Ακριβώς όπως ο καρκίνος επηρεάζει τη σωματική σας υγεία, μπορεί να αναδείξει ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων που δεν έχετε συνηθίσει. Μπορεί επίσης να κάνει τα υπάρχοντα συναισθήματα να φαίνονται πιο έντονα. Συναισθήματα που μπορεί να αλλάζουν καθημερινά, ανά ώρα ή λεπτό. Αυτό ισχύει συχνά για όλους τους ανθρώπους οι οποίοι είτε πρόκειται να αρχίσουν θεραπεία, είτε βρίσκονται ήδη σε θεραπεία. Μπορούν μάλιστα να αφορούν και φίλου και συγγενείς καθώς είναι και για αυτούς μια αναπάντεχη αλλαγή. Αυτά τα συναισθήματα είναι όλα φυσιολογικά και αναμενόμενα.
Συχνά οι αξίες με τις οποίες έχετε μεγαλώσει και το πώς βλέπετε τον εαυτό σας, επηρεάζουν το πώς σκέφτεστε και αντιμετωπίζετε τον καρκίνο. Για παράδειγμα μερικοί άνθρωποι: Νιώθουν ότι πρέπει να είναι ισχυροί και να προστατεύουν τους φίλους και τις οικογένειές τους, έτσι δεν δείχνουν τα συναισθήματα τους. Κάποιοι ζητούν υποστήριξη και απευθύνονται σε αγαπημένους ή άλλους επιζώντες του καρκίνου. Άλλοι ζητούν βοήθεια από επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Μερικοί στρέφονται στην πίστη για να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν αυτό που τους συμβαίνει. Ό,τι κι αν αποφασίσετε, είναι σημαντικό να κάνετε ό,τι θεωρείτε σωστό για εσάς και να μην συγκρίνετε τον εαυτό σας το τί κάνουν άλλοι ασθενείς ή αναμένουν άλλοι ανθρώποι από εσάς. Ο καθένας είναι διαφορετικός, επομένως και οι ανάγκες τους.
Κατακλυσμένος/η (overwhelmed)
Όταν μάθετε ότι έχετε καρκίνο, μπορεί να αισθανθείτε ότι η ζωή σας είναι εκτός ελέγχου. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορες σκέψεις και συναισθήματα που μπορεί να έρθουν με αυτή την είδηση:
- Αναρωτιέστε αν θα ζήσετε ή όχι, αν θα πρέπει να ονειρεύεστε ή όχι.
- Η φυσιολογική σας ρουτίνα διακόπτεται από επισκέψεις σε γιατρούς και θεραπείες.
- Οι γιατροί χρησιμοποιούν ιατρικούς όρους που δεν καταλαβαίνετε.
- Νιώθετε ότι δεν μπορείτε να κάνετε τα πράγματα που σας αρέσουν.
- Νιώθετε αβοήθητοι και μόνοι.
Ακόμα κι αν αισθάνεστε εκτός ελέγχου, υπάρχουν τρόποι που μπορείτε να πάρετε κάποιο έλεγχο στα χέρια σας. Μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε όσα μπορείτε για τον καρκίνο σας. Όσα περισσότερο ξέρετε, τόσο πιο πολύ θα νιώσετε ότι έχετε κάποιο έλεγχο. Ρωτήστε το γιατρό σας ερωτήσεις και μην φοβάστε να πείτε πότε δεν καταλαβαίνετε.
Άρνηση (Denial)
Όταν διαγνωστείτε, ίσως έχετε δυσκολία να το πιστέψετε ή να αποδεχτείτε το γεγονός ότι έχετε καρκίνο. Αυτό ονομάζεται άρνηση. Η άρνηση ενός βαθμού μπορεί να είναι χρήσιμη επειδή μπορεί να σας δώσει χρόνο για να προσαρμοστείτε στα νέα δεδομένα και με τη διάγνωσή σας. Μερικές φορές όμως, η άρνηση μπορεί να γίνει ένα σοβαρό πρόβλημα. Εάν διαρκεί πολύ καιρό, μπορεί να σας εμποδίσει να πάρετε τη θεραπεία που χρειάζεστε γιατί μπορεί να θεωρείτε ότι δεν χρειάζεται. Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεπερνούν το στάδιο της άρνησης. Συνήθως μέχρι την έναρξη της θεραπείας, οι περισσότεροι αποδέχονται το γεγονός ότι έχουν καρκίνο και προχωρούν σε θεραπεία. Αυτό ισχύει τόσο για όσους πάσχουν από καρκίνο καθώς και τους ανθρώπους που τους αγαπούν και τους νοιάζονται.
