Σημαντικό στοιχείο για την ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας και έξοδο από την οικονομική κρίση αποτέλεσε η ορθολογιστική φορολογική διαχείριση που επετεύχθη κατά τη διάρκεια των δύσκολων χρόνων της κρίσης. Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης σε πρόσφατη ομιλία του στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας αναφέρθηκε σε μια σειρά 16 γενναίων φορολογικών μεταρρυθμίσεων που όχι μόνο βοήθησαν στη μείωση των φορολογικών συντελεστών και ενίσχυσαν την οικονομική ευρωστία των πολιτών αλλά συνείσφεραν στην αύξηση των οικονομικών εσόδων του κράτους.
Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν κατά 9% το 2017 σε σχέση με το 2016, παρά το ότι ήταν έτος που εφαρμόστηκαν σημαντικές φορολογικές ελαφρύνσεις (πχ κατάργηση έκτακτης φορολογίας επί των μισθών). Σε μια προσπάθεια καλύτερης κατανόησης του σημαντικού αυτού θέματος η «Αλήθεια» προχώρησε σε μια καταγραφή των 16 αυτών φορολογικών μεταρρυθμίσεων τα οποία βοήθησαν τα μέγιστα στην εδραίωση μιας συνολικής και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Η δέσμη
Οι 16 αυτές φορολογικές μεταρρυθμίσεις, που σε τελική ανάλυση ενθάρρυνα τις επενδύσεις, είναι οι εξής:
α. Καταργήθηκε η Έκτακτη Εισφορά επί των μισθών που είχε επιβληθεί από το 2011. Σημαντική ήταν η κατάργηση της πιο πάνω φορολογίας από την 1η Ιανουαρίου του 2017 αφού να θυμίσουμε πως ήδη από το 2011 είχε ήδη επιβληθεί μια κλιμακωτή έκτακτη εισφορά επί των μισθών των κρατικών αξιωματούχων, εργοδοτουμένων, συνταξιούχων του ευρύτερου δημόσιου τομέα αλλά και των αυτοτελώς εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Μέχρι τα 1500 ευρώ η επιβολή ήταν μηδενική, ωστόσο από 1.501 ευρώ και πάνω η φορολόγηση αυξανόταν κλιμακωτά από 1,5% και ανάλογα με τις μισθολογικές απολαβές του εργαζομένου ανέβαινε στο μέγιστο 3,5%. Υπολογίζεται πως για το 2017 οι εργαζόμενοι στο δημόσιο τομέα επωφελήθηκαν από την κατάργηση της έκτακτης εισφοράς κατά περίπου 27,4 εκ. ευρώ.
β. Καταργήθηκε ο φόρος ακίνητης ιδιοκτησίας από το 2017. Από το 2017 καταργήθηκε ο συγκεκριμένος φόρος ο οποίος έβαζε στα ταμεία του κράτους κάπου 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
γ. Παραχωρήθηκαν φορολογικά κίνητρα με σκοπό την προώθηση των επενδύσεων σε καινοτόμες επιχειρήσεις με στόχο την παροχή φορολογικών κινήτρων σε φυσικά πρόσωπα που επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις, είτε απευθείας είτε μέσω επενδυτικού ταμείου.
δ. Σημειώθηκε μείωση των μεταβιβαστικών τελών στο 50% για όλες τις πωλήσεις ακινήτων. Υπολογίζεται πως η είσπραξη από την επιβολή των μεταβιβαστικών τελών για το 2014 ανήλθε στα 53 εκατ. ευρώ.
ε. Παραχωρήθηκε φορολογική έκπτωση, για όλα τα νέα κεφάλαια που επενδύονται στις επιχειρήσεις για επέκταση των δραστηριοτήτων τους.
στ. Παραχωρήθηκε αυξημένη κεφαλαιουχική έκπτωση για μηχανήματα, εγκαταστάσεις για βιομηχανικά και ξενοδοχειακά κτίρια.
