Οδηγίες για την διεξαγωγή έρευνας για διερεύνηση καταγγελιών πολιτών ότι έλαβαν ειδοποίηση από εργαστήρια ότι διενέργησαν τεστ για κορωνοϊό χωρίς να έχουν κάνει ένα τέτοιο τεστ, έδωσε ο Υπουργός Υγείας Κωνσταντίνος Ιωάννου, όπως ο ίδιος ανέφερε ενώπιον της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής.
Ο κ. Ιωάννου μιλούσε ενώπιον της Επιτροπής η οποία συζήτησε αυτεπάγγελτα το θέμα που αφορά τη διαδικασία προσφορών και κατακύρωσης των διαγνωστικών τεστ SARS-COV-2, έπειτα από πρόταση των Βουλευτών του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου, Ειρήνης Χαραλαμπίδου και Σκεύης Κούτρα Κουκουμά.
Κατά τη συζήτηση ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης παρουσίασε, από το προσχέδιο σχετικής έκθεσης του, τέσσερα θέματα τα οποία αφορούν τα τεστ για κορωνοϊό, τις προσφορές για την αγορά μασκών, τα τεστ για τον κορωνοϊό που διενήργησε ο ΟΚΥπΥ και την διαδικασία με την οποία ο ΟΚΥπΥ ανέγειρε την μονάδα Εντατικής Θεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.
Ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι πρόσωπα είχαν διευθετήσει να κάνουν το τεστ αλλά τελικά δεν πήγαν να το κάνουν, ωστόσο, ήρθε στο κινητό τους μήνυμα ότι έκαναν το τεστ και ήταν αρνητικό, προσθέτοντας ότι η Υπηρεσία έλαβε καταγγελίες από 4 πρόσωπα, εκ των οποίων τα δύο προέβησαν σε γραπτή καταγγελία.
«Αυτό το πράγμα κλονίζει την εμπιστοσύνη στο σύστημα» ανέφερε και πρόσθεσε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία «έχει επιβεβαιώσει ότι αυτοί οι δύο που έκαναν την καταγγελία είναι στην λίστα που το εργαστήριο έστειλε στο Υπουργείο Υγείας».
Όσον αφορά τις καταγγελίες, ο κ. Ιωάννου είπε το Υπουργείο Υγείας θορυβήθηκε από αυτές και έδωσε οδηγίες στην Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου για διερεύνηση του θέματος, ενώ σημείωσε πως έγιναν μέχρι σήμερα «πέραν των 154.000 εργαστηριακών εξετάσεων και να έχουν εντοπιστεί 991 κρούσματα».
Η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου Χριστίνα Γιαννάκη διαβεβαίωσε ότι δεν έχει κάνει ακόμη καμία πληρωμή κλινικού εργαστηρίου καθώς θα προβεί πρώτα σε έλεγχο των τιμολογίων και θα αναμένει και την ολοκλήρωση της έρευνας που έχει ξεκινήσει.
Ο Υπουργός Υγείας είπε ότι το πρώτο διάστημα επικρατούσε ένα πανικός, ενώ υπήρχε κόσμος που έδινε λάθος τον αριθμό του κινητού του όπου θα λάμβανε το αποτέλεσμα του τεστ.
Πρόσθεσε ότι υπήρξε μέρα που έπρεπε να γίνει ιχνηλάτηση σε 800 άτομα από τις 8 το βράδυ μέχρι τις 8 το πρωί και θα μπορούσε να είχαν δοθεί λανθασμένοι αριθμοί κινητού.
Από τις αρχές Ιανουαρίου του 2020 «είμαστε προετοιμασμένοι και είχαμε πάρει τα μέτρα μας με τον στρατηγικό σχεδιασμό, παρά τα λάθη που παρατηρήθηκαν στις αρχές».
Αναφορικά με το πρώτο πρόγραμμα του Υπουργείου παγκύπριας εμβέλειας για τον έλεγχο 20.000 εργαζομένων λιανικού εμπορίου, ποτών, τροφίμων, δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, Εθνικής Φρουράς και άλλων με ημερομηνία έναρξης 10 – 30 Απριλίου, ο Υπουργός Υγείας είπε ότι ήταν η μοναδική φορά που καθορίστηκε εκ μέρους του σταθερή τιμή ανάθεσης με την συμμετοχή όλων των κλινικών εργαστηρίων που πληρούσαν τα κριτήρια την δεδομένη στιγμή.
Οι λόγοι για την απόφαση του αυτή, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, ήταν ότι μόνο ένα εργαστήριο είχε παγκύπρια κάλυψη σε σταθερά σημεία και δυνατότητα διενέργειας εξετάσεων 1.000 την ημέρα.