Θυμός
Είναι πολύ φυσιολογικό να ρωτάς: "Γιατί εγώ;" και να είστε θυμωμένοι με τον καρκίνο. Μπορεί επίσης να αισθανθείτε θυμό ή δυσαρέσκεια προς τους παρόχους υγείας, τους υγιείς φίλους σας και τους αγαπημένους σας. Και αν είσαι θρησκευόμενος/η, ίσως αισθάνεσαι θυμωμένος/η με τον Θεό. Ο θυμός συχνά προέρχεται από συναισθήματα που είναι δύσκολο να εκφραστούν όπως: φόβος, πανικός, εκνευρισμός, ανημπορία, ανησυχία. Αν νιώθετε θυμωμένος, δεν χρειάζεται να προσποιείστε ότι όλα είναι εντάξει. Προσπαθείστε να μην τα κρατάτε μέσα σας όλα. Συζητήστε με την οικογένεια και τους φίλους σας για το θυμό σας. Ή, ζητήστε από το γιατρό σας να σας παραπέμψει σε έναν ψυχολόγο ο οποίος θα σας βοηθήσει σε αυτό. Είναι καλό επίσης να θυμόμαστε ότι ο θυμός είναι ένα ιδιαίτερο συναίσθημα, ένα συναίσθημα που αν χρησιμοποιηθεί λειτουργικά μπορεί να σας βοηθήσει, επειδή μπορεί να σας παρακινήσει να αναλάβετε δράση.
Φόβος και ανησυχία
Είναι τρομακτικό να ακούσετε ότι έχετε καρκίνο, και αυτό είναι υγιές και αναμενόμενο. Μπορεί να φοβάστε ή να ανησυχείτε για:
- Πόνους, είτε από τον καρκίνο είτε από τη θεραπεία
- Αν θα αισθάνεστε άρρωστοι ή διαφορετικοί ως αποτέλεσμα της θεραπείας σας
- Φροντίδα της οικογένειάς σας
- Το πώς θα πληρώνετε τους λογαριασμούς σας
- Πώς θα διατηρήσετε τη δουλειά σας
- Αν θα ζήσετε
Ορισμένοι φόβοι για τον καρκίνο βασίζονται σε ιστορίες, φήμες ή λανθασμένες πληροφορίες. Για να αντιμετωπίσετε τους φόβους και τις ανησυχίες, συχνά βοηθάει να ενημερωθείτε σωστά για την δική σας περίπτωση. Οι περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται καλύτερα όταν μαθαίνουν τα γεγονότα. Αισθάνονται λιγότερο φοβισμένοι και ξέρουν τι να περιμένουν. Μάθετε για τον καρκίνο σας και κατανοήστε τι μπορείτε να κάνετε για να βοηθήσετε την θεραπεία σας. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που είναι καλά ενημερωμένοι σχετικά με την ασθένειά τους και τη θεραπεία τους είναι πιο πιθανό να παλέψουν περισσότερο, να ακολουθήσουν τα θεραπευτικά τους σχέδια και να αναρρώσουν από τον καρκίνο πιο γρήγορα από όσους δεν είναι.
Ελπίδα
Μόλις οι άνθρωποι αποδέχονται ότι έχουν καρκίνο, αισθάνονται συχνά μια αίσθηση ελπίδας. Μην ξεχνάτε ότι εκατομμύρια άνθρωποι που είχαν καρκίνο είναι ζωντανοί σήμερα. Οι πιθανότητές σας να ζείτε με καρκίνο - και να ζείτε πέρα από αυτό - είναι καλύτερες τώρα από ό,τι πριν χρόνια. Και οι άνθρωποι με καρκίνο μπορούν να έχουν καλή ποιότητα ζωής, ακόμη και κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Μερικοί γιατροί πιστεύουν ότι η ελπίδα μπορεί να βοηθήσει το σώμα σας να χειριστεί τον καρκίνο. Εδώ είναι μερικοί τρόποι που μπορείτε να δημιουργήσετε την αίσθηση της ελπίδας:
- Σχεδιάστε τις μέρες σας όσο είναι δυνατό.
