Αναπόφευκτες οι απολύσεις, οι μειώσεις μισθών και οι αλλαγές σε όρους εργασίας εξαιτίας των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού δηλώνει σε συνέντευξη του στο AlphaNews ο Γενικός Διευθυντής στο Cyprus Institute of Marketing και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΟΕΒ Γιάγκος Χατζηγιάννης. Εκτιμά ότι ο τελικός λογαριασμός της στήριξης που δόθηκε στις επιχειρήσεις τους τελευταίους μήνες είναι πολύ χειρότερος απ' ότι υπολογίζαμε και θα πρέπει να γίνουν προσεκτικοί χειρισμοί ούτως ώστε να μην βρεθούμε εκ νέου στην κατάσταση όπου απαιτείται ένα νέο μνημόνιο.
Αυτούσια η συνέντευξη
Βρισκόμαστε εν μέσω μιας πρωτοφανούς πανδημίας και ενώπιον σημαντικών επιπτώσεων από αυτή. Πιστεύετε ότι η εκτίμηση για μείωση της τάξης του 7% του ΑΕΠ, ανταποκρίνεται σε αυτό που θα δούμε τους επόμενους μήνες;
Δυστυχώς η πανδημία Covid-19 έχει επιφέρει ένα τεράστιο πλήγμα στην κυπριακή οικονομία. Από την μια έχει μειωθεί σημαντικά το ΑΕΠ λόγω της μειωμένης οικονομικής δραστηριότητας λόγω του «lockdown» και βεβαίως λόγω της μειωμένης εισροής εσόδων λόγω του αντίκτυπου στον τουρισμό και από την άλλη έχει διογκωθεί το δημόσιο χρέος. Η εκτίμηση για μείωση της τάξης του 7% είναι φυσιολογική και μακάρι να επαληθευθεί γιατί πολλά σενάρια εκτιμούν την μείωση του ΑΕΠ πέριξ του 10%. Το δεδομένο είναι ότι το 2020 είναι μια χαμένη χρονιά που θα αφήσει σημαντικά τραύματα στην οικονομία μετά από 5 χρόνια ανάπτυξης. Το μεγάλο στοίχημα είναι πλέον να περιοριστεί όσο γίνεται η ζημιά το τελευταίο τρίμηνο και να υπάρξουν οι βάσεις για ανάπτυξη το 2021. Επειδή υπήρχε η στήριξη των επιχειρήσεων τους τελευταίους 5 μήνες, θα πρέπει να δούμε τον τελικό λογαριασμό στο τέλος του έτους που πολύ φοβάμαι θα είναι χειρότερος από ότι υπολογίζαμε.
Λαμβάνοντας υπόψη την στενότητα σε σχέση με την ρευστότητα, πως πιστεύετε ότι θα πρέπει το κράτος να στηρίξει τις επιχειρήσεις και την απασχόληση για να μειώσουμε στο ελάχιστο δυνατόν τις απολύσεις τους επόμενους μήνες;
Είναι δεδομένο ότι τα δημόσια οικονομικά δεν μπορούν να στηρίξουν τις επιχειρήσεις σε μεγάλο βαθμό πλέον. Η μεγάλη μείωση του ΑΕΠ σε συνδυασμό με την αύξηση του δημόσιου χρέους φέρνουν τα δημόσια οικονομικά στα όρια τους και χρειάζεται πολύ προσοχή για να μην εκτροχιαστούν σε σημείο που να μην είναι διαχειρίσιμη η κατάσταση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μόλις πριν μερικά χρόνια το κράτος μας κήρυξε πτώχευση με όλα τα συνεπακόλουθα και μόνο με πολύ προσεκτικές κινήσεις θα αποφευχθεί ο κίνδυνος ενός νέου Μνημονίου.
Δυστυχώς οι απολύσεις είναι αναπόφευκτες κατά την διάρκεια μιας οικονομικής ύφεσης όπως είναι και οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων. Ο στόχος δεν είναι να μηδενιστούν οι απολύσεις αλλά να συγκρατηθούν σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Δεν μπορεί επ’ άπειρον το κράτος να στηρίζει την εργοδότηση αλλά και ούτε να υπάρχει απαγόρευση απολύσεων σε μια ελεύθερη αγορά. Πέραν από τις απολύσεις είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν μειώσεις μισθών αλλά και δομικές αλλαγές στους όρους εργασίας που θα δίδουν περισσότερη ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις με απώτερο σκοπό να μειωθούν τα έξοδα και να πτωχεύσουν όσο το δυνατόν λιγότερες επιχειρήσεις.
Που θα μπορούσε να φτάσει η ανεργία τους επόμενους μήνες κατά την άποψή σας;
Οποιαδήποτε εκτίμηση δεν μπορεί να είναι ασφαλής εφόσον δεν έχει κατασταλάξει η κυβέρνηση σε ότι αφορά τα σχέδια στήριξης της εργοδότησης για το τελευταίο τρίμηνο του 2020. Εάν δεν υπάρξει ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις και μείωση του εργατικού κόστους μεθοδευμένα τότε μπορεί η ανεργία να ανέλθει πέραν του 15%.
Είναι μονόδρομος ένα νέο κύμα περικοπών μισθών στον ιδιωτικό τομέα;
Εξαρτάται από τον τομέα και το μέγεθος της ζημιάς που υπέστηκε λόγω της πανδημίας. Σίγουρα θα υπάρξει μείωση μισθών και ωφελημάτων σε ένα μεγάλο μέρος του ιδιωτικού τομέα και ανάλογα με το εύρος και το βάθος της κρίσης μπορεί να υπάρξει και συζήτηση για περικοπές μισθών και στον δημόσιο τομέα. Από την στιγμή που τα έσοδα του κράτους υποφέρουν, η μείωση των εξόδων του κράτους είναι αναγκαία.
Ποια είναι τα διδάγματα από την κρίση που βιώνουμε σήμερα;
Το μεγαλύτερο δίδαγμα είναι ότι πρέπει να είμαστε πάντα έτοιμοι για την οποιαδήποτε κρίση! Κανείς μα κανείς δεν ανέμενε ένα ιό που θα έκλεινε ολόκληρες κοινωνίες στο σπίτι σε παγκόσμια κλίμακα ή που θα επέφερε τέτοια δεινά στην παγκόσμια οικονομία. Η διαχείριση της πανδημίας τόσο σε κρατικό αλλά και εταιρικό επίπεδο είναι επίπονη αλλά μπορεί να βοηθήσει οργανισμούς να μεταβληθούν προς το καλύτερο και να βγουν δυνατότεροι. Για παράδειγμα επιταχύνεται αναγκαστικά η διαδικασία του ψηφιακού μετασχηματισμού και σίγουρα κατάλοιπα της πανδημίας θα είναι η τηλεργασία και η τηλεκπαίδευση που θα είναι για πάντα πλέον αναπόσπαστο μέρος της νέας καθημερινότητας.
