Ερευνητική Επιτροπή: H ώρα του Ερωτόκριτου Χλωρακιώτη (LIVE)

Η διαδικασία διακόπτεται για σήμερα, και η κατάθεση του κ. Κουρουνά θα συνεχιστεί αύριο Τρίτη στις 9.45 μετά την κατάθεση του πρώην Υπουργού Εμπορίου Αντώνη Πασχαλίδη. 

Κουρουνάς:  Η αλλαγή φιλοσοφίας από τους επόπτες οι οποίοι ζητούσαν επιτακτική μείωση των ΜΕΧ και ζητούσαν άλλες λύσεις από τις πρακτικές που εφαρμόζαμε. Από το γεγονός ότι η τράπεζα εισερχόταν στον σκληρό πυρήνα των ΜΕΧ, οι επόπτες πρόκριναν την συνεργασία με οίκο από το εξωτερικό για τέσσερις λόγους. Στο σχέδιο αναδιάρθρωσης του συνεργατισμού υπάρχει πρόνοια για εξέτασης του σεναρίου συνεργασίας με οίκο του εξωτερικού.Οι επόπτες ζητούσαν γρήγορες λύσεις και δραστικές. Ένας ξένος φορέας που είχε την τεχνογνωσία που δεν είχε η τράπεζα. Όπως για παράδειγμα η διαχείριση της πρακτικής ανταλλαγής χρέους έναντι ακινήτου. Όσον αφορά την απόκτηση ακινήτων έναντι χρέους, υπήρχε βελτίωση κατά 306%. Από τον Φεβρουάριο άρχισαν να διαφαίνονται τα θετικά αποτελέσματα.

Αρέστη: Πως οι άλλες εμπορικές τράπεζες ξεπέρασαν αυτή την πίεση για μείωση των ΜΕΧ;

Κουρουνάς: Βάσει κάποιων στοιχείων που δημοσιεύονται από την ΚΤ, δεν ήταν πολύ μεγαλύτερη η μείωση των ΜΕΧ. Είχαν όμως διαφορετικό χαρτοφυλάκιο.

Αρέστη: Όταν αναλάβατε το 2015 ποιο ήταν το ποσοστό των ΜΕΧ.

Κουρουνάς: Γύρω στο 60%, 108 χιλιάδες λογαριασμοί, 7,3 δις ευρώ.

Αρέστη: Αυτό το ποσοστό μειώθηκε;

Κουρουνάς: Μειώθηκε ελαφρώς. Στις 31/12/2017, τα ΜΕΧ ανέρχονταν σε 6,4 δις ευρώ, κοντά στο 57%.

Αρέστη: Όταν αναλάβατε το 2015, ο τρόπος υπολογισμού των ΜΕΧ ήταν ο ίδιος με το 2017;

Κουρουνάς: Όχι όταν ανέλαβα η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών έκδωσε νέα οδηγία για την ταξινόμηση των ΜΕΧ. Υπήρχαν αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ΜΕΧ.

Αρέστη: Δεν ήταν ο ίδιος τρόπος υπολογισμού με τις υπόλοιπες τράπεζες.

Κουρουνάς: Έπρεπε όλες οι τράπεζες να εφαρμόζουν την ίδια οδηγία.

Χλωρακιώτης: Τα τελευταία πέντε χρόνια παρατηρώ μια απαξίωση του Συνεργατισμού και του ρόλου του. Έχω παρακολουθήσει και την κατασυκοφάντιση με τους πλέον χυδαίους τρόπους του ίδιου του προσώπου μου. Αν γυρίσει κάποιος την Κύπρο σήμερα, η εντύπωση που υπάρχει είναι πως ο Χλωρακιώτης έβαλε το χέρι του...

Αρέστη: Νομίζω ότι υπερβάλετε. 

