Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Ο Ιανουάριος είναι σύμφωνα με πληροφορίες του AlphaNews.live ο επικρατέστερος μήνας για την πραγματοποίηση της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης για το κυπριακό στη διάρκεια της οποίας τα εμπλεκόμενα μέρη στην παρουσία του Αντόνιο Γκουτέρες θα αναζητήσουν κοινό έδαφος με σκοπό την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για την επίλυση του κυπριακού. Μέχρι τότε αναμένεται να προηγηθεί μια σειρά από ενέργειες και συναντήσεις προκειμένου να αυξηθούν στο μέτρο του δυνατού οι προοπτικές επιτυχίας της νέας αυτής προσπάθειας.
Ραντεβού Σπέχαρ-Τατάρ για τα Βαρώσια
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αλλά και άλλοι παίκτες που θα μπορούσαν να σπρώξουν τα πράγματα προς τα εμπρός, έχουν πλήρη επίγνωση ότι η νέα αυτή προσπάθεια έρχεται σε μια χρονική συγκυρία που το περιβάλλον δεν είναι και το ευνοϊκότερο. Από τη μια οι προκλήσεις στην ΑΟΖ, από την άλλη οι εντάσεις Ελλάδας-Τουρκίας και παράλληλα οι κινήσεις των Τούρκων στα Βαρώσια με αποκορύφωμα το προκλητικό πίκνικ που ετοιμάζεται για την Κυριακή παρουσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Όπως πληροφορούμαστε τις αμέσως επόμενες ημέρες, ενδεχομένως την Πέμπτη ή την Παρασκευή, η Ειδική Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα στην Κύπρο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ θα έχει συνάντηση με τον Ερσίν Τατάρ στα κατεχόμενα με σκοπό να του μεταφέρει το μήνυμα ότι οι ενέργειες αυτές αντιτίθενται με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Επιπλέον η συνάντηση αυτή γίνεται ως ένα πρώτο follow-up μετά από εκείνη των δύο ηγετών την περασμένη βδομάδα, αλλά και ενόψει της καθόδου της Ειδικής Απεσταλμένης του Γκουτέρες περί τα τέλη Νοεμβρίου.
Η επίσκεψη Λουτ στο νησί
Η Τζέιν Χολ Λουτ έχει ήδη αρχίσει τις επαφές με τα εμπλεκόμενα μέρη στο κυπριακό. Όπως πληροφορούμαστε σε πρώτο στάδιο μέσω τηλεφωνικών επικοινωνιών με τους διευθυντές των Υπουργείων Εξωτερικών των εγγυητριών δυνάμεων. Περί τα τέλη Νοεμβρίου εκτιμάται ότι θα επισκεφθεί το νησί για να έχει συναντήσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Ερσίν Τατάρ. Σκοπός των επαφών της είναι η προετοιμασία της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης. Μετά τις επαφές της θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη για να ενημερώσει τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ την πρώτη βδομάδα Δεκεμβρίου.
Από τις πρώτες επαφές με τα εμπλεκόμενα μέρη, φαίνεται ότι όλοι ευνοούν τον Ιανουάριο ως τον ιδανικότερο μήνα για την πραγματοποίηση της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης. Εκεί ο στόχος των Ηνωμένων Εθνών είναι να ακούσουν τις απόψεις των εμπλεκομένων μερών στο κυπριακό και στη συνέχεια να αναζητήσουν κοινό έδαφος στο οποίο να επενδύσουν για να αρχίσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Διαδικασία εξπρές για στρατηγική συμφωνία
Αν το τελευταίο καταστεί εφικτό, ο σχεδιασμός είναι να γίνει μια διαδικασία εξπρές που να οδηγήσει σε μια στρατηγική συμφωνία και στη συνέχεια οι όποιες λεπτομέρειες απομένουν για να κλειδώσει το σχέδιο λύσης να διευθετηθούν από τους δύο ηγέτες. Αν και όλο αυτό υπό τις παρούσες συνθήκες ακούγεται αρκετά τραβηγμένο λαμβάνοντας υπόψη το ευρύτερο περιβάλλον αλλά και την τύχη των προηγούμενων διαπραγματευτικών διαδικασιών, ο στόχος είναι εντός του 2021 να γίνουν χωριστά δημοψηφίσματα και σε περίπτωση που οι δύο πλευρές στην Κύπρο εγκρίνουν το σχέδιο, το 2022 να είναι η χρονιά που θα αρχίσει η εφαρμογή και υλοποίηση της λύσης.
Μα αφού διαφωνούν στο βασικότερο πράγμα…
Από τη μια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δηλώνει επιτακτικά ότι επιδιώκει λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας όπως προνοείται στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών και συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα.
Από την άλλη ο Ερσίν Τατάρ και η Άγκυρα λένε πως θα πρέπει να ξεχάσουμε την ομοσπονδία και να δούμε «νέες ιδέες» όπως η λύση δύο κρατών ή η συνομοσπονδία.
Πως λοιπόν θα φτάσουμε στη λύση; Στη διπλωματία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά οι παρατηρητές του κυπριακού αλλά και ξένοι παράγοντες που παρακολουθούν από κοντά τα πράγματα. Πιστεύεται πως αυτή τη φορά οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να τα βρουν κάπου στη μέση. Ένα μοντέλο αρκετά χαλαρής ομοσπονδίας το οποίο θα περιόριζε τα πεδία στα οποία θα μπορούσαν να υπάρξουν τριβές ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Το κατά πόσο θα γίνει εφικτό να αξιοποιηθεί το κεκτημένο της διαπραγμάτευσης του Κραν Μοντάνα μένει επί του παρόντος αδιευκρίνιστο, ενώ το μεγαλύτερο ζήτημα που μένει να απαντηθεί όταν οι πλευρές κάτσουν στο τραπέζι είναι τι θα γίνει με το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
