Δύο χρόνια έχουν περάσει από την αδελφοκτονία που συγκλόνισε την Κύπρο. Δύο χρόνια μετά, ο 15χρονος - πλέον - που ομολόγησε ότι σκότωσε την αδελφή του τον Νοέμβριο του 2018, αφού έχει περάσει έναν χρόνο στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας, βρίσκεται εδώ και έναν χρόνο σε κατ' οίκον περιορισμό καθώς δεν έχει δημιουργηθεί ακόμα κατάλληλη υποδομή για ανήλικους παραβάτες.
Την ίδια ώρα το νομοσχέδιο για την παραβατικότητα ανηλίκων βρίσκεται στα χαρτιά και άρχισε να συζητείται στη Βουλή, δύο χρόνια μετά, αφού αναδείχθηκε με τον πλέον έντονο τρόπο η ανάγκη δημιουργίας μια τέτοιας δομής. Η απουσία της έκλεισε στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας ένα παιδί για έναν ολόκληρο χρόνο, μέχρι δηλαδή να εξαντληθεί κάθε περιθώριο κράτησης του στο χώρο αυτό.
Μετά από 365 ημέρες στο ψυχιατρείο, έπρεπε να βρεθεί άλλος χώρος, έτσι αποφασίστηκε όπως ο μικρός βρίσκεται στο σπίτι υπό 24ωρη παρακολούθηση και επισκέψεις από ειδικούς και ενεργοποίηση προγράμματος εκπαίδευσης, θεραπείας και στήριξης του. Με ειδικούς μεν, στο σπίτι δε. Δηλαδή πρόκειται για μια ειδική ρύθμιση για τον ίδιο και όχι για το σύνολο των ανήλικων παραβατών.
Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας επικαιροποιούν και επαναξιολογούν κάθε μήνα το πλάνο στήριξης του ανήλικου ανάλογα με τις ανάγκες του την εκάστοτε περίοδο. Μέχρι σήμερα οι ανάγκες παραμένουν οι ίδιες.
Με επιστολή της στις 11 Ιουνίου 2020 η Επίτροπος Δικαιωμάτων του Παιδιού Δέσπω Μιχαηλίδου ζητούσε ενημέρωση όσον αφορά το πρόγραμμα εκπαίδευσης που παρέχεται στον ανήλικο και μιλώντας στο AlphaNewsLive είπε ότι δεν υπήρξε απάντηση.
Ερωτηθείσα για το χρονοδιάγραμμα που δύναται να παραμείνει στο ίδιο καθεστώς ο ανήλικος, η κ. Μιχαηλίδου είπε ότι δεν υπάρχει ορισμένο χρονικό πλαίσιο, θα αξιολογηθεί η κατάσταση και όταν αποφασίσουν οι ειδικοί ότι μπορεί να ζήσει χωρίς αυτό το πλαίσιο, θα γίνουν ανάλογες ρυθμίσεις.
Κληθείσα να σχολιάσει αν θεωρείται το σπίτι κατάλληλη δομή για τη φροντίδα του ανήλικου είπε:
"Είναι στην καλύτερη που θα μπορούσε να δοθεί υπό τις περιστάσεις ενόψει ότι είναι στο σπίτι με τον πατέρα του και του παρέχονται όλες οι αναγκαίες υπηρεσίες. Αν διαπιστώσουμε, που δεν διαπιστώσαμε οτιδήποτε, παρεμβαίνουμε. Αν παρέχονται αυτά που είναι αναγκαία, είτε είναι στη δομή, είτε είναι στο σπίτι του πατέρα, για τη συγκεκριμένη περίπτωση ικανοποιεί."
"Το ότι πρέπει να προχωρήσουμε σε δημιουργία δομής, πρέπει", τόνισε.
Τι λέει η οικογένεια
Μιλώντας στο AlphaNewsLive ο συνήγορος του πατέρα του ανήλικου, Ανδρέας Χρίστου, επιβεβαίωσε ότι η διδασκαλία του εξασφαλίζεται μέσω δασκάλων που τον επισκέπτονται καθημερινά και είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι πέρσι που μόλις είχε βγει από το Νοσοκομείο Αθαλάσσας. Επιμένει ωστόσο ότι είναι αναγκαία η δημιουργία κατάλληλης δομής.
"Είναι λυπηρό, που εδώ και ένα χρόνο, απουσιάζει το Κράτος από την άμεση αναγκαιότητα της δημιουργίας δομών για νέους που φέρουν ή δεν φέρουν ποινική ευθύνη. Τα γνωστά δηλαδή αναμορφωτήρια. Συνεχίζουμε να διερωτόμαστε πως μπορούν να μην συνυπάρχουν το Κράτος Προνοίας και το Κράτος Δικαίου. Είναι από αυτές τις περιπτώσεις που κατά την άποψη μου ο ωχαδερφισμός έχει μετουσιωθεί σε εγκληματική παράλειψη από μέρους του Κράτους. Οι νέοι αποτελούν το μέλλον της κάθε κοινωνίας και το Κράτος μας δεν έχει πετύχει, ούτε την πρόληψη της νεαρής παραβατικότητας, ούτε την αναμόρφωση των νεαρών αδικοπραγούντων. "
Σημειώνοντας τη φανερή πρόοδο που παρουσιάζει ο ανήλικος, εξηγεί ότι μια κατάλληλη δομή θα είναι προς όφελος του συνόλου των ανήλικων παραβατών.
