της Όλγας Κωνσταντίνου
Νικόλας – Μουράτ – Ανδρέας – Χαλίλ – Χριστόφορος. Πέντε Κύπριοι που λένε ΝΑΙ στην ειρήνη - ΟΧΙ στο πόλεμο και επιθυμούν μια Κύπρο ενωμένη και όχι διαιρεμένη.
Πέντε Κύπριοι που αρνούνται να στρέψουν τα όπλα εναντίων του οποιουδήποτε και γυρίζουν την πλάτη στο στρατό, καθώς δεν θέλουν επ’ ουδενί να βιώσει ξανά πότε και κανείς την φρίκη που βίωσε ο τόπος και ο λαός το 1974 με την Τουρκική Εισβολή.
Είναι αντιρρησίες συνείδησης, άνθρωποι δηλαδή που για λόγους συνείδησης αρνούνται να εκπληρώσουν την υποχρεωτική στρατιωτική και εφεδρική τους θητεία επικαλούμενοι τις θρησκευτικές ή ιδεολογικές τους πεποιθήσεις.
Νικόλας Μούρος
Μεγαλώνοντας στην Κύπρο και στο σχολείο μαθαίναμε ότι πρέπει να είμαστε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο άρα έτσι και εγώ αφού ήμουν εναντίων στη χρήση των όπλων αλλά εναντίων και του μιλιταρισμού, του στρατού, είπα ότι αν όντως θέλω να είμαι αυτή η αλλαγή θα προσπαθήσω να μην πάω στο στρατό με όποιους τρόπους μπορώ, νόμιμα.
Με νόμο του 2011, η Κυπριακή Δημοκρατία αναγνωρίζει την αντιρρησία ωστόσο υποχρεώνει τους άντρες που αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης, να προσφέρουν εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία ή στρατιωτική υπηρεσία χωρίς τη χρήση όπλου.
Την απαιτούμενη διαδικασία ακολούθησε και ο Νικόλας, και αφού αναγνωρίστηκε από το Υπουργείο Άμυνας, κλήθηκε να εκπληρώσει τη κοινωνική του υπηρεσία στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, ως κλητήρας θαλάμων.
Νικόλας Μούρος
Εξυπηρετώ διάφορους θαλάμους εντατικής θεραπείας και άλλων ειδικοτήτων παίρνω τα ελεγχόμενα φάρμακα στους ασθενείς μεταφέρω ιατρικά αρχεία, φακέλους αίματα βιοψίες από χειρουργεία , μηχανές απολύμανσης ότι βασικά χρειαστούν οι θάλαμοι.
Η κοινωνική θητεία στην Κύπρο διαρκεί 19 μήνες σε αντίθεση με τη στρατιωτική που ολοκληρώνεται στους 14, και λαμβάνουν απολυτήριο εκπλήρωσης κοινωνικής θητείας.
Νικόλας Μούρος
Η αντιρρησία συνείδησης είναι από τις πιο περήφανες αποφάσεις που έκανα στη ζωή μου νομίζω γιατί νιώθω ότι ουσιαστικά προσφέρω στην κοινωνία στις ευάλωτες ομάδες στους πρόσφυγες που έρχονται στο νοσοκομείο και θέλουν βοήθεια και επειδή με την πανδημία είναι υποστελεχωμένο.
Έφεδροι - Δικαίωμα στην αντιρρησία συνείδησης
Δικαίωμα αναγνώρισης καθεστώτος αντιρρησία συνείδησης έχουν και οι έφεδροι. Μετά από δυο χρόνια γραφειοκρατικών διαδικασιών ο Ανδρέας Ριρής και ο Χριστόφορος Πισσαρίδης αναγνωρίστηκαν ως αντιρρησίες συνείδησης και πλέον αντί να παρουσιάζονται ως έφεδροι στην εθνική φρουρά θα καλούνται να παρέχουν εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία που δεν σχετίζεται με το στρατό.
Ανδρέας Ριρής
Η ειρήνη στην Κύπρο δεν πρόκειται να έρθει ούτε με την υπηρεσία στην Εθνική Φρουρά ούτε με τους εξοπλισμούς, ούτε με το να καλλιεργείται εθνικισμός μέσω αυτών των θεσμών. Αυτό ίσχυε και όταν υπηρετούσα τη θητεία μου αλλά τότε δεν υπήρχε η πολιτική αντίληψη που έχουμε τώρα για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτή τη διαδικασία, ούτε φρόντισε οποιοσδήποτε ή οποιαδήποτε να μας ενημερώσει ότι υπάρχει αυτή η επιλογή. Υπήρχε και η κοινωνική πίεση να υπηρετήσει κάποιος τη θητεία του επειδή θεωρείτε εθνικό καθήκον κτλ. Στην ουσία η δική μου εμπειρία λέει ότι ήταν χάσιμο χρόνου.