Χλωρακιώτης: Όχι δεν υπερβάλω. Η εντύπωση που υπάρχει είναι πως ο Χλωρακιώτης έβαλε το χέρι του και έπιασε εκατομμύρια και τα πήρε σπίτι του και έγινα εκατομμυριούχος. Άλλοι θα σας πουν ότι έπερνα δάνεια με χαμηλό επιτόκιο και τα κατάθετα σε άλλες συνεργατικές με υψηλό ποσοστό για να βγάλω κέρδος. Δεν μπορούσαν κάποιοι να πουν ότι τα δάνεια που έπερνα με τους ίδιους όρους και τα ίδια επιτόκια όπως και υπόλοιποι; Το σύνολο των δανείων που έκανα ήταν περίπου 18 εκατ.

Αρέστη: Τα τελευταία χρόνια έγιναν διαγραφές μεγάλων δανείων;

Χλωρακιώτης: Εγώ δεν έχω λάβει γνώση για διαγραφή δανείων ούτε και για ένα σεντ. 

Γεωργίου: Θέλατε να αναλάβετε την θέση του Γενικού Διευθυντή;

Χλωρακιώτης: Δεν ήθελα και ο πρόεδρος γνώριζε ότι θέση μου ήταν να παραιτηθώ πριν από το 2003. Το 2003 ανέφερε στον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας, Τάσσο Παπαδόπουλο, να μην με διορίσει διότι είχα όνειρο να φύγω νωρίτερα. Μου είπε πως αν δεν πήγαινα ήταν σαν να θεωρούμουν ως ανίκανος που για τόσα χρόνια ήμουν στη θέση του Εφόρου.

Αρέστη: Όμως μείνατε για ακόμα 9 χρόνια

Γεωργίου: Ήρθε ποτέ σε γνώση σας για την αλλαγή του επιτοκίου για στεγαστικά δάνεια;

Χλωρακιώτης: Όχι

Γεωργίου: Στα δικά σας δάνεια ήταν όλα τέλεια

Χλωρακιώτης: Βλέπετε αναφέρεστε στα δικά μου δάνεια. Χρεώθηκα κατά τον ίδιο τρόπο 260 χιλιάδες.

Χλωρακιώτης: Έχω την έντονη άποψη ότι το θέμα των ΜΕΔ, οφείλεται σε εξωγενής και εσωγενείς λόγοι. Οι εξωγενείς είναι ότι ήρθε η κρίση από τις ΗΠΑ. Η συντριπτική πλειοψηφία των ΜΕΔ ήρθε λόγω της κρίσης και της δυσπραγίας αυτού του λαού.  

Γεωργίου: Αναφερθήκατε σε περιπτώσεις δανεισμού προς το δημόσιο. Υπήρχαν πολιτικές μέσα στην ΣΚΤ μέγιστου χρηματοδοτικού ανοίγματος; Ο Συνεργατισμός θα βρισκόταν στην ίδια θέση με τις τράπεζες αν η Τρόικα αποφάσιζε κούρεμα στα κρατικά ομόλογα.

Χλωρακιώτης: Ασφαλώς και είχαμε. Αν γινόταν κούρεμα θα τα χάναμε. Δεν εκβιαστήκαμε από κανένα για να αγοράσουμε κρατικά ομόλογα.

Γεωργίου: Αναφέρατε ότι ο Συνεργατισμός ήταν ενώσεις προσώπων και δεν χρειάζονταν κεφάλαια.

Χλωρακιώτης: Σε περίπτωση που δεν υπήρχε ικανότητα αποπληρωμής των καταθέσεων τότε όλα τα μέλη υποχρεούνταν να αποπληρώσουν τη ζημιά με υποθήκη τις περιουσίες τους.

Χαραλάμπους: Τι κάνατε ώστε να εξασφαλίσετε συμμόρφωση; Ζητήσατε την απόσυρση ορισμένων γραμματέων ΣΠΙ;

Χλωρακιώτης: Για ορισμένα κρούσματα που λαβάναμε γνώση, έχετε ενώπιον σας τις επιστολές που αναφέραμε τις εισηγήσεις μας. Σε περίπτωση ατασθαλιών ενημερώναμε την Αστυνομία και η αντίδραση μας ήταν άμεση.

