Ούτε ένα περιστατικό βίας, αυτοτραυματισμού, αυτοχειρίας…Μόνο αλληλοσεβασμός, κατανόηση και υπευθυνότητα.
Αυτά είναι τα τρία βασικά στοιχεία που η Διευθύντρια των Κεντρικών Φυλακών και η ομάδα της καλλιέργησαν τους τελευταίους δύσκολους 13 μήνες στο σωφρονιστικό ίδρυμα. Παρά τις δυσκολίες, οι δραστηριότητες και ο τρόπος με τον οποίο λειτούργησαν οι κεντρικές φυλακές κράτησαν τις φυλακές σχεδόν ανεπηρέαστες από την πανδημία.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Να πω όμως ότι είμαστε περήφανοι όχι μόνο για τα προληπτικά μέτρα που λάβαμε αλλά και για άλλα χαρακτηριστικά τα οποία καλλιεργούνται στις φυλακές μας, όπως είναι ο αλληλοσεβασμός, η κατανόηση, η υπευθυνότητα, η συνέπεια που είναι χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν τις αξίες του οργανισμού μας και είναι αυτές που κράτησαν την τάξη στις φυλακές, ιδιαίτερα αυτή τη δύσκολη περίοδο. Γιατί ας μην ξεχνάμε πως έξω στην κοινωνία είχαμε δει αυξημένα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, αυξήθηκαν κατά 40% όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και σε άλλες χώρες. Ή σε άλλες φυλακές είχαμε δει αυξημένα περιστατικά ενδοτμηματικής βίαςς, πράγμα το οποίο δεν υπήρχε στις δικές μας φυλακές.
Ούτε ένα κρούσμα σε κρατούμενο
Άμεση ήταν η δράση της Διεύθυνσης των Φυλακών στο άκουσμα του πρώτου επιβεβαιωμένου κρούσματος κορωνοϊού στις 9 Μαρτίου του 2020. Πάνω από 800 τότε κρατούμενοι, έπρεπε να προφυλαχθούν, όπως και το προσωπικό, καθώς η κατάσταση μπορούσε να ξεφύγει ανά πάσα στιγμή.
Τεστ επί καθημερινής βάσεως τόσο στους κρατούμενους όσο και στο προσωπικό διαφύλαξαν την υγεία των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στην κλειστή αυτή δομή.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για την υπευθυνότητα, τη συνέπεια και τη συνεργασία του προσωπικού, των κρατουμένων αλλά και των οικείων τους που συμμορφώθηκαν με τα μέτρα τα οποία λάβαμε από την πρώτη στιγμή και αυτό φαίνεται εκ του αποτελέσματος, όπου μέχρι σήμερα δεν είχαμε οποιοδήποτε κρούσμα κορωνοϊού σε κρατούμενο. Σε προσωπικό είχαμε 21 κρούσματα, τους οποίους είχαμε εντοπίσει.
Οι ενναλακτικοί τρόποι απασχόλησης που έφεραν ευεργετικά αποτελέσματα
Η μεγαλύτερη τιμωρία τους, η στέρηση της ελευθερίας και η επαφή τους με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Οι κανονισμοί για τη χρήση του skype αλλάζουν για όλο τον πληθυσμό των φυλακών, ενώ επεκτάθηκε και ο χρόνος των τηλεφωνημάτων.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να ενισχύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τους προστατευτικούς παράγοντες των κρατουμένων μας, την ψυχολογία τους μέσω των οκτώ σχολείων που έχουμε, μέσω των σωφρονιστικών και άλλων ψυχαγωγικών προγραμμάτων που έχουμε, μέσω εργαστηρίων, ούτως ώστε να γίνουν πιο δημιουργικοί. Εφαρμόσαμε και άλλα προγράμματα και δημιουργικές δραστηριότητες όπως είναι το πιάνο Project και Doggies project,, όπου οι κρατούμενοι έφτιαξαν σπιτάκια για τους αδέσποτους φίλους μας αλλά συμμετείχαμε στην Ευρωπαϊκή βδομάδα αθλητισμού, όπου για μια βδομάδα, είχαμε διοργανώσει αθλητικές δραστηριότητες σε συνεργασία με τον ΚΟΑ.