- Μην περιορίζετε τα πράγματα που σας αρέσουν να κάνετε μόνο και μόνο επειδή έχετε καρκίνο.
- Ψάξτε λόγους για να έχετε ελπίδα. Αν βοηθάει, γράψτε τους ή μιλήστε σε άλλους για αυτά. Μπορεί να είναι μικρά πράγματα.
- Περάστε χρόνο στη φύση.
- Αναλογιστείτε τις θρησκευτικές ή πνευματικές σας πεποιθήσεις.
- Ακούστε/διαβάστε ιστορίες για άτομα με καρκίνο που το ξεπέρασαν και έχουν καλή ποιότητα ζωής.
Στρες και άγχος
Τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη θεραπεία, είναι φυσιολογικό να έχετε άγχος για όλες τις αλλαγές της ζωής που περνάτε. Το άγχος είναι λογικό να υπάρχει - σημαίνει δεν είστε απαθείς σε όλο αυτό που σας συμβαίνει, αλλά σας ενδιαφέρει η έκβασή του. Ενδέχεται να παρατηρήσετε ότι:
- Η καρδιά σας κτυπά ταχύτερα.
- Έχετε πονοκεφάλους ή μυϊκούς πόνους.
- Δεν νιώθετε πείνα. Ή τρώτε περισσότερο.
- Πονάτε το στομάχι σας.
- Νιώθετε αδυναμία, ζαλάδες κλπ.
- Έχετε μια σφιχτή αίσθηση στο λαιμό και το στήθος σας.
- Κοιμάστε πάρα πολύ ή πολύ λίγο.
- Είναι δύσκολο να συγκεντρωθείτε.
Εάν έχετε κάποιο από αυτά τα συναισθήματα, μιλήστε με το γιατρό σας. Αν και είναι κοινά σημεία άγχους, θα θέλετε να βεβαιωθείτε ότι δεν οφείλονται σε φάρμακα ή θεραπεία.
Το άγχος μπορεί να μην αφήνει το σώμα σας να θεραπευτεί όσο είναι εφικτό. Εάν ανησυχείτε για το άγχος σας, ζητήστε από το γιατρό σας να προτείνει ένα ψυχολόγο για να μιλήσετε. Θα μπορούσατε επίσης να λαμβάνετε μέρος σε ομάδες στήριξης οι οποίες διδάσκουν και τρόπους αντιμετώπισης του άγχους. Το κλειδί είναι να βρείτε τρόπους για να ελέγχετε το άγχος σας και να μην τον αφήνετε να σας ελέγξει.
Θλίψη και κατάθλιψη
Πολλοί άνθρωποι με καρκίνο αισθάνονται λυπημένοι. Νιώθουν την αίσθηση της απώλειας της υγείας τους και της ζωής που είχαν πριν μάθουν ότι είχαν την ασθένεια. Ακόμη και όταν τελειώσετε με τη θεραπεία, ίσως εξακολουθείτε να αισθάνεστε λυπημένοι. Αυτή είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε οποιαδήποτε σοβαρή ασθένεια. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος, και έπειτα από ενεργή προσπάθεια να αποδεχτείτε όλες τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα.
Όταν είστε λυπημένοι, μπορεί να έχετε πολύ λίγη ενέργεια, να αισθάνεστε κουρασμένοι ή να μην θέλετε να φάτε. Για μερικούς, αυτά τα συναισθήματα εξαφανίζονται ή μειώνονται με την πάροδο του χρόνου. Αλλά για άλλους, αυτά τα συναισθήματα μπορούν να γίνουν ισχυρότερα. Τα οδυνηρά συναισθήματα μπορεί να μην γίνονται καλύτερα και να συνεχίζουν να παρεμποδίζουν την καθημερινότητα σας. Αυτό μπορεί να περιγράφει μια κατάσταση που ονομάζεται κατάθλιψη. Η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί αν ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Για να μάθετε περισσότερα για την κατάθλιψη δείτε το βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=cOOkTaHBWOA&t=96s
Ενοχή
Πολλοί άνθρωποι με καρκίνο αισθάνονται ενοχή κατηγορώντας τον εαυτό τους για την αναστάτωση των ανθρώπων που αγαπάνε, ή ανησυχούν ότι είναι βάρος με κάποιο τρόπο. Κάποιοι μπορεί να ζηλέψετε την καλή υγεία άλλων ανθρώπων και να ντρέπεστε για αυτό το συναίσθημα. Ίσως να κατηγορήσετε τον εαυτό σας για τις επιλογές του τρόπου ζωής που θεωρείτε ότι μπορεί να οδήγησαν στον καρκίνο σας. Μπορεί να σας βοηθήσει να μοιραστείτε αυτές τις σκέψεις και τα συναισθήματα με κάποιον.