Αρέστη: Δεν έπρεπε να φροντίζετε να γνωρίζετε αυτά τα μικρά σκάνδαλα και να τα διορθώνετε; Μερικά σκάνδαλα βγάζουν μάτι.

Χλωρακιώτης: Ποιος ανακάλυπτε αυτά που ανακαλύπτονταν διαχρονικά στον Συνεργατισμό; Δεν ήταν ο Έφορος που ανακάλυπτε αυτά τα πράγματα; Ταυτόχρονα έδινα την υπόθεση στην Επιτροπή και αν η Επιτροπή δεν ενημέρωνε την Αστυνομία, εγώ έστελνα επιστολή στον Αρχηγό της Αστυνομίας. Ήταν ο Χλωρακιώτης που οδήγησε ορισμένες υποθέσεις στην Αστυνομία.

Χαραλάμπους: Συγκεκριμένη Συνεργατική έδωσε δάνειο με πρωτοοφειλετη 72χρονο και εξασφάλιση μέχρι το 2050. Αυτή ήταν σωστή πρακτική; 

Χλωρακιώτης: Σίγουρα δεν είναι. Κανείς δεν θα μπορούσε να το ισχυριστεί. Όμως καμιά φορά όλοι επηρεάζονταν. Να αναφέρω ένα παράδειγμα του ΔΝΤ. Πήγαν και έκαναν δειγματοληπτικό έλεγχο και τους παρακάλεσα να πάρουν κλειστούς φάκελους εξοφλημένων δανείων. Πράγματι υπήρχαν καθυστερημένα δάνεια. Βλέπαμε στο τέλος ότι ο άλλος έλεγε εγώ έκανα τη δουλειά μου, σπούδασα το παιδί μου και πούλησα το χωράφι για να ξοφλήσω το δάνειο στη Συνεργατική. Υπήρχαν δάνεια που υπήρχαν καθυστερήσεις χρόνων. 

Χαραλάμπους: Πρώτιστα ζητούσατε εξασφάλιση. Οι τραπεζικές πρακτικές που εφαρμόζονταν στον Συνεργατισμό, δηλαδή δεν κοιτάζατε αν κάποιος μπορούσε να αποπληρώσει το δάνειο του. Αυτές οι πρακτικές δεν σας απασχόλησαν αν ήταν πρακτικές υγιές ή όχι;

Χλωρακιώτης: Αυτή ήταν πρακτική πολύ κακώς και στις τράπεζες. Εϊναι γνωστό ότι μέχρι μια χρονολογία που δεν θυμάμαι πότε, γίνονταν ανανεώσεις και ζητούνταν πρόσθετες εξασφαλίσεις, αλλά οι ανανεώσεις άρχισαν να αραιώνουν. Οι τρεχούμενοι λογαριασμοί, που κυρίως αφορά τα κοκκινοχώρια όπου οι γεωργοί είχαν δάνεια σε τρεχούμενους λογαριασμούς. Με εγκύκλιο μας ζητήσαμε όπως περιοριστεί το φαινόμενο.

Χαραλάμπους: Τα δάνεια που παραχωρούνταν σε εταιρείες έπρεπε να τα εκγρίνει και ο Έφορος.

Χλωρακιώτης: Αποφασίζετο από εκείνους και εκρίνετο και από τον Έφορο.

Χαραλάμπους: Ο Έφορος συνέκρινε δάνεια ουκ ολίγα σε εταιρείες ανάπτυξης γης. Γιατί δώσατε τη συγκατάθεση σας γι αυτά τα δάνεια;

Χλωρακιώτης: Όχι δεν έδωσα τη συγκατάθεση μου. Αν κάποιος είχε μια εταιρεία, δανείζονταν τα φυσικά πρόσωπα και όχι η εταιρεία καθώς δεν χρειαζόταν η συγκατάθεση του Εφόρου.