Τα επισκεπτήρια προσαρμόστηκαν με τις πρωτόγνωρες συνθήκες ενώ τοποθετήθηκαν διαχωριστικά ώστε οι κρατούμενοι να μην έρχονται σε επαφή με τους επισκέπτες. Οι άδειες εξόδου, αναστέλλονται προσωρινά. Τον Ιούλιο του 2020 δύο εκδηλώσεις εντός των φυλακών ανεβάζουν τη ψυχολογία των κρατουμένων.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Οι κρατούμενοι πέρασαν τρεις ώρες με τα παιδιά τους, στο γήπεδο των φυλακών, με μουσική, χορό, face painting και διάφορες άλλες δραστηριότητες, ήταν μια πολύ τονωτική και σημαντική ενέργεια για τη ψυχολογία των κρατουμένων. Δεν διαφοροποιήθηκε και πολύ (λόγω πανδημίας) καθώς εφαρμόζουμε ενναλακτικούς τρόπους, όπως είπα με το θέμα με τα σχολεία…οι κρατούμενοι συνεχίζουν την εκπαίδευση τους σε πανεπιστήμια, υπάρχει το γήπεδο των φυλακών που οργανώνουν μεταξύ τους αγώνες, δημιουργήσαμε σε όλες τις πτέρυγες, με στόχο να απασχολείται ο κρατούμενος μας από την ώρα που ανοίγεται μέχρι την ώρα που θα επιστρέψει στο δωμάτιο του.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας προ λίγων ημερών, 84 κρατούμενοι έλαβαν το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, όπως και δεκάδες μέλη του προσωπικού.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Ενημερώσαμε τους κρατούμενους και το προσωπικό και όσοι επιθυμούσαν δήλωσαν ότι θέλουν να εμβολιαστούν. Έχουμε δυο ιατρεία στη κλειστή φυλακή, όπου χωρίσαμε τους κρατούμενους και έγινε εμβολιασμός…
«ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ» ΛΟΓΩ ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, ο υπερπληθυσμός των φυλακών που δεν αφήνει άλλη επιλογή από την εφαρμογή εναλλακτικών μέτρων αντί της κράτησης όπως η ηλεκτρονική παρακολούθηση του κατοίκον περιορισμού.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Την περίοδο της πανδημίας όταν άρχισε τον Μάρτη υπήρχε σοβαρότατο πρόβλημα υπερπληθυσμού και συνεχίζει να υπάρχει, είναι διαχρονικό πρόβλημα για τις φυλακές. Για αυτό και έγιναν έγκαιρα αποφυλακίσεις μετά από μελέτη την οποία είχαμε κάνει και με την παρέμβαση με του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, η οποία ήταν καταλυτική. Υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα υπερπληθυσμού, έχουμε τώρα 650 κρατούμενους και το πρόβλημα εστιάζεται στους άνδρες της κλειστής φυλακής και στους υπόδικους. Για αυτό και η επέκταση του μέτρου της ηλεκτρονικής παρακολούθησης και σε άλλες περιπτώσεις καταδίκων, ειδικότερα αυτών που εκτίουν χαμηλές ποινές – που οι χαμηλές ποινές είναι περισσότερες από τις υψηλές ποινές στις φυλακές μας – θα έχει ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα όπως είδαμε να εφαρμόζεται τόσο στην Αμερική όσο και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία και με ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα.
Το ηλεκτρονικό βραχιόλι εφαρμόζεται μέχρι στιγμής σε κατάδικους κυρίως της ανοιχτής φυλακής ή σε άτομα με ποινή ενός χρόνου φυλάκισης νοουμένου ότι έχουν εκτίσει το 1/3 της ποινής τους.
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Η πολιτική της ΕΕ και του ΣτΕ δεν είναι να κτίζουμε νέες φυλακές αλλά τα εναλλακτικά μέτρα αντί της ποινής φυλάκισης και της κράτησης ειδικότερα για τα άτομα που τους έχει επιβληθεί χαμηλή ποινή φυλάκισης.
ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΜΟΥ
Πάντως αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία να σημειωθεί, είναι πως οι φυλακές της Κύπρου αποτελούν τα τελευταία χρόνια, πρότυπο σωφρονιστικού ιδρύματος σε παγκόσμια κλίμακα.
Μιλάμε για τις ίδιες φυλακές που παλαιότερα είχαν αποκτήσει τον τίτλο του κολαστηρίου και που αριθμός περιστατικών αυτοχειρίας προκαλούσαν προβληματισμό. Σήμερα η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί κατά πολύ…
Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Σίγουρα είμαστε περήφανοι, το ίδιο το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει αναγνωρίσει το σωφρονιστικό μας σύστημα ως πρότυπο ακόμα και ανάμεσα σε χώρες που έχουν περισσότερους οικονομικούς πόρους και περισσότερο ανθρώπινο δυναμικό. Για και το ίδιο το Συμβούλιο μας είχε αναθέσει πριν δυο χρόνια τη διοργάνωση του συνεδρίου των Διευθυντών Φυλακών και Διευθυντών Επιτήρησης του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπου 140 διευθυντές είχαν έρθει στην Κύπρο και τους ξεναγήσαμε τις φυλακές, όπου εντυπωσιάστηκαν από το σωφρονιστικό μας σύστημα και τις πρακτικές τις οποίες εφαρμόζουμε αλλά κυρίως από τον αλληλοσεβασμό που υπάρχει μεταξύ εμάς και των κρατουμένων.Άννα Αριστοτέλους – Διευθύντρια Κεντρικών Φυλακών
Το μήνυμα της αποδοχής, του σεβασμού στην διαφορετικότητα, της επανένταξης και της αποδοχής των κρατουμένων μας στην κοινωνία και το μήνυμα της δεύτερης ή ακόμα και της τρίτης ευκαιρίας στους ανθρώπους αυτούς που καθημερινά τους βλέπουμε να σωφρονίζονται, να αλλάζουν, να εντάσσονται στην κοινωνία αλλά και οι ίδια η κοινωνία θα πρέπει να τους δεχθεί και όχι να τους απορρίπτει βάζοντας τους ταμπέλες και το στίγμα του πρώην κρατουμένου.
