Της Μαρίας Μασουρή
8 Αυγούστου 1964. Το ημερολόγιο της κυπριακής ιστορίας σημαδεύτηκε ως μια αιματηρή ημέρα. Οι 23 του Φαέθων, πλέουν στα κυπριακά νερά σε μια ειδική αποστολή. Κυβερνήτης ο 27 χρονος τότε Δημήτρης Μητσάτσος. Τουρκικό αεροσκάφος πέταξε πάνω από τους 23 του Φαέθων σαν γύπας. Η επίθεση δεν άργησε. Τουρκικά πυρά σκότωσαν μέλη του πληρώματος.
53 χρόνια μετά ο Δημήτρης Μητσάτσος μιλά στον Άλφα, για το μαύρο εκείνο απόγευμα.
"Δυστυχώς με μια ριπή ενός αεροπλάνου, κτύπησε την γέφυρα οπότε σκότωσε τον νοσοκόμο, έναν κύπριο τον Φιλώρα, τον ύπαρχο του καραβιού, με τραυμάτισε στο χέρι και κτύπησε έναν ναύτη ακόμα. Εγώ προσπάθησα να σώσω το πλήρωμά μου βέβαια οι 6 χάσανε την ζωή τους, οι 16 ζήσανε."
Η απόφασή του να κατευθύνει το Φαέθων σε προβλήτα, για να μην βουλιάξει από τα τουρκικά πυρά, αποδείχτηκε για πολλούς σωτήρια.
"Διέταξα λοιπόν εγκατάλειψη πλοίου έφυγε ο κόσμος έμεινα εγώ για να δω αν υπήρχαν τραυματίες ήθελα να βεβαιωθώ ότι η σημαία δεν είχε κατεβεί. Με βλέπετε διστακτικό όπως σας τα λέω γιατί μερικές φορές ακούγονται γραφικά αλλά με ρωτάτε πως ένιωθα εκείνες τις ώρες. Αφού βεβαιώθηκε ότι δεν μπορούσε να κάνει κάτι άλλο κανείς για αυτούς που είχαν χάσει τη ζωή τους πήδηξα στη θάλασσα και προσπάθησα είχα τραυματιστεί στο πόδι δεν μπορούσα να κολυμπήσω και έφτασα στο σημείο ο οποίος με βοήθησε να βγω τα τελευταία βήματα γιατί αλλιώς θα πνιγόμουν."
Ένα φορτηγό μετέφερε τους τραυματίες στο νοσοκομείο της Πεντάγιας.
"Ο γιατρός Δημητριάδης με χειρουργούσε 5 ώρες, διότι δεν ήθελε να με ακρωτηριάσει παρόλο που βομβάρδιζαν οι Τούρκοι το νοσοκομείο. Μας έβαλαν σε ένα αεροπλάνο και η διαταγή που εδόθη ήταν ο Μουτσάτσος να κρυφτεί από τις υπηρεσίες έτσι ξεκίνησε το απόρρητο το οποίο κράτησε 53 χρόνια. Δυστυχώς με πήραν σε νοσοκομείο έπαθα γάγγραινα σε 24 ώρες και σε 5 μέρες έγινε ο ακρωτηριασμός."
Οι 6 έξι πεσόντες, βρίσκονταν θαμμένοι εδώ και 53 χρόνια στα σπλάχνα της κυπριακής γης. Η ταυτοποίησή τους έγινε 53 χρόνια αργότερα.
"Τους τιμούσαμε με τιμές και στεφάνια και τελικά απεδείχθη ότι δεν είναι όλοι οι ίδιοι που ήταν μέσα στους τάφους. αυτές οι στιγμές είναι πιο συγκλονιστικές από την τουρκική αεροπορία όταν ήμουν 27 ετών."
Η αναγνώριση από την ελληνική πολιτεία ήρθε 52 χρόνια. Η καθυστέρηση όμως δεν πλήγωσε τον καπετάνιο του Φαέθων.
"Με πληγώνει αυτό που συμβαίνει τώρα, για έξι ανθρώπους που πολέμησαν στην πατρίδα σας, και έχασαν την ζωή τους τους έθαψαν στείλανε οστά στους συγγενείς τους και ήταν λάθος, αυτό είναι πληγή, όλων μας ελλήνων και ελληνοκυπρίων."
Το Φαέθων μένει στην ιστορία, ως η αρχή του πολεμικού ναυτικού στην Κύπρο.
"Θα πρέπει να είσαστε περήφανοι που φτιάχτηκε η ιστορία η ναυτική της πατρίδας σας γιατί το πρώτο πλοίο με την κυπριακή σημαία ο Φαέθων, δεν το βούλιαξαν δεν παρεδώθει όπως έγινε το 74 και δεν εγκατέλειψε την μάχη."
