Για φαινόμενα ευνοιοκρατίας και νεποτισμού στο συνεργατισμό έκανε σήμερα λόγο ο Πρόεδρος της Παγκύπριας Συνεργατικής Συνομοσπονδίας και Πρόεδρος της Συνεργατικής Κεντρικής Εταιρείας Συμμετοχών Λτδ Ανδρέας Μουσκάλλης, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος.
Ο κ. Μουσκάλλης χαρακτήρισε ως λάθος την "τραπεζικοποίηση" και "κεντρικοποίηση" του συνεργατισμού, το μοντέλο του οποίου, όπως είπε, διέθετε «φοβερά πλεονεκτήματα», κάνοντας λόγο για «εύκολες, γρήγορες ευέλικτες διαδικασίες».
Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι χρειαζόταν περισσότερος έλεγχος και εποπτεία, σημειώνοντας ότι έγιναν σοβαρά λάθη. «Δεν εκσυγχρονιστήκαμε γρήγορα, έπρεπε να εκσυγχρονιστούμε», είπε.
Είπε ότι υπήρχαν φαινόμενα ευνοιοκρατίας και νεοποτισμού στο συνεργατισμό «και εγώ είμαι εχθρός του νεοποτισμού, είμαι υπέρ της διαφάνειας», λέγοντας ότι όλα αυτά «αλλοίωσαν την πειθαρχία των ΣΠΙ».
Μουσκάλλης: Ναι είχαμε νεποτισμό και εγώ είμαι εναντίον. Όλα αυτά αλλοίωσαν την πειθαρχία και τα ΣΠΙ. Μέχρι το 2005 είχαμε 360 ΣΠΙ, το 2012 έγιναν προσπάθειες συμπλεγματοποίησης. Στο τέλος του '13 ήταν 93. Σε αυτή την περίοδο, διότι εγώ σπάζω τη περίοδο μέχρι το '13, δεν κάναμε αρκετά για να διορθώσουμε τις δομές μας. Πχ να βάλουμε εσωτερικό έλεγχο και αφήναμε επιτήδειους να εκμεταλλευτούν το Συνεργατισμό. Όπου υπήρχαν καλές Επιτροπείες δεν είχαμε προβλήματα. Ήταν αχίλλειος πτέρνα οι Επιτροπείες γιατί είχαν πολύ εξουσία
Παραδέχθηκε επίσης ότι «χάσαμε τον προσανατολισμό μας και δυστυχώς το αντιληφθήκαμε πολύ αργά» κάνοντας λόγο για έπαρση και υπερβολή στο Συνεργατισμό.
Ερωτηθείς για την επιλογή και το διορισμό του κ. Χατζηγιάννη στη θέση του ΓΔ της ΣΚΤ και ότι η παρέμβαση του ήταν καθοριστική, είπε ότι ο ίδιος δεν είναι ούτε φίλος ούτε συγγενής με τον κ. Χατζηγιάννη και πως μετά από έρευνα διαφάνηκε ότι διέθετε τη προσωπικότητα και τις ικανότητες να αντεπεξέλθει των δυσκολιών και του φόρτου εργασίας που υπήρχε.
Αρέστη: Έχω ακόμη μια ερώτηση. Στην επιλογή και στο διορισμό Χατζηγιάννη ήταν καθοριστική η παρέμβαση σας. Η πλαστειγγα έκλεινε υπέρ του.
Μουσκάλλης: Ελέγχθη ότι ο Ανδρέας Μουσκάλλης διόρισε το Χατζηγιάννη. Χωρίς να τεθούν οι τέσσερις ιδιότητες μου. Παραπληροφορήσαν. Δεν τον ήξερα, ούτε φοιτήσαμε στο ίδιο σχολείο, ούτε σαφώς σπουδάσαμε μαζί.
