Προσπαθούσε για δεκαετίες να "θάψει" τα όσα βίωσε μέχρι που βρήκε τη δύναμη να μιλήσει και να καταγγείλει τον θύτη που ασελγούσε στο παιδικό της σώμα πριν από 35 χρόνια. Δεν έμεινε μόνο στις αποκαλύψεις αλλά έδωσε "μάχη" και κατάφερε να οδηγήσει τον θύτη στην αίθουσα του δικαστηρίου.
Η "φωνή" της Ράνιας Ευριπίδου και το μελανό κεφάλαιο της ζωής της που στιγμάτισε την παιδική της ψυχή, ακούστηκε πέρυσι τον Ιανουάριο μέσα από την εκπομπή του Alpha Κύπρου "24 ΏΡΕΣ". Από τότε συνεχίζει έναν μεγάλο αγώνα να βοηθήσει και άλλα θύματα που κρατούν τα δικά τους βιώματα ως επτασφράγιστο μυστικό. Στόχος της είναι τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης να ακολουθήσουν τη σωστή οδό και να τους δώσει τη δύναμη να φτάσουν στις Αρχές για καταγγελία.
"Θα βγουν πολλά στην επιφάνεια"
Τι είναι αυτό που θα δώσει όμως τη δύναμη σε ένα θύμα σεξουαλικής κακοποίησης ή παρενόχλησης να ξεσπάσει και να φτάσει μέχρι την Αστυνομία; Γιατί τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να "σπάσουν" τη σιωπή και να ξεσκεπάσουν τους θύτες;
Το "ντόμινο" καταγγελιών το τελευταίο διάστημα απαριθμεί 17 υποθέσεις. Θα υπάρξουν και άλλες; Εάν "οπλιστούν" με δύναμη τα θύματα θα βγούν πολλά στο "φως", μας απάντησε η Ράνια Ευριπίδου.
Σε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στο AlphaNews.Live μιλά για τα όσα εμποδίζουν τα θύματα, το ρόλο των αρμόδιων φορέων, τις "βουβές" υποθέσεις που γνωρίζει προσωπικά και τι θα έκανε εάν η νομοθεσία προνοούσε αυστηρές ποινές για τους θύτες.
Δεκαεπτά υποθέσεις για σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση βρίσκονται ενώπιον των Αρχών. Κάποιοι μίλησαν δημόσια, όπως κάνατε και εσείς μέσα από την εκπομπή 24 ώρες, με στόχο να στείλουν το μήνυμα στα θύματα να σπάσουν τη σιωπή τους και να οδηγήσουν το θύτη ενώπιον της δικαιοσύνης. Από αυτές τις καταγγελίες έφτασαν κάποιες προηγουμένως κοντά σας; Και αν ναι ποιες ήταν οι κατευθυντήριες γραμμές που δώσατε για να βοηθήσετε το θύμα να προχωρήσει σε καταγγελία.
"Τo δεκαεπτά δεν είναι δεδομένο πλέον αφού αυξάνονται συνεχώς. Αυτό με κάνει να νοιώθω ελπίδα ότι θα λυτρώσουμε κι άλλες εγκλωβισμένες ψυχές εκεί έξω. Συμφωνώ ότι κάποιοι μίλησαν δημόσια και τους ευχαριστώ από τα βάθη της ψυχής μου, είναι μεγάλη βοήθεια θάρρος και δύναμη προς τα θύματα όλο αυτό, γιατί όταν μίλησα εγώ δημόσια είχα ήδη τελειώσει μόνη τον αγώνα μου. Και δεν έφυγα, είμαι εδώ ακόμη, εγκλωβισμένη ανάμεσα σε δεκάδες εφιαλτικές φωνές να μου ζητούν βοήθεια μέρα νύχτα και είναι τρομακτικό. Τι μας λέει αυτό; Ότι η κοινωνία μπορεί να αγκαλιάσει αυτό που κατάφερα πέρσι αλλά δεν ήταν έτοιμη να δεχτεί ένα τόσο τραγικό συμβάν. Απλά το άκουσε και το ξέχασε. Και φυσικά μέσα από αυτό που έκανα, όσο ακόμα και αν ήθελαν κάποιοι να κρύψουν την πραγματικότητα εγώ ήθελα να φωνάξω την αλήθεια που υπάρχει όσο σκληρή και αν ήταν. Πάλεψα μόνη και παλεύω ακόμη για να μάθει ο κόσμος τι γίνεται εκεί έξω. Και είναι αλήθεια, δεν είναι τώρα που συμβαίνει αυτό, υπήρχε άλλα το άφησαν να χαθεί μπας και ξεχαστεί μέχρι που ήρθε η Σοφία να τους υπενθυμίσει με τρόμο. Με το να αναφέρουν σημαντικά γνωστά άτομα στα ΜΜΕ την δική τους κακοποίηση, ο κόσμος δίνει περισσότερη σημασία. Η προσοχή δεν θέλει τόσο κόπο όσο εγώ μία άγνωστη που ήρθα να προσβάλω το νησί του παραδείσου! Ναι, ήρθαν κοντά μου αλλά δεν έχουν όλοι τις ίδιες κατευθυντήριες οδηγίες γιατί εξαρτάται που έγινε το συμβάν, πόσο σοβαρό ήταν και έτσι αναλαμβάνει το ΤΑΕ ή το τμήμα της βίας στο Αρχηγείο της Αστυνομίας ή της