Μοναξιά
Τα άτομα με καρκίνο συχνά αισθάνονται μόνοι ή απομακρυσμένοι από τους άλλους. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους:
- Οι φίλοι μερικές φορές δυσκολεύονται να αντιληφθούν αυτό που περνάτε ή να αποδεχτούν οι ίδιοι ότι έχετε καρκίνο, ή μπορεί να μην θέλουν να σας ενοχλήσουν και έτσι να μην επισκέπτονται ή να σας καλούν όσο συχνά θα θέλατε.
- Μπορεί να αισθάνεστε πάρα πολύ άρρωστοι για να λάβετε μέρος στα χόμπι και τις δραστηριότητες που απολαμβάνατε κάποτε.
- Μερικές φορές, ακόμα και όταν βρίσκεστε με ανθρώπους που αγαπάτε, μπορεί να αισθανθείτε ότι κανείς δεν καταλαβαίνει τι περνάτε.
- Είναι επίσης φυσιολογικό να αισθάνεστε μόνος μετά τη θεραπεία. Μπορεί να χάσετε την υποστήριξη που πήρατε από την ομάδα φροντίδας υγείας σας. Πολλοί άνθρωποι έχουν την αίσθηση ότι το δίχτυ ασφαλείας τους έχει φύγει, και παίρνουν λιγότερη προσοχή. Είναι κοινό να εξακολουθούν να αισθάνονται αποκομμένοι από ορισμένους φίλους ή μέλη της οικογένειας.
Ψάξτε για συναισθηματική υποστήριξη με διαφορετικούς τρόπους. Θα μπορούσε να σας βοηθήσει να μιλήσετε με άλλους ανθρώπους που έχουν καρκίνο ή να συμμετάσχετε σε ομάδα υποστήριξης. Ή ίσως αισθανθείτε καλύτερα αν μιλήσετε σε ένα φίλο, κάποιο μέλος της οικογένειας, ένα ψυχολόγο ή κάποιον από την πνευματικής σας κοινότητας. Δεν υπάρχουν σωστά και λάθη. Κάντε αυτό που σας φαίνεται σωστό.
Ευγνωμοσύνη
Μερικοί άνθρωποι βλέπουν τον καρκίνο τους ως "κλήση αφύπνισης". Συνειδητοποιούν τη σημασία της απόλαυσης των μικρών πραγμάτων στη ζωή. Πηγαίνουν τόπους που δεν έχουν βρεθεί ποτέ. Τελειώνουν έργα που είχαν ξεκινήσει, αλλά άφησαν στην άκρη. Περνούν περισσότερο χρόνο με φίλους και οικογένεια. Επιδιορθώνουν σπασμένες σχέσεις.
Μπορεί να είναι δύσκολο στην αρχή, αλλά μπορείτε να βρείτε χαρά στη ζωή σας εάν έχετε καρκίνο. Δώστε προσοχή στα πράγματα που κάνετε κάθε μέρα και που σας κάνουν να χαμογελάτε. Μπορεί να είναι τόσο απλά όσο ένα καλό φλιτζάνι καφέ, να είστε με ένα παιδί ή να μιλάτε σε έναν φίλο. Μπορείτε επίσης να κάνετε πράγματα που είναι πιο ξεχωριστά για εσάς, όπως μια βόλτα στη φύση ή η προσευχή (αν είστε θρήσκος) σε έναν τόπο που έχει νόημα για εσάς, η μαγειρική, ή ένα άθλημα. Ό, τι κι αν επιλέξετε, αγκαλιάστε τα πράγματα που σας φέρνουν χαρά όπως μπορείτε.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΧΕΙΡΙΣΤΕΙΤΕ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΣΑΣ- ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ:
Εκφράστε τα συναισθήματά σας
Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι όταν εκφράζονται τα έντονα συναισθήματα όπως ο θυμός ή η θλίψη, αυτά είναι δυνατό να αλλάξουν. Κάποιοι ξεκαθαρίζουν τα συναισθήματά τους μιλώντας σε φίλους ή οικογένεια, άλλους επιζώντες για καρκίνο, ομάδα υποστήριξης ή ψυχολόγο. Αλλά ακόμα κι αν προτιμάτε να μην συζητήσετε τον καρκίνο σας με άλλους, μπορείτε ακόμα να δουλέψετε τα συναισθήματά σας κάνοντας μια ενδοσκόπηση ή γράφοντάς τα.