Χαραλάμπους: Θεωρείτε σωστό πως ένας φορέας επηρεάζει τη δημιουργία νέων φορέων, την αναδιοργάνωση του, ο ίδιος φορέας να εποπτεύει και να ελέγχει τη λειτουργία τους στη συνέχεια;

Χλωρακιώτης: Από την πρώτη στιγμή διαπίστωσα τα παράδοξα. Πίστευα πως έπρεπε να διαχωριστούν.

Χαραλάμπους: Την περίοδο που ήσασταν Έφορος, από το 1981 μέχρι το 2004, μιλούσαμε για άνθρωπο υπεύθυνο για την συνεργατική ανάπτυξη. Τι είδους ανάπτυξη κάνατε;

Χλωρακιώτης: Γινόντουσαν πάρα πολλά. Με βάση το νόμο από την εποπτεία πήγαζαν θέματα για τα οποία έπρεπε να κάνουμε τις παρεμβάσεις μας για ανάπτυξη. Ανάπτυξη, για παράδειγμα, ήταν η χαλιναγώγηση της κρίσης του 1978-80. Εγκαθιδρύαμε ή συμβουλεύαμε για τη δημιουργία νέων συνεργατικών εταιρειών και διάφορα άλλα. Δεν ήταν αρμοδιότητα μας να δημιουργούμε εταιρείες ή να διοικούμε εταιρείες, αλλά να συμβουλεύουμε.

Αρέστη: Έχουμε πληροφορία για γραμματέα ΣΠΙ ο οποίος ήταν developer με τον πεθερό του. Από την μία είχε τον υπολογιστή των ΣΠΙ και από την άλλη το δικό του. 

Χλωρακιώτης: Εγώ τέτοια πληροφορία δεν έχω.

Αρέστη: Είχατε πληροφορία ότι γραμματέας ΣΠΕ έχει δάνεια 4 εκατ., και τρεχούμενο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων εκείνος και η οικογένεια του και είναι ξενοδόχος

Χλωρακιώτης: Γνωρίζω ότι είχε ή συμμετείχε σε κάποιο ξενοδοχείο. Λεπτομέρειες δεν γνωρίζω.
 

Χλωρακιώτης: Δεν θυμάμαι ποτέ να προσπαθήσω να περάσω τη θέση μου χωρίς να εκφράζεται το σύνολο του Συνεργατικού Κινήματος. Απόδειξη, όταν ο Συνεργατισμός κλήθηκε να αποφασίσει για το μοντέλο που έπρεπε να ακολουθήσει. Είχαμε δυσκολίες να συναποφασίζουμε. Δυσκολίες έχει ένα συμβούλιο να αποφασίσει για ένα σοβαρό θέμα και όχι 388 συμβούλια να αποφασίζουν για σοβαρά θέματα. Εγώ δεν επενέβηκα σε καμία περίπτωση για να υποβάλω τη θέση μου. 

Αρέστη: Για την ΣΠΕ Μακράσυκας δεν σας κίνησε το ενδιαφέρον ότι οι διευθυντικές θέσεις περνούσαν από γενιά σε γενιά; Από τον παππού στον εγγονό;

Χλωρακιώτης: Είχα μια τρομερή εκτίμηση προς τον Μαρίνο Γεωργίου. Έκρινα ότι με σωστές διαδικασίες και αφού είχαν τα προσόντα, ο υιός Μαρίνος ήταν Ελεγκτής και ο εγγονός ήταν charted accountant και έκαναν τις διαδικασίες. Τώρα αν στις διαδικασίες διορισμών έτυχαν ευνοϊκής μεταχείρισης αυτό είναι θέμα του Συμβουλίου.

Αρέστη: Κάποια ΣΠΙ είχαν ευνοϊκή μεταχείρηση από εσάς; 

Χλωρακιώτης: Όχι κανένα

Α: ΣΠΕ Στροβόλου; 

Χ: Όχι κανένα σας απάντησα. 