κάθε πόλης. Μπορώ να μεταφέρω τα στοιχεία του και να του δοθεί ραντεβού για κατάθεση, μέχρι εκεί εμπλέκομαι. Αυτό συμβαίνει όταν το θύμα είναι απελπισμένο και δεν γνωρίζει που να αποταθεί και καταλήγει σε μένα. Το ξέρω ότι υπάρχει η Αστυνομία και εκεί πρέπει να πηγαίνουν όμως ας ψάξουν το αυτονόητο.. Γιατί έρχονται κοντά μου; Επειδή τους ακούω και γιατί είμαι ανθρώπινη. Τους συμβουλεύω, τους δίνω θάρρος, τους ακούω και τέλος δίνω ένα χαμόγελο να τους συνοδεύει, εκεί όπου τους προτρέπω να αποταθούν. Δεν λέω ότι πάντα τα καταφέρνω γιατί υπάρχουν πολλά προβλήματα και σοβαροί λόγοι να μην προχωρήσει μια υπόθεση. Τουλάχιστον προσπαθώ για όλους".
Καταγγελίες για σεξουαλική κακοποίηση και παρενόχληση στο χώρο του θέατρου, του αθλητισμού, της ιατρικής ακόμα και στους κύκλους της εκκλησίας. Να αναμένουμε και άλλες αποκαλύψεις;
"Ναι μέχρι να πάρουν θάρρος κι άλλα θύματα φυσικά να αναμένεται γιατί η σεξουαλική κακοποίηση δεν βρίσκεται μόνο εδώ σε αυτά τα επαγγέλματα που ανάφερες συν της Πολιτικής, της Παιδείας, της Άμυνας, Αστυνομίας ακόμα ναι και της ίδιας της εκκλησίας. Λυπάμαι που το λέω, δεν έχουν από ένα θύμα... οπότε σκεφτείτε αν «οπλιστούν» με δύναμη τα θύματα πόσα θα βγουν στην επιφάνεια. Αν για ιατρούς μόνο υπάρχει υπόνοια για τέσσερις κατηγορίες ειδικοτήτων τους σημαίνει πως όντος υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, ας το ψάξουμε επιτέλους. Εδώ θα έπρεπε ήδη ο Ιατρικός Σύλλογος να προβεί σε κώδικα δεοντολίας «εξέτασης» των ασθενών".
Τι είναι αυτό που εμποδίζει ένα θύμα να σπάσει τη σιωπή του και πόσο σημαντικό είναι να μιλήσει αυτό το διάστημα που βλέπουμε τη μια καταγγελία μετά την άλλη.
"Το κάθε θύμα έχει το δικό του θέμα που το βασανίζει και δε μπορεί να σπάσει την σιωπή του. Ο ένας σκέφτεται τι θα πει ο κόσμος, ο άλλος ότι η ποινή θα είναι ανύπαρκτη, ότι θα του κάνουν κακό του ιδίου ή της οικογενείας του και φοβάται. Φοβάται επίσης ότι η ζωή του θα αλλάξει ριζικά αλλά η λύτρωση θέλει δυστυχώς θυσίες. Από την άλλη σκέφτεται τι θα πει η οικογένειά του, ότι δεν νιώθει έτοιμος ακόμα, ότι δεν είναι τόσο δυνατός να βιώσει δίκη που θα τον αντιμετωπίσουν σαν θύτη και όχι θύμα με προσβολές και απάνθρωπους χειρισμούς, άλλοι σκέφτονται μα δεν είδε κανείς πως θα με πιστέψουν;. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι για κάποιους ακόμα και αν επισκεφτούν τον αστυνομικό σταθμό, τραβούν πίσω λόγο φόβου, αλλάζουν γνώμη και παραμένουν στην θανατική σιωπή τους. Μακάρι όλοι να τολμούν, αυτό είναι λύτρωση. Αυτό από μόνο του θα έπρεπε να κάνει κάποιους να ψάξουν ξανά μέσα στην συνείδηση τους ότι κάποιοι άνθρωποι "πνίγονται" και δεν θέλουν μαθήματα για κολύμπι αλλά ένα σωσίβιο για να σωθούν. Θα σας πω τι έγινε πριν λίγες μέρες, για να δείτε πόσο πίσω είμαστε ακόμα και τώρα που είναι η κατάλληλη στιγμή να αλλάξουν διαδικασίες να μπουν νέοι φορείς ή να ενισχυθούν. Όχι να υπάρχουν φορείς και να μην λειτουργούν. Ένα θύμα σε απόγνωση έψαξε σε πέντε υπηρεσίες να βρει που να αποταθεί για ααταγγελία μετά από 20 χρόνια. Έχω και τα ονόματα που μίλησε μαζί τους και ανταπόκριση καμία δεν είχε. Μετά από όλα αυτά δεν μπορούσα να πιστέψω ότι όλη η Κύπρος και η Ελλάδα βουίζει και αρμόδιές υπηρεσίες δεν γνωρίζουν πως να βοηθήσουν αυτή την «ιστορική» στιγμή ένα θύμα. Και όμως εργάζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν αυτό το θύμα δεν ήταν έτοιμο δεν θα άντεχε να την απορρίψει κάθε φορά που έπαιρνε αλλού τηλέφωνο, θα λύγιζε από το πρώτο «απολογούμαι δεν είμαστε οι αρμόδιοι".