Αναζητήστε πράγματα που σας δίνουν θετική ενέργεια
Προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε την ενέργεια σας για να εστιάσετε στην ευεξία και τι μπορείτε να κάνετε τώρα για να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο υγιής, κάνοντας πράγματα που σας γεμίζουν
Μην προσπαθείτε να είστε αισιόδοξοι αν δεν είστε
Πολλοί άνθρωποι λένε ότι θέλουν να έχουν την ελευθερία να παραδοθούν στα αρνητικά τους συναισθήματά μερικές φορές. Κάποιες μέρες μπορεί να είναι χειρότερες από άλλες και αυτό είναι εντάξει – βρείτε τρόπους να προετοιμάζεστε για τέτοιες μέρες.
Μπορείτε να επιλέξετε πότε να μιλήσετε για τον καρκίνο σας
Μπορεί να είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να ξέρουν πώς να σας μιλήσουν για τον καρκίνο σας. Συχνά οι αγαπημένοι σας έχουν καλή πρόθεση αλλά δεν ξέρουν τι να πουν ή τί να κάνουν. Μπορείτε να τους κάνετε να αισθάνονται πιο άνετα αν τους πείτε τί έχετε ανάγκη σε όλο αυτό.
Βρείτε τρόπους για να βοηθήσετε τον εαυτό σας να χαλαρώσετε
Οποιαδήποτε δραστηριότητα σας βοηθά να χαλαρώσετε, θα πρέπει να αφιερώσετε λίγο χρόνο για να το κάνετε. Ο διαλογισμός ς και οι ασκήσεις χαλάρωσης είναι μόνο μερικοί τρόποι που έχουν αποδειχθεί ότι βοηθούν αυτά μπορεί να σας βοηθήσουν να χαλαρώσετε όταν αισθάνεστε ανησυχία.
Να είστε ενεργός όσο μπορείτε
Αν βγείτε από το σπίτι και κάνετε κάτι μπορεί να σας βοηθήσει να εστιάσετε σε άλλα πράγματα εκτός από τον καρκίνο και τις ανησυχίες που φέρνει.
Ψάξτε για τα πράγματα που απολαμβάνετε
Θυμηθείτε τα πράγματα που απολαμβάνατε πριν το γεγονός του καρκίνου. Ίσως κάποια ασχολία ή χόμπι που σας άρεσε. Μερικοί ανθρώποι αισθάνονται καλύτερα αν μένουν απασχολημένοι. Εάν έχετε την ενέργεια, δοκιμάστε να συμμετέχετε σε δραστηριότητες όπως η μουσική, η τέχνη, η ανάγνωση ή η εκμάθηση κάτι καινούργιου.
Δείτε τί μπορείτε να ελέγξετε
Η εμπλοκή σας στην τήρηση των ραντεβού σας και η πραγματοποίηση αλλαγών στον τρόπο ζωής σας είναι από τα πράγματα που μπορείτε να ελέγξετε. Ακόμα και η ρύθμιση ενός ημερήσιου χρονοδιαγράμματος μπορεί να σας δώσει μια αίσθηση ελέγχου.
Αναζητήστε βοήθεια
Οι φίλοι/οικογένειά σας μπορεί να μοιράζονται μερικά από τα ίδια συναισθήματα και αυτό κάποτε μπορεί να είναι βοηθητικό ή προβληματικό. Εάν αισθάνεστε άνετα, μοιραστείτε αυτές τις πληροφορίες μαζί τους. Μιλώντας σε ένα φίλο που σας καταλαβαίνει, ή κάποιο μέλος της οικογένειας μπορεί να σας βοηθήσει. Έπειτα οι ομάδες στήριξης ή η ψυχοθεραπεία με ένα ειδικό ψυχολόγο μπορεί να σας βοηθήσουν να χειριστείτε όλα αυτά τα συναισθήματα και να διαχειριστείτε αυτήν την περίοδο. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να υποφέρετε στην σιωπή – δεν είστε μόνος/η.
Καλό αγώνα εύχομαι και καλή δύναμη,
