26 Νοεμβρίου 2018...
Η ημέρα που τα βλέμματα όλων ήταν στραμμένα στη προσεδάφιση της πρωτοποριακής διαστημοσυσκευής InSight της ΝΑΣΑ, στον πλανήτη Άρη. Η αποστολή στέφθηκε με τεράστια επιτυχία και έφερε δάκρυα χαράς στην επιστημονική ομάδα της αποστολής.
Ανάμεσα σε αυτούς και ο 33χρονος Κύπριος Δρ Κωνσταντίνος Χαραλάμπους, μέλος της επιστημονικής ομάδας InSight.
Ο νεαρός επιστήμονας μίλησε στον Alpha, για τα συναισθήματά του την ημέρα προσεδάφισης του Insight αλλά και για τους δυο βράχους που βρίσκονται κοντά στον ισημερινό του κόκκινου πλανήτη και που απέκτησαν πρόσφατα κυπριακής διαλέκτου ονόματα. Αποκαλύπτει μάλιστα και ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια της NASA.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: "Ζαβός" και "Μούττη": Οι Κύπριοι έποικοι στον πλανήτη Άρη (ΦΩΤΟ)
"Μούττη και Ζαβός"
Πρόσφατα, δυο βράχοι στον κόκκινο πλανήτη, απέκτησαν δικό τους όνομα. Έπειτα από εισήγηση του κύπριου επιστήμονα, ονομάστηκαν «Ζαβός» και «Μούττη».
"Αυτό που γίνεται συνήθως, είναι ότι η ΝΑSA πάντα επιλέγει ένα θέμα ή μια ιστορία συγκεκριμένη για να ονομάσει τους βράχους που βρίσκονται στις γειτονικές περιοχές των διαφόρων αποστολών και αυτοί οι βράχοι συνήθως αναλύονται επιστημονικά. Έχοντας αυτό σαν γνώμονα, πήρα και εγώ την πρωτοβουλία και τους εισηγήθηκα να δώσουμε κάποιες ονομασίες στην κυπριακή διάλεκτο. Έτσι έστειλα διάφορες εισηγήσεις και τι σημαίνει η κάθε μια στα κυπριακά και αυτοί ήδη επέλεξαν δυο από τα ονόματα τα οποία πιστεύουν ότι η σημασία τους ταιριάζει με τα χαρακτηριστικά των δυο βράχων αλλά και για τους ίδιους ήταν οι πιο εύκολες λέξεις και αξιομνημόνευτες. Έτσι για πρώτη φορά έχουμε κυπριακής διαλέκτου όνομα σε άλλο πλανήτη και αναμένουμε να τους ακούσουμε πως θα τους προφέρουν οι ίδιοι αυτούς τους βράχους στα διάφορα συνέδρια και συναντήσεις. Να είστε σίγουροι ότι στα διάφορα άρθρα που γραφτούν θα τους αναφέρουν", αναφέρει ο Δρ. Κωνσταντίνος Χαραλάμπους.
"Το έθιμο της NASA που φέρνει.. τύχη"
Το ταξίδι του InSight για να φθάσει στον Άρη, διήρκησε επτά σχεδόν μήνες, διανύοντας 485 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Όσον αφορά στη προσεδάφισή του, έγινε μέσα σε 7 λεπτά, τα οποία η ΝASA, χαρακτήρισε ως τα «7 λεπτά του τρόμου». Η αγωνία της επιστημονικής ομάδας στο κέντρο ελέγχου της ΝΑSA ήταν τεράστια. Παρακολουθώντας με κομμένη την ανάσα την προσεδάφιση δεν παρέλειψαν και το "έθιμο" που συνηθίζεται σε τέτοιες αποστολές.
