Του Παναγιώτη Χατζηαποστόλου
p.hadjiapostolou@alphacyprus.com.cy
Με δυο προτάσεις νόμου, που αφορούν τα απροσδόκητα κέρδη των προμηθευτών ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και των διανομέων και των εταιρειών πετρελαιοειδών να υπόκεινται σε φορολογία με συντελεστή ύψους 90% για το έτος 2022 και την επιβολή τέλους ανταπόδοσης επί των διμερών συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, επιχειρεί τη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών στον τομέα της ενέργειας, το ΑΚΕΛ. Οι προτάσεις κατατέθηκαν χθες στη Βουλή. Την ίδια ώρα, η Κυβέρνηση στο πλαίσιο της συζήτησης των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί σήμερα Παρασκευή, δια της Υπουργού Ενέργειας Νατάσας Πηλείδου, θα ζητήσει συγκεκριμένες εξαιρέσεις από τα μέτρα που αφορούν την υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ενέργειας σε ώρες αιχμής, καθώς και στην επιβολή ανώτατου ορίου στα επιπρόσθετα κέρδη εταιριών παραγωγής ενέργειας που παράγουν ενέργεια με τη χρήση πηγών με χαμηλότερο κόστος.
Οι προτάσεις ΑΚΕΛ
Η πρώτη πρόταση νόμου αφορά την του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου, ώστε τα απροσδόκητα κέρδη των προμηθευτών ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και των διανομέων και των εταιρειών πετρελαιοειδών να υπόκεινται σε φορολογία με συντελεστή ύψους 90% για το έτος 2022.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την πρόταση του ΑΚΕΛ, η τροποποίηση κρίνεται αναγκαία για την φορολόγηση των υπερκερδών των προμηθευτών ηλεκτρισμού από ΑΠΕ και των διανομέων και των εταιρειών πετρελαιοειδών που προέκυψαν από τις πολύ ψηλές τιμές ενέργειας κατά το 2022. Η παρούσα τροποποίηση αποτελεί μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των συστάσεων του Γ.Γ του ΟΗΕ και της ΕΕ, καθώς και εναρμόνιση με την πρακτική που έχουν ακολουθήσει ήδη άλλα κράτη μέλη. Με την εφαρμογή των προτεινόμενων προνοιών θα υπάρξει δημοσιονομικό όφελος για το κράτος.
Η δεύτερη πρόταση αφορά την τροποποίηση του περί της Λειτουργίας Ταμείου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εξοικονόμησης Ενέργειας Νόμου με την εισαγωγή προνοιών για την επιβολή τέλους ανταπόδοσης επί των διμερών συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Με την προτεινόμενη τροποποίηση ενισχύονται, παράλληλα, οι σκοποί του Ταμείου ΑΠΕ Ε.ΞΕ, έτσι ώστε να μπορεί επιχορηγεί ή/και να επιδοτεί μέτρα που να αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις της ενεργειακής φτώχειας, ως αυτή έχει οριστεί στη Σύσταση (ΕΕ) 2020/1563 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 14ης Οκτωβρίου 2020.
Εθελοντικά η μείωση της ζήτησης ενέργειας
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η Κύπρος ζητά όπως οι πρόνοιες που αφορούν την υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ενέργειας εφαρμοστούν σε εθελοντική βάση. Όσον αφορά το μέτρο για επιβολή ορίου στα κέρδη από την παραγωγή φτηνότερης ενέργειας με υπο-οριακές (inframarginal) τεχνολογίες, η Κύπρος ζητά εξαίρεση για την ΑΗΚ για την παραγωγή ηλεκτρισμού από πετρέλαιο, αλλά δηλώνει έτοιμη να εφαρμόσει το μέτρο για όριο στα κέρδη από την παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τα μέτρα για τα οποία η Κύπρος ζητά εξαιρέσεις προτάθηκαν στα μέσα Σεπτεμβρίου από την Κομισιόν και για τα οποία αναμένεται σήμερα να υπάρξουν πολιτικές αποφάσεις. Οι Υπουργοί Ενέργειας θα ανταλλάξουν επίσης απόψεις και για τα νέα μέτρα τα οποία πρότεινε αυτή την εβδομάδα η Κομισιόν, με την προοπτική κατάθεσης συγκεκριμένων προτάσεων την επόμενη εβδομάδα.
Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά το πρώτο μέτρο για υποχρεωτική μείωση της ζήτησης ενέργειας σε ώρες αιχμής, η θέση της Κύπρου είναι πως στη χώρα δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και δεν υπάρχουν οι έξυπνοι μετρητές με τους οποίους θα μπορούν να καθοριστούν οι ώρες αιχμής.
Ως εκ τούτου, η Κύπρος ζητά να διατηρήσει το δικαίωμα να εφαρμόσει το μέτρο αυτό όταν κάτι τέτοιο θα είναι εφικτό. Υπενθυμίζεται πως η Κομισιόν έχει προτείνει την θέσπιση υποχρεωτικής μείωσης της κατανάλωσης ηλεκτρισμού κατά 5% σε επιλεγμένες ώρες αιχμής. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να καθορίσουν το 10% των ωρών κατά το οποίο οι τιμές αναμένεται να βρίσκονται στο υψηλότερο τους σημείο, και να μειώσουν την ζήτηση εκείνες τις ώρες. Επίσης προτείνεται η συνολική μείωση της ζήτησης ηλεκτρισμού κατά 10% μέχρι τις 31 Μαρτίου 2023. Όσον αφορά το δεύτερο μέτρο για εφαρμογή πλαφόν στα υπερκέρδη εταιρειών που παράγουν ενέργεια από πηγές με χαμηλότερο κόστος από αυτό του φυσικού αερίου (υπο-οριακές τεχνολογίας/ inframarginal technologies) και που αφορά παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πυρηνική ενέργεια, λιγνίτη και πετρέλαιο, η Κύπρος έχει επισημάνει πως σε άλλες χώρες υπάρχει η επιλογή του φυσικού αερίου.
Η Κύπρος ζητά διασφάλιση πως αν εφαρμόσει το μέτρο αυτό, θα αφορά μόνο την παραγωγή από την ΑΗΚ ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και όχι την παραγωγή ηλεκτρισμού με τη χρήση πετρελαίου, κάτι που η κυβέρνηση θεωρεί θα μπορούσε να προκαλέσει ζήτημα βιωσιμότητας για την ΑΗΚ.
