"Η ψήφιση σήμερα από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του νομοσχεδίου που τροποποιεί το Σύνταγμα συνιστά μια ιστορική εξέλιξη." Αυτό αναφέρει σε γραπτή δήλωση ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Μάριος Πελεκάνος, αναφορικά με την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση στον τομέα της Δικαιοσύνης.
"Με την ψήφιση του νομοσχεδίου αναδιαμορφώνεται η ανώτατη βαθμίδα του δικαστικού μας συστήματος, αφού για πρώτη φορά δημιουργείται τριτοβάθμια δικαιοδοσία. Ταυτόχρονα, η ψήφιση του νομοσχεδίου ανοίγει τον δρόμο για την ψήφιση των νομοσχεδίων, που δημιουργούν το νέο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το νέο Ανώτατο Δικαστήριο και το Εφετείο, τα οποία θα βρίσκονται στην ατζέντα της Ολομέλειας την ερχόμενη Πέμπτη."
Ο κύριος Πελεκάνος αναφέρει ότι "ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ευχαριστεί όλους όσοι συνέβαλαν στη σημαντική αυτή εξέλιξη, περιλαμβανομένων των Υπουργών που επεξεργάστηκαν, κατέθεσαν και οδήγησαν προς ψήφιση το νομοσχέδιο."
"Ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προς τον Πρόεδρο και τα Μέλη της Επιτροπής Νομικών που με τις χρήσιμες παρεμβάσεις τους συνέβαλαν καθοριστικά στην τελική του μορφή. Η Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι η μεγάλη προσπάθεια για βελτίωση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης συνεχίζεται."
Η Υπουργός Δικαιοσύνης Στέφη Δράκου αναφέρει σε γραπτή δήλωση ότι "σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για τη Δημοκρατία και τους πολίτες. Η Βουλή στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων. Άνοιξε το δρόμο στη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης. Στέλνοντας σε χιλιάδες συνανθρώπους μας το μήνυμα ότι αφουγκράζεται τις αγωνίες τους, δίνοντας λύσεις στα προβλήματά τους.
"Ευχαριστώ τις πολιτικές δυνάμεις που έθεσαν το καλό του πολίτη πάνω από κάθε σκοπιμότητα.
Ευχαριστώ τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών που όλοι μαζί μέσα σε κλίμα συναινετικής προσέγγισης, πνεύμα καλής θέλησης συνέβαλαν ουσιαστικά στη διαμόρφωση και βελτίωση των νομοσχεδίων.
Ιδιαίτερα όμως ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Πρόεδρο της Επιτροπής Νομικών τον κ. Νίκο Τορναρίτη του οποίου ο ρόλος όχι μόνο ήταν καταλυτικός αλλά και αποφασιστικός για να οδηγηθούν τα νομοσχέδια ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής.
Ευχαριστώ τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο που δεν άφησε επιμέρους διαφωνίες του να αποτελέσουν τροχοπέδη, και με σθένος όχι μόνο υποστήριξε αλλά συνέβαλε στη διαμόρφωση των νομοσχεδίων.
Ευχαριστίες οφείλονται στο Ανώτατο Δικαστήριο, στον Γενικό Εισαγγελέα που διετέλεσε και Υπουργός Δικαιοσύνης και επίσης στους προκατόχους μου κ. Ιωνά Νικολάου και κα Έμιλυ Γιολίτη.
Προσδοκούμε την επόμενη Πέμπτη να ολοκληρωθεί αυτή η οφειλόμενη επανάσταση στη δικαιοσύνη. Για να ξεκινήσει μια νέα περίοδος για το κράτος δικαίου της Κύπρου. Και το επίτευγμα ανήκει σε όλους.
Τέλος, σας διαβεβαιώνω ότι ο εκσυγχρονισμός δεν σταματά την άλλη Πέμπτη, αλλά θα είναι συνεχής, προσωπικά παραμένοντας κοντά στους θεσμούς και τις πολιτικές δυνάμεις με τους οποίους ήδη βρίσκομαι σε επαφή, για τα επόμενα εκσυγχρονιστικά βήματα που ακολουθούν."
Μετά από τρία χρόνια συζητήσεων στο Κοινοβούλιο η Ολομέλεια της Βουλής υπερψήφισε τον νόμο για τροποποίηση του συντάγματος που θα επιτρέψει την μεταρρύθμιση της ανώτατης βαθμίδας της δικαιοσύνης.
Η τροποποίηση του Συντάγματος επιτρέπει την επαναλειτουργία των δύο ανωτάτων δικαστηρίων που προβλέπονται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας, δηλαδή του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου και την απονομή στα δύο αυτά δικαστήρια πρόσθετης δικαιοδοσίας τρίτου βαθμού. Οι εξουσίες των δύο δικαστηρίων συγκεντρώθηκαν σε ένα με βάση το δίκαιο της ανάγκης, μετά την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από το κοινό κράτος.
Ο «Περί της Δέκατης Έβδομης Τροποποίησης του Συντάγματος Νόμος του 2022» , ψηφίστηκε με 51 ψήφους υπέρ και 1 εναντίον από τη Βουλευτή του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου.
Ο νόμος αποτελεί μέρος ευρύτερων νομοθετικών ρυθμίσεων με τις οποίες επιδιώκεται η δικαστική μεταρρύθμιση, μαζί με δύο άλλα νομοσχέδια, που τιτλοφορούνται «Ο περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019» και «Ο περί Δικαστηρίων (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019».