Α: Τον συστήσατε γιατί τον γνωρίζατε;
Μ: Ήταν πρόεδρος της Επιτροπείας. Γνωριστήκαμε και σαν στελέχη. Κάναμε μια έρευνα και είπαμε ότι αυτός ο άνθρωπος έχει την προσωπικότητα και την ικανότητα γιατί ξέρει το Συνεργατισμό και μπορεί να ανταπεξέλθει των δυσκολιών. Θεωρήσαμε ως ΣΥΚΕΣΥ να κάνουμε μια εισήγηση.
Επανέλαβε ότι ήταν λάθος η αλλαγή του μοντέλου του Συνεργατισμού και η τραπεζικοποίηση του, σημειώνοντας ότι «πήγαμε από το ένα άκρο, στο άλλο άκρο» με αποτέλεσμα να μην μπορεί να λειτουργήσει ο συνεργατισμός. Έκαμε, επίσης, λόγο για απρόσωπη και άχρωμη κεντρική εξουσία μετά την κρατικοποίηση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί η προσωπική επαφή με τους πελάτες.
Ο κ. Μουσκάλλης είπε επίσης ότι ο Συνεργατισμός δεχόταν καθημερινά μπούλινγκ, κατά την έκφραση του, και πως κάθε σαββατοκύριακο γινόταν λόγος για κούρεμα στο Συνεργατισμό. «Εμείς λέγαμε ότι είναι ασφαλής ο Συνεργατισμός», είπε.
Είπε ακόμη ότι τα χέρια όλων των τραπεζών ήταν δεμένα πισθάγκωνα όσον αφορά τις αναδιαρθρώσεις δανείων, ενώ ενθαρρύνονταν οι κακοπληρωτές.
Στ. Ιακώβου: Ο Συνεργατισμός έμεινε από χρόνο
Την άποψη ότι ο Συνεργατισμός λόγω του προβληματικού θεσμικού πλαισίου και της αλλαγής των παραδοχών δεν είχε πλέον χρόνο για την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) με αποτέλεσμα οι επόπτες να «δώσουν τη λύση οι ίδιοι», διατύπωσε το στέλεχος της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας Σταύρος Ιακώβου.
«Εγώ θεωρώ ότι, βασικά δεν μας έμεινε χρόνος, οι επόπτες δεν μας ανέχονταν άλλο να έχουμε αυτό το πρόβλημα, το οποίο δεν μπορούσε με βάση το νομοθετικό πλαίσιο και τα δεδομένα της Κύπρου να το διαχειριστεί κάποιος αποτελεσματικά, και έδωσαν οι ίδιοι τη λύση».
Ερωτηθείς αν ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός έκανε διάκριση στον Συνεργατισμό έναντι των άλλων τραπεζών, ο κ. Ιακώβου είπε πως αν εφαρμόζονταν οι παραδοχές που εφαρμόστηκαν στον Συνεργατισμό σε οποιαδήποτε άλλη τράπεζα στην Κύπρο τα αποτελέσματα θα ήταν τα ίδια ακριβώς.
«Με μία κίνηση έλυσαν όλα αυτά τα προβλήματα και εγώ αν ήμουν επόπτης ίσως αυτό να επέλεγα χωρίς συναισθηματισμούς», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς αν ο SSM ήθελα να διαλύσει τον Συνεργατισμό, ο κ. Ιακώβου απάντησε αρνητικά, για να προσθέσει ότι επιθυμούσε την επίλυση των ΜΕΧ.
«Ήταν πολύ πιο σκληροί μαζί μας διότι είμασταν κρατική τράπεζα και δεν μπορούσαμε να εξεύρουμε κεφάλαια. Ήταν ο ιδανικός υποψήφιος για να διορθωθούν κάποια προβλήματα στον τραπεζικό τομέα», είπε.
Σημείωσε ακόμη πως όταν ξεκίνησε η διαδικασία εξεύρεσης επενδυτών, που προσέλκυσε ενδιαφέρον, ξεκίνησε ο επιτόπιος εποπτικός έλεγχος, «τα αποτελέσματα του οποίου ήταν προδιαγεγραμμένα».