ζ. Μειώθηκε ο ΦΠΑ από 19% σε 5% για ανακαινίσεις κτιρίων και κατοικιών. Επιπρόσθετα υιοθετήθηκε μειωμένος φορολογικός συντελεστής ΦΠΑ 5% για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών ευάλωτων ομάδων και για ακριτικές περιοχές. Αυτή η φορολογική μεταρρύθμιση ήταν ιδιαίτερα σημαντική για την ενίσχυση των ξενοδοχειακών μονάδων καθώς βοήθησε πολλούς ξενοδόχους να αναβαθμίσουν τις ξενοδοχειακές τους μονάδες σε μια χρονική περίοδο όπου οι τουριστικές ροές καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
η. Δόθηκε εξαίρεση από την καταβολή φόρου κεφαλαιουχικών κερδών, από την πώληση γης με οικοδομή ή γης με οικοδομές που αποκτάται μέχρι το 2016, άσχετα από τον χρόνο πώλησης. Να σημειώσουμε πως η πιο πάνω εξαίρεση επεκτάθηκε μέχρι το τέλος του 2018. Παραδείγματος χάρη αν ένα άτομο αγοράσει οικόπεδο αξίας 200 χιλιάδων ευρώ το 2017 και το πωλήσει το 2019, στην τιμή των 300 χιλιάδων, το κέρδος των εκατό χιλιάδων ευρώ, θα του μείνει, χωρίς να πληρώσει ούτε ένα ευρώ σε σχετικό φόρο.
θ. Για την προσέλκυση ξένων επιχειρηματιών και προσώπων υψηλής εισοδηματικής στάθμης εισήχθη ο θεσμός του όρου μη-κάτοικος (Non-Domicile). Το ουσιαστικό κίνητρο που αποκτούν αυτά τα πρόσωπα, νοουμένου ότι επιλέξουν να είναι φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου, είναι η απαλλαγή των υποχρεώσεων τους που προκύπτουν για σκοπούς έκτακτης εισφοράς για την άμυνα, σε τόκους, μερίσματα και ενοίκια.
ι. Διαφοροποιήθηκε ο τρόπος φορολόγησης των φυσικών προσώπων σε περίπτωση όπου ο χρόνος παραμονής τους στην Δημοκρατία είναι μεταξύ 60 και 183 μέρες ανά φορολογικό έτος βάσει προκαθορισμένων κριτηρίων.
κ. Επεκτάθηκε από πέντε σε 10 χρόνια η απαλλαγή του 50% του εισοδήματος ατόμου μη κάτοικου Κύπρου με αμοιβή πέραν των €100.000.
λ. Έχει επεκταθεί η απαλλαγή του 20% του εισοδήματος από τρία σε πέντε χρόνια αναφορικά με εισόδημα ατόμων από εργοδότηση στη Δημοκρατία ατόμων που δεν ήταν φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου τη χρονιά πριν από την έναρξη της εργοδότησης, αλλά και τερματισμό της απαλλαγής αυτής το έτος 2020.
μ. Έχει δοθεί απαλλαγή από τη φορολογία των κερδών και των ζημιών που προέρχονται από συναλλαγματικές διαφορές, με εξαίρεση τις συναλλαγματικές διαφορές από εμπορία συναλλάγματος.
ν. Θεσπίστηκε πρόσφατα μια ολοκληρωμένη δέσμη φορολογικών ελαφρύνσεων για σκοπούς προώθησης των αναδιαρθρώσεων των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η δέσμη προβλέπει εξαίρεση από φόρους και τέλη κτηματολογίου, φόρους κεφαλαιουχικών κερδών, έκτακτη αμυντική εισφορά, φόρο εισοδήματος και άλλους παρεμφερείς φόρους.
ξ. Τροποποιήθηκε η φορολογική νομοθεσία που σχετίζεται με τα δικαιώματα Πνευματικής Ιδιοκτησίας έτσι ώστε να συνάδει με τις πρόνοιες και τις κατευθυντήριες γραμμές της Δράσης 5 του ΟΟΣΑ «Καταπολέμηση των επιζήμιων φορολογικών πρακτικών πιο αποτελεσματικά, λαμβάνοντας υπόψη τη Διαφάνεια και την πραγματική υπόσταση».
ο. Τέλος, έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο Σχέδιο Προώθησης Οπτικοακουστικής Βιομηχανίας βάσει του οποίου προωθούνται φορολογικά / οικονομικής φύσης κίνητρα καθώς και άλλα κίνητρα / διευκολύνσεις σε εταιρείες που ασχολούνται με την παραγωγή.