Σκοπός του νόμου είναι η τροποποίηση του συντάγματος, ώστε να καταστεί δυνατή η μεταρρύθμιση και ο εκσυγχρονισμός της δομής και της λειτουργίας των δικαστηρίων με την επαναλειτουργία των δύο ανωτάτων δικαστηρίων που προβλέπονται στο Σύνταγμα της Δημοκρατίας, δηλαδή του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου, την απονομή στα δύο αυτά δικαστήρια πρόσθετης δικαιοδοσίας τρίτου βαθμού, καθώς και με την ίδρυση και λειτουργία Εφετείου για την εκδίκαση των εφέσεων, ρύθμιση η οποία προτείνεται με τα δύο άλλα νομοσχέδια.
Η Βουλή ψήφισε επίσης ομόφωνα τοπολογία του Βουλευτή Πανίκου Λεωνίδου εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας Δημοκρατικού Κόμματος, του Βουλευτή Κωστή Ευσταθίου εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ, του Βουλευτή Νίκου Τορναρίτη εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας Δημοκρατικού Συναγερμού και του Βουλευτή Άριστου Δαμιανού εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις. Με την προτεινόμενη τροπολογία εισάγεται συνταγματικά η δυνατότητα της άσκησης ελέγχου ουσίας από διοικητικό δικαστήριο επί πάσης προσφυγής ασκουμένης δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, ο οποίος ήδη ασκείται για φορολογικά ζητήματα και ζητήματα διεθνούς προστασίας κατά το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ψηφίστηκε επίσης ομόφωνα τροπολογία του Βουλευτή Άριστου Δαμιανού με σκοπό της διατήρηση της αποκλειστικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να εκδίδει εντάλματα της φύσεως του habeas corpus, mandamus, prohibition, quo warranto και certiorari.
Ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης κάνει λόγιο για "πολύ σημαντική η σημερινή μέρα, θα έλεγα ότι είναι ιστορική, αφού με την προ ολίγου ψήφιση σε νόμο του Κράτους, από την Ολομέλεια της Βουλής, του νομοσχεδίου που αφορά στην τροποποίηση του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθίσταται δυνατή η υλοποίηση της μεταρρύθμισης και ο εκσυγχρονισμός της δομής και της λειτουργίας των κυπριακών δικαστηρίων."
"Χαιρετίζω λοιπόν με πολύ μεγάλη ικανοποίηση την ψήφιση από τη Βουλή της συνταγματικής αυτής τροποποίησης, της οποίας οι νομοθετικές αλλαγές διαλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης. Ταυτοχρόνως, με την ίδια ικανοποίηση είναι που θέλω να συγχαρώ και να ευχαριστήσω όλους τους πολλούς που συνέδραμαν ώστε η σημερινή ψήφιση να καταστεί εφικτή, με ιδιαίτερη εκτίμηση προς τα κοινοβουλευτικά κόμματα, τα οποία, καθ’ όλη τη διάρκεια της μακράς συζήτησης των νομοσχεδίων αυτών στη Βουλή, επέδειξαν υπεύθυνη και εποικοδομητική στάση, μακριά από κομματικές ή πολιτικές σκοπιμότητες. Η δε καθολική ανταπόκριση που επεδείχθη σήμερα από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα υπέρ της μεγαλύτερης, κατά την κρίση μου, μεταρρύθμισης που έγινε από εγκαθιδρύσεως της Δημοκρατίας στον τομέα της Δικαιοσύνης και στο σύστημα απονομής της, μου επιτρέπει, υπό την ιδιότητα του Γενικού Εισαγγελέα ως ο μεγαλύτερος θεσμικός διάδικος στα δικαστήρια, να είμαι αισιόδοξος ότι κατά τον ίδιο τρόπο η Ολομέλεια της Βουλής θα προχωρήσει την ερχόμενη Πέμπτη ψηφίζοντας και τα άλλα δύο κύρια μεταρρυθμιστικά νομοσχέδια που κατατέθηκαν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως -και που συζητήθηκαν εκτενώς στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών- ώστε να γίνει ολοκληρωμένα η μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης. Μιας μεταρρύθμισης, η οποία σκοπεί να αντιστρέψει την άτακτη τροχιά κατάρρευσης του κυπριακού δικαστηριακού συστήματος, να αντιμετωπίσει τις καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης και να δομήσει ένα νέο, ταχύ και αποτελεσματικό σύστημα απονομής της για τους πολίτες και τη χώρα.
Την ίδια στιγμή, βεβαίως, δεν μπορώ παρά να συμμεριστώ τη θέση που κοινοβουλευτικά κόμματα εξέφρασαν υπέρ της προώθησης αλλαγών και στην πρωτοβάθμια δικαιοδοσία των δικαστηρίων. Συμφωνώ ότι αλλαγές πρέπει να γίνουν και στις κατώτερες βαθμίδες της Δικαιοσύνης, είναι δουλειά που αναντίλεκτα χρειάζεται να γίνει. Ήδη η Νομική Υπηρεσία, για συγκεκριμένα θέματα που την επηρεάζουν άμεσα, συνεργάζεται με το Ανώτατο Δικαστήριο ώστε να γίνουν κάποιες αλλαγές που θα οδηγήσουν στην επίσπευση πρωτόδικων διαδικασιών."
