Ρώσο-τουρκική “κρίση”;

Τρίτη, 9/1/2018 - 08:43
Γιώργος Πυρίσιης
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ

Κάτι ακόμα που δεν φαίνεται να αντιλαμβανόμαστε ακόμα είναι πως τα στρατηγικά συμφέροντα της κάθε χώρας καθορίζουν και την εξωτερική της πολιτική. Στην περίπτωση της Ρωσίας με την Τουρκία τα στρατηγικά συμφέροντα τους κινούνται σε δυο βασικούς άξονες. Τα οικονομικά-ενεργειακά συμφέροντα και την γεωπολιτική ασφάλεια. Και τα δυο προφανώς είναι αλληλένδετα. Παρά το προσωρινό πάγωμα των μεταξύ τους σχέσεων μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους SU-24 από τουρκικό F-16 το Νοέμβριο του 2015 οι δυο χώρες βλέποντας πως τα οικονομικά και ενεργειακά τους συμφέροντα υπερτερούν έναντι οποιοδήποτε άλλων συγκρούσεων προχώρησαν στην αναθέρμανση τους το 2016. Άλλωστε αυτό ήταν κάτι που διαφάνηκε και από την στάση της Τουρκίας ήδη από το 2014 στις Νατοϊκές κυρώσεις εναντίον της Μόσχας κατά τη διάρκεια της κρίσης στη Κριμαία. Η Άγκυρα ήταν η μόνη Νατοϊκή χώρα που αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις εναντίον της Μόσχας.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως οι ρωσικές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας μετά την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους κόστισαν στην τουρκική οικονομία περίπου στα 9 με 11 δις δολάρια ενώ οι ροές Ρώσων τουριστών προς την Τουρκία παρουσίασαν πτώση της τάξεως του 87%. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και το πάγωμα των ενεργειακών σχεδιασμών μεταξύ των δυο χωρών καθώς η Μόσχα είχε απορρίψει περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων τους στο συγκεκριμένο τομέα αφού απέκλεισε τόσο τη δημιουργία του πυρηνικού σταθμού αλλά και τη δημιουργία του αγωγού Turkish Stream σε μια προσπάθεια αντιποίνων.

Ωστόσο, όλα αυτά ανήκουν πλέον στο παρελθόν καθώς η ομαλοποίηση των μεταξύ τους σχέσεων που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ίδιου του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος απέστειλε μια επιστολή απολογίας προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν τον Ιούνιο του 2016, σηματοδότησε μια νέα εποχή στις διμερείς τους σχέσεις. Έκτοτε μια όλο και περισσότερη ενδυνάμωση τόσο στον οικονομικό όσο και στον ενεργειακό τομέα αλλά και στα θέματα που άπτονται της εδαφικής ασφάλειας και ακεραιότητας των δυο κρατών είναι σε εξέλιξη. Έχουν κλείσει τις συμφωνίες για δημιουργία του αγωγού Turkish Stream, συμφωνία για δημιουργία του πυρηνικού σταθμού στο Άκουγιου της Τουρκίας αλλά και την πιο πρόσφατη συμφωνία για αγορά από την Άγκυρα του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400. Οι δυο χώρες σκεπτόμενες πρωτίστως ορθολογιστικά αντελήφθησαν πως τα μέτρα περιορισμού των εμπορικών τους σχέσεων δεν ωφελούν κανένα και πως θα έπρεπε οι μεταξύ τους τριβές να εξομαλυνθούν.

Παράλληλα, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στη Τουρκία οι σχέσεις τους βελτιώνονται ραγδαία και στην πτυχή της εδαφικής ασφάλειας και ακεραιότητας αφού τόσο Πούτιν όσο και Έρντογάν κατάφεραν να συνεργαστούν άψογα στη συριακή κρίση καθώς πέτυχαν την αποτροπή δημιουργίας ενός κουρδικού κράτους με την ενσωμάτωση των τριών κουρδικών περιοχών (νοτιοανατολική Τουρκία, βόρειο Ιράκ και βόρεια Συρία). Παράλληλα, η Άγκυρα κατάφερε να επιτύχει τους δυο στρατηγικούς της στόχους κατά τη διάρκεια της επιχείρηση Ευφράτης. Πρώτον να αποτρέψει την ενσωμάτωση των πιο πάνω κουρδικών περιοχών και δεύτερο να εξολοθρεύσει τους τζιχαντιστές από τη βόρεια Συρία. Αυτό φυσικά επιτευχθεί με την συμβολή της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της ανθρωπιστικής κρίσης στο Χαλέπι όπου η συνεργασία των δυο κρατών τερμάτισε την κρίση στη συγκεκριμένη πόλη και αναγκάζοντας τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ να δηλώσει πως οι συνομιλίες μεταξύ των δυο χωρών αποδείχτηκαν να ήταν πιο αποτελεσματικές σε σχέση με τις άκαρπες όπως ανέφερε συνομιλίες με την Ουάσιγκτον.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως οι Ρώσο-τουρκικές σχέσεις έχουν εισέλθει εδώ και καιρό σε μια νέα αναβαθμισμένη τροχιά και αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχουμε υπόψη μας ως ελληνοκύπριοι ούτως ώστε να έχουμε πιο σφαιρική αντίληψη των τοπικών και περιφερειακών εξελίξεων.