Αρέστη: Γιατί έκλεισε ο Συνεργατισμός κατά την άποψη σας;

Χλωρακιώτης: Θα αναφερθώ σε αυτά που ξέρω για το 2013. Δεν έχω στοιχεία τι έγινε μετά. Ξέρω μόνο ότι πριν το 2013 παραδώσαμε ένα Συνεργατισμό πλήρως ανακεφαλοποιημένο με το 1,5 δις που έβαλε το κράτος. Ήταν βιώσιμος. Όχι κατά την άποψη μου. Κατά την Pimco και την τοποθέτηση της Τροίκας και του Eurogroup. Από εκεί και πέρα δεν ξέρω τι έγινε.

Χλωρακιώτης: Ο Χλωρακιώτης έλεγαν ότι έχει δεσπόζουσα θέση λες και ήμουν θεός. Δεν έχω παράπονα από το Συμβούλιο μου. Ήθελα να με βλέπουν σαν νεοδιορισμένος διευθυντής

Αρέστη: Υπερασπιστήκατε τις θέσεις της ΣΠΕ Στροβόλου με χιλιάδες δωρεές. Τι έχετε να πείτε για αυτό; 

Χλωρακιώτης: Σε όλες τις γενικές συνελεύσεις από την ένταξη μας στην ΕΕ συμβούλευα όλα τα ΣΠΙ να μην καλύπτουν καθόλου του 7-7,5% γιατί οι καιροί ήταν δύσκολοι, και για να είμαστε σωστοί δεν ήταν δυνατόν να καλύπτουν το ποσό. Η ΣΠΕ Στροβόλου πως έδινε για φιλανθρωπικούς και κοινωνικούς σκοπούς ένα ποσό μεγάλο, δεν ήμασταν σε θέση τότε - δεν είχε γίνει ο διαγνωστικός έλεγχος - να γνωρίζουμε τις κεφαλαιακές ανάγκες. Αν γινόταν πριν την επιστολή Ορφανίδη δεν θα τα έδιναν αυτά τα ποσά. 

Αρέστη: Στην επιστολή του ο κ. Ορφανίδης δεν σας επαινει αλλά εκφράζει την απαρέσκεια του για την άσκηση των καθηκόντων σας και σας καλούσε να επισπεύσετε τις αλλαγές στα ΣΠΙ

Χλωρακιώτης: Υπάρχουν στην ΣΚΤ και στην ΚΤ υπάρχουν ανελλιπώς η τριμηνιαίες εκθέσεις που υποβάλαμε αναλυτικά για το εκάστοτε θέμα που έπρεπε να κάνουμε. Είναι ένα ογκωδέστατο υλικό στον οποίο φαίνεται ο όγκος των δουλειών και τα αποτελέσματα που κάναμε.

Χλωρακιώτης: Με τις υποδείξεις μας επί σειρά ετών προς τα ΣΠΙ, μετέφεραν όλα τα κέρδη τους στα αποθεματικά τους. Χωρίς καμία υποχρέωση συσσώρευσαν αποθεματικά υπερ του δισεκατομμυρίου. Χωρίς να είναι τράπεζες, χωρίς να υπόκεινται στις υποχρεώσεις να έχουν κεφάλαια, υπολείποντώ 200 κάτι εκατομμύρια. Αυτό θα έπρεπε να μας συγχαρούν. 

Χλωρακιώτης: Ήταν συχνό φαινόμενο, η κυβέρνηση είχε ανάγκη από χρήματα για επενδύσεις σε έργα υποδομής, να βγαίνει σε προσφορές. Εμείς μετά το 1981 δεν παραχωρούσαμε δάνεια σε ιδιώτες.

Αρέστη: Αυτά τα δάνεια αποπληρώθηκαν;

Χλωρακιώτης: Δεν γνωρίζω. Μόνο η ΣΚΤ και το Υπουργείο Οικονομικών έχει στοιχεία.