Ένας επιπλέον λόγος όπως έγραψε και στην επιστολή του ο Ανδρεας Ριρής είναι το γεγονός ότι η ΕΦ, όπως κάθε οργανωμένος στρατός . . . αναπαράγει έμφυλα, σεξιστικά και πατριαρχικά στερεότυπα.
Η εργασία του Χριστόφορου Πισσαρίδη στο ερευνητικό κέντρο βιώσιμης ειρήνης και δημοκρατικής ανάπτυξης όπου πραγματοποιούν έρευνες που συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της ειρήνης συνέτεινε στο να συνειδητοποιήσει πως η συνέχιση της εφεδρείας του στο στρατό δεν συνάδει με τα πιστεύω του.
Χριστόφορος Πισσαρίδης
Πιστεύω ότι το να υπηρετήσω στην εθνική φρουρά ή σε οποιοδήποτε σώμα στρατού δεν βοηθά στην ανοικοδόμηση της ειρήνης το αντίθετο καλλιεργεί τη μισαλλοδοξία, τον εθνικισμό, καλλιεργεί ιδεολογίες που πάνε εναντίων της ειρηνικής διαβίωσης των λαών και για αυτό το λόγο επέλεξε αυτό.
Τουρκοκύπριοι αντιρρησίες συνείδησης
Ο Χαλίλ Καραπασαογλου και ο Μουράτ Κανατλί είναι Τουρκοκύπριοι αντιρρησίες συνείδησης. Έχουν φυλακιστεί, ένεκα της άρνησής τους να παρουσιαστούν ως έφεδροι στο στρατό και να κρατήσουν όπλο. Κόντρα στην Τουρκία και τα κατεστημένα, υπερασπίστηκαν τα πιστεύω τους, φτάνοντας μέχρι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Χαλίλ Καραπασαογλου
Για να μπορέσουμε να απελευθερώσουμε τη χώρα μας για να έχουμε ένα ελεύθερο νησί και μια ενωμένη Κύπρο, για να καταφέρουμε την ενοποίηση της Κύπρου, θα πρέπει να απορρίψουμε τη συμμετοχή μας στο στρατιωτικό σύστημα. Η αντίσταση μας επιτρέπει να πάρομε ανάσα στη ζωή μας ακριβώς επειδή είμαστε Κύπριοι έχουμε δικαίωμα να αποφασίσουμε το μέλλον του νησιού μας.Μουράτ Κανατλί
Κάνουμε τη συνέντευξη 20 Ιουλίου και ως Κύπριος νιώθω πιο έντονα το αποτέλεσμα του πολέμου, του μιλιταρισμού. Ποιο είναι το μήνυμα της διχοτόμησης, ποιο είναι το μήνυμα του πόνου, και για όλα αυτά πρέπει να μην συμμετέχουμε στους στρατούς.
Ο Χαλίλ Καραπασαογλου χαρακτηρίστηκε και ως σύμβολο ειρήνης, με το κύμα συμπαράστασης του το 2019 να απλώθηκε και στις δύο πλευρές, με την υπόθεση του να έχει «παγώσει» εξαιτίας των διαστάσεων που έλαβε το θέμα.
Χαλίλ Καραπασαογλου
Υποθέτω πως στην πιο αδύναμη στιγμή της κατάστασης μου, θα επιτεθούν αλλά προς το παρόν είναι σιωπηλοί και αναμένουν.
Ο Μουράτ Κανατλί, και είναι μέλος του EBCO του Ευρωπαϊκού Γραφείου Αντιρρήσεων Συνείδησης, το οποίο ιδρύθηκε το 1979 με στόχο να προωθήσει αυτό το ανθρώπινο και πολιτικό δικαίωμα τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης, τα Ηνωμένα Έθνη και άλλους διεθνείς οργανισμούς.
Μουράτ Κανατλί
Πρώτιστος στόχος είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα . . . να τα προωθήσουμε έτσι ώστε ο κάθε ένας να μπορεί να έχει ίσα δικαιώματα χωρίς τιμωρία και να απολαμβάνει όλα αυτά τα δικαιώματα χωρίς απειλές.