Ανέφερε ότι έτσι κρίθηκε ότι η διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού θα οδηγούσε σε μονοπωλιακό καθεστώς και ως εκ τούτου δόθηκαν οδηγίες για καθορισμό τιμής αναφοράς 110 ευρώ που είχαμε από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής και η οποία ήταν χαμηλότερη από αυτές του ιδιωτικού τομέα που κυμαίνονταν την ίδια περίοδο από 120 – 170 ευρώ.
«Για να διασφαλίσουμε ισότιμη πρόσβαση και τη συμμετοχή όλων των εργαστηρίων πήραμε κάποιες αποφάσεις. Αν περίμενα με τον ρυθμό που μπορεί να κινηθεί η δημόσια υπηρεσία να παρθούν αποφάσεις μπορεί να μας έπαιρνε και ένας μήνας», πρόσθεσε.
Εξηγώντας τον τρόπο που κινήθηκαν οι διαδικασίες, ο κ. Ιωάννου είπε ότι πήρε ο ίδιος τις σχετικές αποφάσεις σύμφωνα με τις οποίες «θα ορίσουμε τιμή αναφοράς από το Ινστιτούτο, θα πάμε σε πρόσκληση ενδιαφέροντος και αναλογικά θα δοθεί σε όλους η δυνατότητα διενέργειας τεστ» και πρόσθεσε ότι για αυτή του ενέργεια ενημέρωσε εκ των υστέρων προφορικά τον Γενικό Ελεγκτή.
Απέρριψε κατηγορηματικά ότι επενέβη στο πως θα γίνουν οι διαγωνισμοί και παρέπεμψε στα έγγραφα για τους ανοικτούς διαγωνισμούς.
Όσον αφορά για την τιμή των τεστ, ο Γενικός Ελεγκτής είπε ότι ένας βασικός λόγος που στην πορεία μειώθηκαν οι τιμές των τεστ και «δεν παραμείναμε έρμαιο στους ιδιώτες" ήταν η προθυμία του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής να λύσει το πρόβλημα με τις τιμές.
Έγιναν πολλά τεστ στην τιμή των 100-110 και στην πορεία μειώθηκε η τιμή, πρόσθεσε.
Σε σχέση με την αρχική τιμή των τεστ, ο Λεωνίδας Φυλακτού, εκ μέρους του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής είπε ότι στην έναρξη των τεστ δεν γνωρίζαμε τι θα αντιμετωπίσουμε και παράλληλα "είμαστε υποχρεωμένοι να δίνουμε πλήρη κόστος", γιατί είναι θέμα κρατικών ενισχύσεων, σύμφωνα με τις οδηγίες του Εφόρου Κρατικών Ενισχύσεων.
Αναφορικά με την αγορά μασκών από το κράτος, ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε σε αγορά μασκών με διαφορετικές τιμές ενώ σημείωσε ότι σε διαδικασία προσφορών απορρίφθηκε προσφορά μασκών στην τιμή των 49 σεντ ανά μάσκα γιατί κρίθηκε εξωπραγματική ενώ κατακυρώθηκε τελικά προσφορά στην τιμή των 52 σεντ.
Ανέφερε ότι σε δεύτερη διαδικασία κατά την οποία πήγαν και πάλι με διαπραγμάτευση, «βρέθηκαν από το πουθενά δύο εταιρείες οι οποίες μπήκαν στον διαγωνισμό ενώ δεν φαίνεται από που μπορούσε να προκύψει το ενδιαφέρον αυτών των εταιρειών, και έγινε η επιλογή 13 εταιρειών από τις οποίες ζητήθηκε προσφορά την οποία υπέβαλαν 8 οικονομικοί φορείς.
Είπε ότι από αυτές επιλέχθηκε μια εταιρεία για το ποσό των 4,7 εκατομμυρίων ευρώ με τιμή ανά μάσκα τα 52 σεντ και πρόσθεσε ότι η Ελεγκτική υπηρεσία δεν έχει αντιληφθεί «πως έγινε αυτός ο κατάλογος των 13 εταιρειών και χωρίς οποιαδήποτε προκήρυξη ζητήθηκαν προσφορές».
«Μας ανέφεραν ότι αυτό έγινε στην βάση του πρώτου διαγωνισμού προεπιλέγοντας οικονομικούς φορείς που είχαν στην διάθεση τους μάσκες αλλά και οικονομικούς φορείς που εμπορεύονταν ιατροτεχνολογικά προϊόντα», είπε κ. Μιχαηλίδης, προσθέτοντας ότι «εμείς βρήκαμε ότι σε αυτούς τους 13 ήταν 3 που δεν είχαν υποβάλει προσφορά στην πρώτη διαδικασία, εκ των οποίων οι δύο δεν μετέχουν σε άλλες προσφορές ιατροτεχνολογικών προϊόντων».
