Τις μνήμες στρέφουν πίσω άνθρωποι που έζησαν τα γεγονότα. Πίσω στην ημέρα που η Τουρκία σκόρπισε τον όλεθρο και τον θάνατο στην Κύπρο. Στην ημέρα της 20ης Ιουλίου του 1974, την ημέρα της εισβολής που από τότε το 40% περίπου του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας κατέχει ο Αττίλας.
Στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων αφηγούνται πώς βίωσαν το ξέσπασμα της εισβολής ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος, ο Ανδρέα Σωτηριάδης εκ των εκφωνητών και συντακτών του Ελεύθερου Ραδιοσταθμού της Κύπρου και ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αντιστασιακών Πάφου Ανδρέας Θεοδώρου.
"Ήρθαν οι Τούρκοι, ήρθαν οι Τούρκοι"
Ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ανέφερε πως όλη την εβδομάδα του πραξικοπήματος είχαν την αίσθηση, γιατί, από καιρό, όπως είπε, προειδοποιούσαν ο Μακάριος και όσοι ορθοφρονούσαν, ότι επέκειντο εισβολή της Τουρκίας.
Και όσοι παρακολουθούσαν και ξένους σταθμούς, έστω και εάν δεν ήταν “νόμιμο” καταλάβαιναν ότι επέκειτο η εισβολή, λέει.
Πρωί του Σαββάτου, ξετυλίγει το κουβάρι της μνήμης του ο Μητροπολίτης, ενώ βρίσκονταν στην εκκλησία για τη γιορτή του Προφήτη Ηλία, έξαλλος ο κόσμος έμπαινε στην εκκλησία και έλεγε “ήρθαν οι Τούρκοι, ήρθαν οι Τούρκοι”.
Δεν περιγράφεται το τι έγινε εκείνη την ημέρα, προσθέτει ο Πάφου Γεώργιος. Ήταν, όπως είπε, “κάτι το οποίο, ναι μεν το περιμέναμε, αλλά είχαμε και την ελπίδα ότι θα αποσοβείτο|”. Ηταν, συνέχισε, τα οψώνια της προδοσίας τα οποία πλήρωσε ο κυπριακός λαός και πληρώνει ακόμα.
«Νομίζω πως εύκολα θα μπορούσε κάποιος να συνειδητοποιήσει την κατάσταση, αν κοιτάξει που βρισκόμαστε σήμερα», προσθέτει.
Το 40% της γης μας τουρκοποιείται , οι ναοί μας καταστράφηκαν, τα κοιμητήρια μας έχουν ανασκαφεί και ολόκληρη η Κύπρος απειλείται από τουρκοποίηση, συνεχίζει. Είναι κάτι, όπως σημειώνει, το οποίο έγινε με το πραξικόπημα ως αφορμή και με τη βαρβαρότητα της τουρκικής εισβολής, η οποία δεν ήταν στιγμιαία αλλά συνεχίζεται.
Ο Μητροπολίτης ανέφερε πως το μήνυμα που πρέπει να σταλεί είναι να συναισθανθούμε έστω και τώρα τις ευθύνες μας ότι ο τόπος κινδυνεύει με πλήρη τουρκοποίηση. Πρέπει, σημείωσε, να αναλάβουμε ο καθένας από τη θέση του τις ευθύνες μας για να αποσοβηθεί αυτός ο κίνδυνος.
Δηλαδή, όπως εξήγησε, μια θωράκιση, ενιαία αντιμετώπιση των πάντων για να μπορέσουμε αυτό το κακό να το αποτρέψουμε.
Είπε τέλος πως κινδυνεύουμε άμεσα από την τουρκική εισβολή και από την εισβολή της ΑΟΖ μας.
“Όλα αυτά είναι ορατοί κίνδυνοι που πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε”, κατέληξε.
"Γύρισαν τα όπλα πάνω μου απειλώντας με”
Ο Ανδρέα Σωτηριάδης, συνταξιούχος εκπαιδευτικός, εκ των εκφωνητών και συντακτών του Ελεύθερου Ραδιοσταθμού της Κύπρου, ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως η εισβολή που ακολούθησε στις 20 Ιουλίου ήταν η συνέχεια του προδοτικού πραξικοπήματος που κατέστρεψε την Κύπρο και εξακολουθεί μέχρι σήμερα να υποφέρει από τον Τούρκο κατακτητή.
Σχετικά με την 20η Ιουλίου, ο κ. Σωτηριάδης είπε, πως ήταν αναμενόμενη η εισβολή, προσθέτοντας πως και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε πάρα πολλές φορές δηλώσει ότι εάν γινόταν πραξικόπημα θα ακολουθούσε και η τούρκικη εισβολή, όπως και ακολούθησε.
Εκείνο που θυμήθηκε, όπως είπε, είναι ότι μετά την παράδοση της πόλης και το κλείσιμο του Ελεύθερου Ραδιοσταθμού της Κύπρου, μετέβη στο χωριό της γυναίκας του στο Στρουμπί.
Ανεβαίνοντας, συνέχισε, στο Στρουμπί, “με σταμάτησαν στο δρόμο μια ομάδα Στρουμπιώτες της ΕΟΚΑ Β’ και γύρισαν τα όπλα πάνω μου απειλώντας με”.
O ίδιος ωστόσο, σύμφωνα με την αφήγηση του, ξεκινώντας απότομα το αυτοκίνητο κατάφερε να διαφύγει. Μετέφερε τη γυναίκα του στους γονείς της και κατόπιν ο ίδιος έφυγε για να κρυφτεί σε άγνωστα σημεία.