Ο αγώνας που γίνεται ειδικά για την Κύπρο είναι μεγάλος, και προς τις δυο πλευρές. Πρέπει να γίνουν πολλά σημειώνει από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, κυρίως όσον αφορά την δημιουργία ενός πιο ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα της πενταμελούς επιτροπής εξέτασης των αιτημάτων.
Μουράτ Κανατλί
Δυστυχώς ο στρατός είναι τιμωριτικός, με τη διάρκεια, έπρεπε να είναι ίση με την υπηρεσία στρατού.
Στα κατεχόμενα δεν υπάρχει νόμος που να δίνει το δικαίωμα στους άντρες να αναγνωριστούν ως αντιρρησίες συνείδησης με την EBCO να κάνει τεράστιες προσπάθειες προς την επίτευξη του σκοπού, ωστόσο ο δρόμος είναι ακόμη μεγάλος αφού η Τουρκία παραμένει αδιάλλακτη.
Από το 2011 που εφαρμόστηκε η νομοθεσία μέχρι το 2018 υποβλήθηκαν 116 αιτήματα για θρησκευτικούς λόγους με τα 94 άτομα να αναγνωρίζονται με το καθεστώς αντιρρησία Την ίδια περίοδο είχαμε μόλις 7 αιτήματα για ιδεολογικούς λόγους με τα 2 να αναγνωρίζονται με το καθεστώς αυτό.
Τους αριθμούς δημοσιοποίησε το EBCO το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αντιρρήσεων Συνείδησης, με στοιχεία από το Υπουργείο Άμυνας
Πιο συγκεκριμένα βλέπουμε ότι τη διετία 2014 – 2015 είχαμε 33 αιτήματα για θρησκευτικούς λόγους εκ των οποίων τα 27 έγιναν αποδεκτά και μόνο 2 για ιδεολογικούς λόγους. Κανένα δεν αναγνωρίστηκε.
Κατά το 2016 – 2018 είχαμε 45 αιτήματα για θρησκευτικούς λόγους με τα 35 να γίνονται αποδεκτά και 5 για ιδεολογικούς λόγους, δύο μόνο έγιναν αποδεκτά.
Όσον αφορά τώρα τους έφεδρους, από το 2011 – 2018 είχαμε 26 αιτήματα και τα 20 είχαν αναγνωριστεί με το καθεστώς αντιρρησία συνείδησης και είχαμε και 21 για ιδεολογικούς λόγους με τα 12 να γίνονται αποδεκτά.
Το Υπουργείο Άμυνας κρατά κλειστά τα χαρτιά του και δεν δίνει στοιχεία και αριθμούς για τους άντρες που αιτήθηκαν καθεστώς αντιρρησία συνείδησης είτε για τον ένα είτε για τον άλλο λόγο. Σύμφωνα όμως με άλλες πηγές από το 2019 μέχρι και σήμερα οι αριθμοί είναι μονοψήφιοι για τους στρατεύσιμους με την πλειονότητα να είναι για θρησκευτικούς λόγους, ελάχιστοι για ιδεολογικούς. Όσον αφορά τους έφεδρους και σε αυτή την περίπτωση οι αριθμοί είναι μονοψήφιοι ανά έτος με τους περισσότερους να είναι για ιδεολογικούς λόγους.
Πως μπορεί κάποιος να κάνει την αίτηση του:
Πρέπει να τα καταθέσουν στο Στρατολογικό Γραφείο, εντός 20 ημερών από τη δημοσίευση Υπουργικής Απόφασης για πρόσκληση ΕΣΣΟ. Όσοι ΔΕΝ αναγνωριστούν υποχρεούνται να καταταγούν κανονικά.
Ποιοι αποκλείονται από το Νόμο; Μεταξύ άλλων, όσοι κατέχουν Άδεια οπλοφορίας ή κυνηγίου, όσοι καταδικάστηκαν ή εκκρεμεί ποινική δίωξη τους για αδίκημα που αφορούν χρήση όπλων.
Η εξέταση της αίτησης γίνεται από πενταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από 5 πρόσωπα. 2 Ακαδημαϊκούς, με ειδικότητα στη φιλοσοφία ή τις κοινωνικές πολιτικές επιστήμες ή τη ψυχολογία. Ενα νομικό λειτουργό της νομικής υπηρεσίας δυο ανώτερους στρατιωτικούς αξιωματικούς της Ε.Φ.
Περισσότερα μπορούν να βρουν διαβάζοντας τη νομοθεσία.
