Τα οικονομικά στοιχήματα των εκλογών

Κυριακή, 22/1/2023 - 07:00
Γιώργος Γεωργίου
Δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ

Εκλογές έχουμε, πολλά λέγονται και μεγάλοι στόχοι τίθενται μπροστά από την «τενέκκα». Έτσι παίζεται το παιχνίδι των εντυπώσεων προεκλογικά και είναι σε ένα μεγάλο βαθμό και θεμιτό και σεβαστό. Ωστόσο, σε αντίθεση με τα κοινωνικά και πολιτικά στοιχήματα, που πολλές φορές το κόστος τους, αν και μεγάλο, δεν είναι ξεκάθαρα μετρήσιμο, τα οικονομικά τα συνοδεύει ένας λογαριασμός που κάποιος θα πρέπει να πληρώσει από το πορτοφόλι του. Είναι για αυτό που όταν ο πήχης ανεβαίνει σε οικονομία «3 άλφα» καλό είναι να εξηγούμε τι σημαίνει ο στόχος.

Σίγουρα να έχουμε μια οικονομία «3άλφα» είναι ένας θεμιτός στόχος. Τον έθεσε ξεκάθαρα στην τηλεοπτική συζήτηση των τεσσάρων υποψηφίων ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου και σε αυτό πρόσθεσε πως το χρέος θα μειωθεί στο 30% του ΑΕΠ την επόμενη πενταετία. Αυτό, χωρίς μια τεράστια εξέλιξη όπως η λύση του Κυπριακού, η ανακάλυψη τεράστιου κοιτάσματος ενέργειας ή ορυκτών ή την εγκατάσταση της έδρας μια μεγάλης εταιρείας στο μέγεθως της Amazon, στην Κύπρο, πολύ δύσκολα θα επιτευχθεί.

Σε ότι αφορά το χρέος, ένας είναι ο τρόπος για να μειωθεί στο 30%: Η ραγδαία αύξηση του ΑΕΠ. Το 2.5%-3.5% που προβλέπουν οι αρχές στην Κύπρο για ανάπτυξη το 2023, δεν είναι κακό τηρουμένων των δεδομένων, αλλά εκτός από ότι μπορεί να αποδειχθεί πολύ αισιόδοξη ως πρόβλεψη, δεν αρκεί για μείωση του χρέους. Από την άλλη, μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις δεν βλέπω να περιλαμβάνει το σχέδιο ή να περνάνε με τη συγκεκριμένη σύνθεση της Βουλής. Πρόκειται λοιπόν για προεκλογική «λαφαζανιά»; Ίσως, ωστόσο, αυτός πρέπει να είναι ο στόχος και ναι υπάρχουν τρόποι για να φτάσουμε εκεί. Εκτός όμως από κάτι κοσμογονικό (αν είναι κάτι, ας είναι η λύση του Κυπριακού), ο μόνος τρόπος για να τα καταφέρουμε είναι η σκληρή δουλειά, οι συνεχείς και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, ο εκσυγχρονισμός του επιχειρηματικού μοντέλου και η συνεχής διαφοροποίηση και αύξηση των πηγών εσόδων.

Το κυριότερο ωστόσο, είναι σε αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να θυσιαστούν επιμέρους συμφέροντα μεγάλων ή μικρών υποομάδων που κρατούν όμηρο τη χώρα. Συμφέροντα όπως αυτά που αφορούν τον κόσμο τη δικαιοσύνης που δεν επιτρέπει την απόδοση της, σε σύντομο χρονικό διάστημα, συμφέροντα εργαζομένων και  «κεκτημένα» που δημιούργησαν υπηρεσίες που λειτουργούν για να εξυπηρετούν τους εργαζόμενους και όχι τους πελάτες/πολίτες, εκπαίδευση που δεν παρέχει τις δεξιότητες που απαιτεί ο 21ος αιώνας και επιχειρηματικά μοντέλα που στήθηκαν σε βάρος της κοινωνίας, των εργαζομένων, του περιβάλλοντος ή του καλού ονόματος της χώρας.

Ποιος όμως τολμά πραγματικά να τα βάλει με όλους αυτούς και μάλιστα ταυτόχρονα μέσα σε μια πενταετία; Ωστόσο, αυτό κάποια στιγμή θα συμβεί το επόμενο διάστημα είτε με το «πιστόλι στον κρόταφο» (το πιθανότερο), είτε με συντεταγμένες αποφάσεις της πολιτείας. Και θα γίνει όχι γιατί το υποσχέθηκε κάποιος προεκλογικά, αλλά γιατί οι οικονομικές συνθήκες εκεί έξω δεν αφήνουν άλλα περιθώρια για την Κύπρο. Χωρίς το φθηνό χρήμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την αγορά ομολόγων, τον πληθωρισμό και την επερχόμενη ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας, τα  προβλήματα που άφησε η πανδημία και αυτά που προκαλεί η επιθετικότητα της Ρωσίας στην Ουκρανία, γίνεται πλέον επικίνδυνο να ακροβατούμε σε οριακή επενδυτική βαθμίδα. Είτε λοιπόν θα συγκρουστούμε με επιμέρους συμφέροντα και θα γίνουμε οικονομία «3 άλφα» ή που θα επιστρέψουμε στα «σκουπίδια».