Θυμάται ακόμη, πως ένα βράδυ που επέστρεψε στο σπίτι, μετέβησαν στο σπίτι του Εοκαβητατζίδες , το περικύκλωσαν με σκοπό να τον συλλάβουν. Κατάφερε ωστόσο να διαφύγει από ένα παράθυρο του σπιτιού του πεθερού του στο Στρουμπί και μέσα από τα χαλάσματα της κοινότητας κατάφερε να απομακρυνθεί χωρίς να γίνει αντιληπτός.
Στις 20 Ιουλίου μετά από την αναμενόμενη τουρκική εισβολή αποφάσισε, όπως ανέφερε, να παρουσιαστεί στον αστυνομικό σταθμό του Στρουμπιού με σκοπό να υπηρετήσει, γιατί ήταν μέλος της Πολιτικής Άμυνας.
Εκεί συνάντησε και τον μ. Γιάννη Λοϊζίδη και μαζί και οι δύο κατέβηκαν στην Πάφο για να μεταβούν στην Πολιτική Άμυνα. Στο ύψος ωστόσο της Στήλης της 28ης Οκτωβρίου άρχισαν από την πλευρά του Μουτάλου καταιγιστικά πυρά προς την πλευρά της Πάφου. Από εκεί συνέχισε, έφυγε με τον μ. τον Γ. Λοιζϊδη, πήγαν γύρω από τη Στήλη της 28ης Οκτωβρίου και βγήκαν προς την Τεχνική Σχολή, όπου συνάντησαν είκοσι περίπου άνδρες με τα όπλα.
«Τους είπα μάλιστα γιατί κάθονταν εκεί, αφού στο κέντρο της Πάφου υπήρχαν φασαρίες. Και έλαβα την απάντηση, “θα φύγεις απ’ εδώ ή θα σε καθαρίσω;”, συνέχισε.
Μετά, είπε, φεύγοντας απ’ εκεί κατάφερε να επιστρέψει στο Στρουμπί για να προστατέψει την οικογένεια του , γιατί, όπως είπε, άρχισαν τα τουρκικά αεροπλάνα τους βομβαρδισμούς.
Η συνέχεια, είπε ο κ. Σωτηριάδης, είναι γνωστή με το 40% της Κύπρου να καταλαμβάνεται από την Τουρκία, αγνοούμενους, χαλασμός κόσμου. Θυμάται πως έψαχνε να βρει τον μ. τον αδερφό του που ήταν κάτοικος στο Βαρώσι για να δει τι έγινε, ο οποίος τελικά κατάφερε να φύγει από την Αμμόχωστο και τον συνάντησε στην Πάφο.
Ο κ. Σωτηριάδης ανέφερε πως «εάν δεν καταλάβει ο ελληνισμός ότι έχουμε να κάνουμε με έναν εχθρό που δεν έχει ούτε ιερό, ούτε όσιο, και που απόδειξη είναι και η πρόσφατη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί , εάν δεν ενωθούμε όλοι μαζί και εάν δεν σταματήσουμε να καλοπιάνουμε το θηρίο, τότε θα μας “φάει”.
"Ήρθαμε να πολεμήσουμε τον εχθρό και συλληφθήκαμε στην Πάφο"
Εξάλλου, ο πρόεδρος της Οργάνωσης Αντιστασιακών Πάφου Ανδρέας Θεοδώρου σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ανέφερε πως αυτό που τον έχει στιγματίσει είναι μια μόνιμη θλίψη γιατί 46 χρόνια μετά από το δίδυμο έγκλημα, ανοσιούργημα που είχε ως αποτέλεσμα νεκρούς, αγνοούμενους και πρόσφυγες και καμένη γη, υπάρχουν ένοχοι και συνένοχοι και συνυπεύθυνοι, χωρίς, όμως όπως είπε να τιμωρηθεί κάποιος. Δεν είναι θέμα συνέχισε, μνήμης μνησίκακης ή μανίας αντεκδίκησης είναι απλά και μόνο δικαίωση της ιστορίας για να μην ξανασυμβεί αυτό που συνέβηκε και κατέστρεψε την πατρίδα μας.
Στρέφοντας τη μνήμη πίσω, ο κ. Θεοδώρου ανέφερε πως μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος την Τρίτη 16 του μηνός και μετά που είχαν φυγαδεύσει τον Μακάριο με μια ομάδα συναγωνιστών του, είπαν, πως δεν θα παραδοθούν στους πραξικοπηματίες αλλά θα βγουν στο αντάρτικο, στο βουνό.
Είπε ακόμη πως σε όλη τη διάρκεια της εβδομάδας και στη διάρκεια της εισβολής ήταν ακόμη στο αντάρτικο και μετά κατέβηκαν και τους συνέλαβαν, συμπλήρωσε.
Τότε σημείωσε, είχε αναλάβει ο Γλαύκος Κληρίδης και είπε να δοθεί αμνηστία για να πολεμήσουμε τον εχθρό. Εμείς, συνέχισε, “ήρθαμε να πολεμήσουμε τον εχθρό και συλληφθήκαμε στην Πάφο”.
Πρόσθεσε ότι “μείναμε στα κελιά μέχρι παραμονές της 2ης φάσης της εισβολής”. O Ανδρέας Θεοδώρου ήταν μαζί με το επιτελείο του Μίκη Τεμπριώτη στην προετοιμασία για το εκπαιδευτικό σώμα στη Λεμεσό.
Τη Δευτέρα 20 Ιουλίου 2020, στις 5.30 π.μ., ώρα εκδήλωσης της τουρκικής εισβολής το 1974, οι σειρήνες θα ηχήσουν συμβολικά. Όπως τότε, με την έναρξη της τουρκικής απόβασης στην Κερύνεια... Οι μνήμες στρέφονται πίσω και ο πόνος παραμένει... 46 χρόνια μετά...