Χλωρακιώτης: Τον Μάιο του 2013 και πάλι η νέα κυβέρνηση κάλεσε την ΣΚΤ σε σύσκεψη για να παραχωρήσει και πάλι δάνειο €677 εκατ. Ήταν ομόλογα τα οποία θα έληγαν.  

Χλωρακιώτης: Το κράτος μας ώφειλε περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα μεγαλύτερα δάνεια ήταν υπό την μορφή των ομολόγων. 

Αρέστη: Το 2012 η ΣΚΤ παραχώρησε δάνειο στο κράτος 1 δισ. δάνειο; 

Χ: Το Μάιο του 2011 το κράτος αντιμετώπισε ίσως τη χειρότερη δυσκολία από την εισβολή. Το κράτος είχε ανάγκη να βρει χρήματα γιατί δεν είχε να πληρώσει ούτε τους δημόσιους υπαλλήλους. Το '12 είχα εξουσιοδοτηθεί να παραστώ σε σύσκεψη για να εξεταστεί το ενδεχόμενο να δανειοδοτηθεί το κράτος. Έγινε σύσκεψη στο Προεδρικό, με τους Χριστόφια, Σταυράκη. Εξετάσαμε το ενδεχόμενο και έβαλα μόνο ένα όρο. Δικαιούτω το ΣΚΤ να αυξηθεί στην 1,5 μονάδα γιατί . Εμείς δανείσαμε το ποσό των 677 εκατομμυρίων ευρώ και χλευαστήκαμε. 

Χλωρακιώτης: Η ΣΚΤ αντικατέστησε την αγροτική τράπεζα το 1937 τη δημιούργησαν όλα τα συνεργατικά μέλη. Οι ζημιές συσσωρεύτηκαν με την προσφυγοποίηση των εταιρειών το '74 και κυρίως από τις επενδύσεις που έγιναν στο Συνεργατισμό και όχι στο πιστωτικό δυστυχώς. Όταν πτώχευσαν αυτές ήταν τα εκατομμύρια που είχε δανειοδοτήσει η Συνεργατική Τράπεζα.

Χλωρακιώτης: Για να σωθεί η τράπεζα έπρεπε να παρθούν αυτά τα οδυνηρά μέτρα. Μετά νομίζω δικαιωθήκαμε. 

Χλωρακιώτης: Εγώ για 5 χρόνια έχω κατασυκοφαντηθεί και για το Συνεργατικό. Δεν είμαι σαν τους άλλους μάρτυρες. Έχω λοιδορηθεί.

Αρέστη: Προλάβατε την ανακεφαλαιοποίηση; 

Χλωρακιώτης: Όχι. Κάποιες από τις αποφάσεις είχαν δρομολογηθεί. 

Α: Είχατε αποχωρήσει πριν από τη στιγμή της ανακεφαλαιοποίηση;

Χ: Ναι νομίζω. Είχαν όμως δρομολογηθεί τα θέματα λόγω της Τρόικας που είχε έρθει τότε. Και είχε υπογραφεί το μνημόνιο

Α: Ποια ήταν τα καθήκοντα σας;

Χ: Ο Έφορος επόπτευε τα Συνεργατικά και φρόντιζε για την ανάπτυξη του Συνεργατισμού.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Χλωρακιώτης είναι μεταξύ των κατηγορουμένων σε ποινική υπόθεση για το Συνεργατισμό που αφορά δάνεια που δόθηκαν χωρίς εξασφαλίσεις συνολικού ύψους €3.588.063,00 περίπου. Η εκδίκαση της υπόθεσης θα αρχίσει στις 5 Νοεμβρίου, στις 9 το πρωί, ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου Λευκωσίας.  Ο κ. Χλωρακιώτης δήλωσε μη παραδοχή στις κατηγορίες που του απήγγειλε η Κατηγορούσα Αρχή τον περασμένο Ιούνιο.