"Ήταν όντως τα επτά λεπτά του τρόμου διότι ήταν μια δύσκολη προσεδάφιση. Προγραμματίζεις το σκάφος να κάνει κάποιες κινήσεις, κάποια στάδια καθώς προσεδαφίζεται και αυτά τα 7 λεπτά προσεύχεσαι ότι το έχεις προγραμματίσει σωστά. Το μόνο που λαμβάνεις είναι κάποια σήματα τα οποία λαμβάνεις με καθυστέρηση μερικών λεπτών λόγω της μακρινής απόστασης μεταξύ της Γης και του Άρη. Υπάρχει μια παράδοση στη ΝΑΣΑ που με κάθε επιτυχές στάδιο τρως ένα φιστίκι για καλή τύχη. Είχαμε με σειρά περίπου 11-12 φιστίκια".
Ο Δρ Κωνσταντίνος Χαραλάμπους την ημέρα της προσεδάφισης βρισκόταν στο ερευνητικό εργαστήριο JPL της ΝΑΣΑ στις ΗΠΑ μαζί με την επιστημονική ομάδα του InSight. Η επιτυχία της προσεδάφισης έφερε χειροκροτήματα, πανηγυρισμούς και δάκρυα χαράς. Ο ίδιος περιγράφει στον Alpha, τα συναισθήματά του καθώς είδε το όνειρό του να γίνεται πραγματικότητα σε έναν άλλο πλανήτη.
"Όταν προσεδαφίστηκε, ήταν μεγάλη ανακούφιση ήταν μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές της ζωής, ένιωσα τιμή και χαρά γιατί όταν δουλεύεις σε μια τέτοια αποστολή υπάρχει το ρίσκο να μην καταφέρει η δουλειά σου να φτάσει στον Άρη. Ο ενθουσιασμός, όχι μόνο εμένα αλλά και της υπόλοιπης ομάδας ήταν πολύ μεγάλος".
Το InSight έστειλε το επίσημο "σήμα" στη NASA για να σηματοδοτήσει ότι ήταν έφτασε στον τελικό προορισμό του.
Το Insight θα λύσει το «μυστήριο»..
Τι σημαίνει όμως η εγκατάσταση σεισμομέτρου στην επιφάνεια του Άρη και ποιες θα είναι οι νέες ανακαλύψεις; Όπως εξηγεί ο Κύπριος επιστήμονας αναμένεται να διαφανεί ο λόγος που το μαγνητικό πεδίο του κόκκινου πλανήτη έχει "χαθεί".
"Αυτή είναι η πρώτη αποστολή που έχουμε έναν τόσο ευαίσθητο σεισμόμετρο σε άλλο πλανήτη ίσως είδατε και το κάλυμμα που δρα σαν ασπίδα προστασίας από τους δυνατούς ανέμους στον Άρη, και τους ανεμοστρόβιλους και τις δραστικές αλλαγές της θερμοκρασίας, οι θερμοκρασίες κυμαίνονται για να φανταστείτε από μείον 90 μέχρι και 20 βαθμούς κελσίου αλλά ίσως να έχετε την απορία γιατί χρειάζεται η ασπίδα. μέχρι την ασπίδα το σεισμόμετρο θα μπορέσει να συγκεντρωθεί στις δονήσεις από την επιφάνεια του Άρη και πιο κάτω, έτσι ώστε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει καλύτερα στα υποστρώματα, εάν ο πυρήνας του είναι ακόμη ζωντανός, εάν έχει κάποια υπολείμματα υγρού ή στερεού πυρήνα, αν ακούσουμε τους χτύπους και να μάθουμε και την εξέλιξη των πλανητών για παράδειγμα του Άρη και της Αφροδίτης και να μάθουμε τι πήγε στραβά στην ιστορία του Άρη και έχασε το μαγνητικό του πεδίο. Με όλα τα στοιχεία που θα συγκεντρώσουμε θα τα χρησιμοποιήσουμε για να προστατεύσουμε τη γη μας και να δώσουμε μια μεγαλύτερη σιγουριά στο μέλλον για τον εποικισμό της ανθρωπότητας ο οποίος σίγουρα θα χρειαστεί μια τοπική ατμόσφαιρα και ένα τοπικό μαγνητικό τοπίο στον Άρη", εξηγεί ο Κύπριος επιστήμονας.