"Στην προκείμενη περίπτωση που συζητάμε, εντός 24 ωρών από την έξοδο του νεαρού από τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας που κρατείτο, άκουσον άκουσον, επί 12 συναπτούς μήνες, γιατί δεν είχε το Κράτος άλλες δομές, κατέστη το σπίτι του ως οιονεί αναμορφωτήριο. Μια λύση ανάγκης, μια λύση η οποία δεν μπορεί να προσφέρει τον πραγματικό ρόλο ενός τέτοιου κέντρου, παρά τις ευγενείς προσπάθειες που γίνονται. Εάν με ρωτάτε σήμερα αν βοηθήσαμε με αυτόν τον τρόπο τον νεαρό αυτόν θα πω αβίαστα πως το μη χείρον βέλτιστο, αλλά πραγματικά εάν βοηθήσαμε έστω σε κάποιο βαθμό τον νεαρό αυτό, εντούτοις είναι πολλοί οι νέοι, που χρειάζονται να τύχουν σωστής και οργανωμένης αναμόρφωσης. Συνεχίζω να υποστηρίζω ότι και σε αυτή την περίπτωση ο Ηράκλειτος παραμένει επίκαιρος αφού, παρόντες οι άνθρωποι απουσιάζουν."
Το χρονικό της υπόθεσης
Τρίτη, 6 Νοεμβρίου 2018, γύρω στις 5 το απόγευμα. Ο 13χρονος τότε και η 9χρονη αδελφή του, βρίσκονται μόνοι στο σπίτι τους, στην περιοχή Άγιος Ιωάννης στη Λάρνακα. Ο πατέρας τους βρίσκεται στη δουλειά. Η μητέρα τους δεν διαμένει πλέον μαζί τους καθώς έχουν χωρίσει. Ο καυγάς των δύο παιδιών καταλήγει σε μια πρωτοφανή για τα κυπριακά δεδομένα, οικογενειακή τραγωδία.
Ο πατέρας γυρίζει στο σπίτι για να βρει στη βεράντα το γιο του και την κόρη του στο σπίτι, μέσα σε λίμνη αίματος. "Παγώνει" στη θέα. Βγάζει έξω τη μικρή προσπαθώντας να τη συνεφέρει, μάταια όμως. Φωνάζει για βοήθεια, κανένας όμως δεν μπορεί πλέον να βοηθήσει. Η μικρή μεταφέρεται με ασθενοφόρο στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας όπου διαπιστώνεται ο θάνατός της. Ο 13χρονος ομολογεί ότι σκότωσε με αλλεπάλληλες μαχαιριές την 9χρονη αδελφή του Μαρία. Λόγω του ότι είναι κάτω των 14 ετών, κρίνεται ποινικά ανεύθυνος και δεν μπορεί να οδηγηθεί στις φυλακές, παρά το γεγονός ότι έκοψε το νήμα της ζωής της ίδιας του της αδελφής. Το γεγονός αναδεικνύει την έλλειψη δομών για αναμόρφωση ανηλίκων παραβατών.
Για ένα χρόνο μένει έγκλειστος στο Νοσοκομείο της Αθαλάσσας. Το διάταγμα υποχρεωτικής νοσηλείας, βάσει νόμου, μπορεί να ανανεωθεί για περίοδο μέχρι και ενός χρόνου, επομένως, τώρα που συμπληρώνονται οι 12 μήνες, πρέπει να βρεθεί ο κατάλληλος χώρος ο οποίος θα προσφέρει αναμόρφωση στον ανήλικο, καθώς δεν υπάρχει στην Κύπρο αναμορφωτήριο για τέτοιες περιπτώσεις.
Ο πατέρας του Βασίλης, είχε δώσει μάχη ώστε ο γιος του να μην μεταφερθεί στο εξωτερικό, όπως και σκέφτονταν να πράξουν οι αρμόδιοι, καθώς επί καθημερινής βάσεως επισκέπτεται το ένα του παιδί στο νεκροταφείο στη Λάρνακα και το άλλο στο ψυχιατρείο στη Λευκωσία.
Ένα χρόνο μετά και αφού έχει εξαντληθεί κάθε περιθώριο ανανέωσης του διατάγματος κράτησης του στην Αθαλάσσα, αποφασίζεται να τεθεί σε κατ' οίκον 24ωρη περίθαλψη με ειδικά εκπαιδευμένο ψυχιατρικό νοσηλευτή και φροντιστή.
