14 Αυγούστου 1974. Τα στρατεύματα του Αττίλα προελαύνουν για δεύτερη φορά στην Κύπρο, καταλαμβάνοντας την Αμμόχωστο, την Καρπασία και τη Μόρφου.
Η κ. Γρηγορία Χατζηφλουρέντζου από τη Μηλιά Αμμοχώστου, ήταν τότε 14 ετών και θυμάται τα αεροπλάνα, τις μάχες, τον φόβο αλλά και τη στιγμή που εγκατέλειψε το σπίτι της, αποχαιρετώντας μαζί και τα ανέμελα παιδικά της χρόνια. Ένα φόρεμα, αυτό που φορούσε την αποφράδα εκείνη ημέρα, παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, και μια εικόνα της Παναγίας, κρύβουν τις μνήμες ακέραιες και μας τις μεταφέρει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αμμόχωστος 1974: Όταν το ξενοδοχείο "Κλειώ" μετατράπηκε σε νοσοκομείο
Το κοριτσάκι αυτό, μεγάλωσε απότομα, με μια μόνο φράση: "Έσπασε ο κλοιός στην Μια Μηλιά". Ο θείος της βρισκόταν στο Μπογάζι, σε επίταξη, έτρεξε στο χωριό για να ενημερώσει τους δικούς του ανθρώπους να τρέξουν να σωθούν, να εγκαταλείψουν για λίγες ημέρες τα σπίτια τους μέχρι να κατευνάσουν τα πνεύματα.
"Τη στιγμή που ετοιμαζόμασταν να φύγουμε, ήρθε στο μυαλό μου ένα κείμενο που είχαμε διδαχθεί στο Δημοτικό, "Το εικόνισμα της Παναγίας", αν δεν κάνω λάθος. Τότε, είπα στη μητέρα μου να πάρουμε μαζί μας την εικόνα της Παναγίας να την έχουμε βοήθειά μας, έτσι κι έγινε. Τώρα είναι ό,τι έχω από το χωριό μου, το φόρεμα που φορούσα και η εικόνα."
Η εικόνα της Παναγίας, την οποία πήραν μαζί τους
Δεν είχαν χρόνο να πάρουν κάτι άλλο. Άλλωστε, τι να πάρουν και τι να αφήσουν; Θα επέστρεφαν πίσω, έτσι τους είχαν υποσχεθεί.
"Είχαμε ένα φορτηγό αυτοκίνητο, ο πατέρας μου το ξεκίνησε και μας είπε να ανέβουμε. Καθώς περνούσαμε από τους δρόμους του χωριού, μαζεύαμε κόσμο, να τους πάρουμε μαζί μας. Μαζί μας ήταν και μια οικογένεια που είχε έρθει στη Μηλιά, από το Λευκόνοικο, μετά τους βομβαρδισμούς."
Είχε όμως το προαίσθημα ότι ήταν η τελευταία φορά που έβλεπε το σπίτι της και τους δρόμους όπου μεγάλωσε, όπου ονειρεύτηκε.
"Όταν ανεβήκαμε στο φορτηγό, δεν μπορούσα να συγκρατήσω τα δάκρυα μου, τότε είπα στην οικογένεια μου: Δείτε το σπίτι μας για τελευταία φορά και δεν θα το ξαναδούμε. Η θεία μου με μάλωσε, λέγοντας μου ότι θα επιστρέψουμε."
Το φόρεμα, η εικόνα της Παναγίας και η μοναδική φωτογραφία του παππού της, Φλουρέντζου Μιχαήλ Πατσιά - “Χατζημούνα”
Το προαίσθημα επιβεβαιώθηκε από τα γεγονότα.
"Προχωρούσαμε, από χωριό σε χωριό, μέχρι που φτάσαμε στο Αυγόρου, όπου και κατεβήκαμε. Μείναμε για 15 ημέρες, μέχρι που είπαν ότι έρχονται οι Τούρκοι στο Αυγόρου, τότε ανεβήκαμε ξανά γρήγορα στο φορτηγό και πήγαμε στο γειτονικό χωριό, στην Ορμήδεια που είναι οι Βρετανικές Βάσεις και θα ήμασταν ασφαλισμένοι. Μείναμε εκεί για 15 μήνες, μετά επιστρέψαμε στο Αυγόρου, μέχρι σήμερα."
Το κοριτσίστικο φόρεμα και η εικόνα της Παναγίας είναι ό,τι κρατά σήμερα από το χωριό της και τα παιδικά της χρόνια. Είναι τα αντικείμενα που κρατούν άσβεστες τις εικόνες του πολέμου, του ξεριζωμού και του πόνου της απώλειας. Είναι τα "παραμύθια" που διηγείται στα εγγόνια της όταν την ρωτούν από που είναι και αν έζησε τον πόλεμο.
*Το θέμα δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο alphanews.live στις 14 Αυγούστου 2017