Πόσες τέτοιες υποθέσεις γνωρίζετε προσωπικά;
"Αν υπήρχε νόμος να μου επιτρέπει να δείξω θύτες ακόμα και αν δεν καταφέρουν ποτέ τα θύματα να τους καταγγείλουν θα σας έφερνα μπροστά σας πάνω από 100 σίγουρα μη πω και πιο πολλά. Αυτό με κάνει κρυφά συνένοχη χωρίς επιλογή, χωρίς δική μου ευθύνη".
Υπάρχει «δίχτυ προστασίας» για τα θύματα;
"Το δίχτυ προστασίας στην Κύπρο προκαλεί από μόνο του ανασφάλεια και απαξίωση προς τα θύματα και πρέπει το Υπουργείο Δικαιοσύνης αντί λέει για αδρανή θύματα, καλά κάνει να παραδεχτεί το αδρανές κράτος που δε βρίσκει σε αυτό το θέμα ριζικές λύσεις να προστατεύσει αλλά αντίθετα εκπαιδεύει με τη στάση του δράστες και βιαστές με μηδαμινή ποινή ή τιμωρία τους ή την προσβολή έκθεση τους στην κοινωνία, με τα στοιχεία τους έξω στον κόσμο μετά τις καταδίκες τους φυσικά".
Πόσο αποτρεπτικός παράγοντας είναι η διαρροή και πόσο εμποδίζει ένα θύμα που θέλει να προβεί σε καταγγελία;
"Δεν είναι αποτρεπτικός αλλά καταστροφικός. Από την στιγμή που δε το επιθυμεί το ίδιο το θύμα πρέπει όλοι να το σεβαστούν και να πράττουν ανάλογα με εχεμύθεια και σοβαρότητα. Υπάρχουν πολλά άτομα σαν αυτά που δεν προβαίνουν σε καταγγελία για ακριβώς αυτόν τον λόγο. Δεν τους αδικώ, είναι δικαίωμα τους γιατί την δική τους ζωή αφορά και όχι την δική μας".
Ποιος ο ρόλος των φορέων που είναι αρμόδιοι για τέτοιες περιπτώσεις;
"Κατ’ αρχήν να πω με όλη μου την καλή διάθεση ένα παράπονο, που το κρατώ εδώ και 14 μήνες αλλά είναι η αλήθεια μου. Θα χαιρόμουν με όλη μου την καρδιά να ανοίξω μια φορά την τηλεόραση και να δω να καθοδηγούν θύματα που να καταγγείλουν αλλά ταυτόχρονα να τους κάνει να νοιώθουν ασφάλεια, στήριξη ότι ξέρουν πως νοιώθουν και ότι είναι εκεί δίπλα τους με πράξεις και όχι με λόγια. Σε αυτό το πόνο δεν χωράνε λόγια, ούτε άδειες ανούσιες σκέψεις. Οι υφιστάμενοι φορείς δεν είναι αρκετοί για το τόσο μεγάλο πρόβλημα που έχουμε με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται άμεσα όταν το ζητάει ένα θύμα, ειδικά την ψυχολογική στήριξη. Σκεφτείτε ότι δεν υπάρχει δομή να πάρει ψυχολογική στήριξη από κοντά ένας άντρας που κακοποιήθηκε, είτε ως μωρό είτε ως ενήλικας. Μόνο από το τηλέφωνο. Γιατί τι αλλάζει; Και το λέω σήμερα που είναι η ημέρα της γυναίκας γιατί όλα να φτιάχνονται γύρω από τις γυναίκες και να νιώθουν αδικημένες. Υπάρχουν άντρες που δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια όπως και οι γυναίκες να αποταθούν γιατί και αυτοί υποφέρουν, γιατί και αυτοί βιάστηκαν και ζητούν βοήθεια, ας μην τους πετάμε στο περιθώριο. Κάποιοι λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή και ζουν απομονωμένοι στο "κλουβί" τους. Ένα θύμα όταν αποφασίσει μέσα από μαραθώνιους αγώνες σκέψεων να ζητήσει βοήθεια δεν μπορεί να περιμένει μια μέρα, όχι μέχρι να μπορεί ο φορέας να ανταποκριθεί με σειρά προτεραιότητάς".
