσπάσματα κυρίως λόγω της αλλαγής στην ρουτίνα, την αναγκαστική απομάκρυνση από αγαπημένες δραστηριότητες αλλά και την αβεβαιότητα
- Κατάχρηση αλκοόλ, καπνίσματος, ναρκωτικών
Κάποιες από τις πιο πάνω επιπτώσεις της κοινωνικής απομόνωσης, σε συνδυασμό με την συνεχή συνύπαρξη των ζευγαριών (που πιθανόν να προκαλέσει εντάσεις), μπορούν να εξηγήσουν και το γεγονός ότι εκτός όλων των άλλων, το τελευταίο διάστημα παρατηρήθηκε και μια έξαρση στα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας! Δεδομένα, πολύ πιο επιρρεπή είναι τα άτομα τα οποία είχαν επιδείξει παρόμοιες συμπεριφορές στο παρελθόν.
Τρόποι αντιμετώπισης των πιθανών επιπτώσεων της καραντίνας!
- Διατήρηση της ρουτίνας μας, σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο βαθμό, εντάσσοντας ταυτόχρονα δραστηριότητες «καραντίνας». Δραστηριότητες δηλαδή που θα επινοήσουμε τώρα και θα τις εντάξουμε στην καθημερινότητα μας, ή δραστηριότητες που αμελήσαμε στο παρελθόν λόγω του φόρτου εργασίας μας.
- Κάνουμε σωστό προγραμματισμό διαχείρισης του χρόνου μας και προσπαθούμε να έχουμε καθημερινό πρόγραμμα εργασιών, δραστηριοτήτων
- Χρησιμοποιούμε την τεχνολογία για να κρατήσουμε επαφή με αγαπημένα πρόσωπα που μπορεί να βρίσκονται μακριά μας
- Προσπαθούμε να κρατήσουμε μια ισορροπημένη διατροφή
- Εντάσσουμε όσο γίνεται την γυμναστική στο πρόγραμμα
- Περιορίζουμε την ενημέρωση για όλα όσα συμβαίνουν σε αξιόπιστες πηγές, και ταυτόχρονα προσπαθούμε να ισορροπήσουμε την αρνητικότητα της ροής των ειδήσεων με πιο ευχάριστες δραστηριότητες
- Προσπαθούμε να περιορίσουμε τις εντάσεις μέσα στο σπίτι. Πως; Με το να δείξουμε και να μας δείξουν κατανόηση
- Αποφεύγουμε το υπερβολικό κάπνισμα ή την χρήση αλκοόλ
Τέλος πρέπει να αντιληφθούμε και να δεχτούμε ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό να αγχωθούμε, να ανησυχήσουμε, να φοβηθούμε. Οι συνθήκες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι πρωτόγνωρες και οτιδήποτε πρωτόγνωρο με παρόμοιες επιπτώσεις τρομάζει!