Τα επόμενα βήματα της NASA
Ο Κύπριος επιστήμονας Δρ. Κωνσταντίνος Χαραλάμπους, αποκαλύπτει ποιες θα είναι οι επόμενες αποστολές της NASA, στο μέλλον. Μια από αυτές είναι να στείλει ξανά ανθρώπους στο φεγγάρι κάτι που έγινε τελευταία φορά, τη δεκαετία του 70΄.
« Η NASA σκοπεύει να ξαναστείλει ανθρώπους πίσω στο φεγγάρι τη δεκαετία του 2020 και έχουμε και κάποιες άλλες εντυπωσιακές αποστολές για το φεγγάρι του Δία, την Ευρώπη και το Φεγγάρι του Κρόνου, τον Τιτάνα. Στην Ευρώπη θα στείλουμε πάλι σεισμόμετρο όπου θα ανιχνεύσουμε ωκεανούς κάτω από την παγωμένη του επιφάνεια όπου υπολογίζεται ότι μπορεί να υπάρχει κάποια ζωή. Ο ίδιος ο Τιτάνας έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί είναι πολύ ξεχωριστός, έχει βουνά, ποτάμια, λίμνες και θάλασσες».
Ευκαιρίες σε Κύπριους ερευνητές
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο 33χρονος Κύπριος επιστήμονας έχει στενή συνεργασία με τον Κυπριακό Οργανισμό Εξερεύνησης Διαστήματος. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Οργανισμού, Γιώργο Δανό, δημιουργούνται υποδομές που θα βοηθήσουν μελλοντικά νεαρούς ερευνητές για να εμπλακούν σε μελλοντικά προγράμματα της ΝASA, ή άλλων οργανισμών.
"Ήδη τρέχουμε κάποια προγράμματα που έχουν σχέση με τον πλανήτη Άρη και θα εμπλέξουμε νέους ερευνητές της Κύπρου ώστε όταν σπουδάσουν τα θέματα του διαστήματος, είτε αυτό είναι αστροφυσική είτε μηχανολογία του διαστήματος, να μπορούν εργαστούν στην Κύπρο και να μην χρειαστούν να ξενιτευτούν ή αν είναι στο εξωτερικό να μπορούν να έχουν συνεργασία και με την Κύπρο για να προχωρήσουν με τον τομέα του διαστήματος στην πατρίδα μας", δηλώνει στον Alpha, ο Γιώργος Δανός.
Ποιος είναι ο Δρ. Κωνσταντίνος Χαραλάμπους
Γεννήθηκε στη Λεμεσό με καταγωγή από την Κερύνεια. Σπούδασε στο Imperial College London και κατέχει διδακτορικό (PhD) στις Πλανητικές Επιστήμες. Από το 2013 μέχρι και σήμερα εργάζεται ως ερευνητής σε πολλαπλούς τομείς της επιστημονικής ομάδας της αποστολής του διαστημικού σκάφους του InSight της ΝΑΣΑ για τον πλανήτη Άρη με επίκεντρο την ομάδα κατασκευής και ανάλυσης του σεισμομέτρου βραχέας περιόδου (SP). Παράλληλα, ως μέλος της ομάδας του Council of Terrains βοήθησε στην επιλογή του σημείου προσεδάφισης στην περιοχή του ισημερινού του Άρη, Elysium Planitia, μια διαδικασία η οποία διήρκεσε 4 χρόνια.
Ανήκει στην επιστημονική ομάδα του InSight όπου αμέσως μετά την προσεδάφιση στις 26 Νοεμβρίου του 2018 εργάστηκε στην ειδική ομάδα τou NASA Jet Propulsion Laboratory (JPL) στην Pasadena, για την επιλογή τοποθέτησης του γεωλογικού εργαστηρίου (ISSWG), με σκοπό την εγκατάσταση και θέση λειτουργίας των σεισμόμετρων του SEIS, που έγινε στις 19 Δεκεμβρίου 2018, και του “τυφλοπόντικα” διατρητή HP3 μέσω του ρομποτικού χεριού, η οποία θα γίνει τον Φεβρουάριο 2019.