Βρήκατε τη δύναμη και μιλήσατε δημόσια για τα όσα βιώσατε αλλά και τον αγώνα να οδηγήσετε το θύτη στη δικαιοσύνη. Ποια ήταν η στήριξη που λάβατε μετέπειτα;
"Είχα μία σιωπή που κράτησε 35 ολόκληρα χρόνια. Μία δεκαετία να παλεύω αν μπορώ να καταγγείλω και πέντε χρόνια «πόλεμο», αγωνία και αυπνία λόγω δικαστηρίου πριν μιλήσω δημόσια, αφού στη δική μου περίπτωση κανένας δεν γνώριζε που, πως και σε ποια κατεύθυνση να πάω. Είχα πρόταση να πω τι γινόταν στη ζωή μου και προηγούμενος αλλά δεν ήθελα να επηρεαστεί η δίκη μου από τον κόσμο. Δεν έψαχνα οίκτο αλλά δύναμη να συνεχίσω σε ένα δρόμο με προορισμό το άγνωστο. Δεν πήρα στήριξη ούτε πριν, ούτε μετά παρά μόνο ένα επίδομα που δικαιούμουν και το άξιζα. Ούτε καν αναγνώριση για το έργο μου. Έχω στείλει από πέρυσι στον Αρχηγό Αστυνομίας επιστολή που να λέει ότι παραθέτω τον ευατό μου για εκστρατείες και μου απάντησαν συγχαρητήρια. Άραγε αυτό σημαίνει να σπάζεις την σιωπή σου πρώτη, σε μία "παρθένα" κοινωνία με ταμπού;Το να μιλήσω δημόσια μου στοιχίζει τον επαγγελματικό μου δρόμο. Αυτή η απόφαση αρχικά ήταν δώρο στην κοινωνία και στο τέλος μου άλλαξε την ζωή μου χωρίς να το επιλέξω. Η ευθύνη ανήκει στο κράτος όχι σε μένα. Αντί να ρωτάνε γιατί μίλησα, ας πατήσουν πάνω στο δικό μου βίωμα και το πως είμαι πλέον στη ζωή μου, που νιώθω πως δεν πέρασε μία μέρα να σώσουν όλους όσους υποφέρουν. Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Πρέπει να «χτιστεί» μία νομοθεσία που να στηρίζει τα θύματα οικονομικά σε περίπτωση που χάσουν την εργασία τους λόγω καταγγελίας ή ψυχολογικών τραυμάτων μέχρι να έρθει εις πέρας το Δικαστήριο. Είναι και αυτό μία ασθένεια που έρχεται από αυτή την απόφαση να λυτρωθείς μεν αλλά με θυσίες. Εδώ θα φανεί η αξία του κράτους και ο σεβασμός προς το πόνο των θυμάτων".
Υπάρχουν κενά στις νομοθεσίες;
"Αν δεν υπήρχαν βαθιές τρύπες στις νομοθεσίες, θα υπήρχαν πιο λίγα περιστατικά βίας στη χώρα μας. Πόσο λυπηρό παρόλο που υπάρχουν εκεί για χρόνια να μην προσπάθησαν έστω να τις κλείσουν και ας αφορά λίγους ανθρώπους που τους επηρεάζει. Δεν πειράζει πάλι αξίζουν και αυτοί για χάρη τους αυτή η θυσία να παλέψει κάποιος να αλλάξουν".
Κλείνοντας θα θέλαμε να στείλετε το δικό σας μήνυμα με αφορμή με την Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας.
"Η φύση της γυναίκας είναι από μόνη της ιερή, στοργική και έτσι πρέπει να παραμείνει για να μπορεί να συνεχίσει να δίνει ζωή, αγάπη σε όλα τα όντα στη φύση, να αγκαλιάζει με τον μοναδικό της τρόπο ένα πόνο και να απαλύνει με ένα μαγικό της χαμόγελο απευθείας στη καρδιά όποιου το έχει ανάγκη. Τι σημαίνει τελικά ανθρώπινα δικαιώματα;"
Φωτογραφίες από την εκπομπή του Alpha "24 ΩΡΕΣ".