Σε παρατήρηση ότι η δωρεάν παραχώρηση μετοχών προκάλεσε καθυστέρηση στην επίτευξη των στόχων του Συνεργατισμού, ο κ. Ιακώβου είπε πως οι Επόπτες είχαν ήδη είχαν διαμορφώσει θέση για την πορεία του Συνεργατισμού
Ίσως και ξένοι στον Φορέα
Ο κ. Ιακώβου είπε πως επέλεξε το σχέδιο εθελούσιας αποχώρησης, αλλά του ζητήθηκε από το Υπουργό Οικονομικών να παραμείνει ως Γενικός Διευθυντής της Κυπριακής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) που είναι 100% θυγατρική της ΣΚΤ που μετανομάστηκε σε ΣΕΔΙΠΕΣ.
Είπε πως παραμένει στη θέση αυτή μέχρι να ετοιμαστεί νέο οργανόγραμμα, ενώ θα προκηρυχθούν οι θέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού, για προσέλκυση ατόμων με εμπειρία στην διαχείριση προβληματικών περιουσιακών στοιχείων και από το εξωτερικό, ενώ ακολούθως θα επιλεγεί η διεύθυνση του οργανισμού.
Πρωτόπαπας: Μας έλεγαν θα πληρώσει η κυβέρνηση
Στη δική του κατάθεση ενώπιον της Επιτροπής, ο πρώην Διευθυντής της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών Σάββας Πρωτόπαπας ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «όταν δοκιμάσαμε να κάμουμε σωστούς λογαριασμούς σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα στάληκε αντιπροσωπεία από το γραφείο του Eφόρου για να με παρακαλέσει να μην αλλάξω τα συστήματα διότι θα καταστρέψουμε το Συνεργατισμό».
Είπε επίσης ότι «όταν στείλαμε την πρώτη έκθεση για τον οικονομικό και διαχειριστικό έλεγχο και ζητούσαμε τις απόψεις των εταιρειών πάνω σε αυτά που γράφαμε για να δούμε πώς θα βελτιωνόταν η κατάσταση, υπήρξε αντίδραση» λέγοντας μας, συνέχισε, ότι αυτά τα πράγματα δεν έπρεπε να ακούγονται στη Γενική Συνέλευση των Εταιρειών.
Ο κ. Πρωτόπαπας έκανε λόγο για παρατυπίες και ατασθαλίες στο Συνεργατισμό, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι τα μέλη έπαιρναν δάνεια τα οποία δεν εξοφλούσαν ενώ ο καθένας διόριζε τους συγγενείς και τους φίλους του.
«Είχαμε επικεντρώσει τις παρατηρήσεις μας στη ρευστότητα, στις υπερβάσεις των δανείων, στις καθυστερήσεις στην εξόφληση των δανείων, στα θέματα εσωτερικού ελέγχου και στις παραχωρήσεις δανείων χωρίς έγκριση», ανέφερε, ενώ ερωτηθείς σχετικά είπε ότι ότι η Υπηρεσία του είχε εντοπίσει τέτοιες περιπτώσεις παγκύπρια ενώ έφερε ως παραδείγματα δύο περιπτώσεις, η μία στο Παραλίμνι και η άλλη στον Αγρό.
Η νοοτροπία που επικρατούσε ήταν να λαμβάνονται δάνεια τα οποία στη συνέχεια δεν εξοφλούνταν, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι οι πατατοπαρωγοί στα Κοκκινοχώρια έπαιρναν κάθε χρόνο δάνειο τα οποία δεν αποπλήρωναν. «Όταν τους είπαμε εμείς ότι θα πρέπει να εξοφλούν τα δάνεια τους, μας έλεγαν ότι θα τα πλήρωνε η κυβέρνηση και πως δεν είχαν χρήματα οι ίδιοι», ανέφερε ο μάρτυρας, σημειώνοντας ότι ενώ έλεγαν ότι δεν έχουν χρήματα οδηγούσαν μερσεντές αυτοκίνητα.
