Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Σοβαρό ενδεχόμενο να μην συγκληθεί η άτυπη πενταμερής διάσκεψη για το κυπριακό διαβλέπει ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ συνεπεία του περιβάλλοντος που διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα. Σε αποκλειστική συνέντευξη του στο AlphaNews.live, ο Άντρος Κυπριανού υποστήριξε πως αν δεν καταφέρουμε να πετύχουμε λύση ομοσπονδίας σήμερα, τότε οδεύουμε στη διχοτόμηση και τη λύση δύο κρατών. Κληθείς να πει κατά πόσο είναι ορθή η μαζική προσφυγή των Αμμοχωστιανών στην λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων, ανέφερε πως κάτι τέτοιο θα ήταν μεγάλο λάθος γιατί θα λύναμε το κυπριακό επί του εδάφους και στη συνέχεια θα οδηγούμασταν σε διχοτόμηση. Τίποτα δεν έχει χαθεί, ούτε η Μόρφου, ούτε η Αμμόχωστος, τόνισε χαρακτηριστικά και ζήτησε ανάληψη πρωτοβουλιών για επάνοδο σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. Ξεκαθάρισε επίσης ότι θέση του ΑΚΕΛ είναι ότι ο τερματισμός των εγγυήσεων είναι κόκκινη γραμμή. Τον ρωτήσαμε τι θα σήμαινε πρακτικά η διχοτόμηση με την ανάλυση του να οδηγεί στο ορατό ενδεχόμενο σε βάθος χρόνου η Τουρκία να σκεφτεί να καταλάβει ολόκληρη την Κύπρο.
Αυτούσια η συνέντευξη
Κύριε Κυπριανού σας ευχαριστούμε για αυτή συνέντευξη. Θα ήθελα να κάνουμε μια διαφορετική κουβέντα σήμερα λόγω και των τραγικών εξελίξεων όπως διαφαίνονται μπροστά μας, να αποφύγουμε την παρελθοντολογία όχι γιατί δεν υπάρχουν ευθύνες για να φτάσουμε εδώ αλλά γιατί τα πράγματα που είναι μπροστά μας είναι πολύ ανησυχητικά. Θα θέλαμε να ακούσουμε τις απόψεις του ηγέτη του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης. Να ξεκινήσουμε από την επικείμενη πρόσκληση για άτυπη πενταμερή διάσκεψη. Τι πρέπει να ξεκαθαρίσουμε σε εκείνη τη συνάντηση.
Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Είναι σημαντικό στις κρίσιμες στιγμές να μας παρέχεται η δυνατότητα από τα ΜΜΕ να ενημερώσουμε όσο το δυνατό πιο ολοκληρωμένα τον κόσμο ο κάθε ένας για τις δικές του θέσεις και απόψεις. Έχετε δίκαιο ότι πρέπει να δούμε πως αντιμετωπίζεται η κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί. Αυτό είναι το επείγον τώρα, τα υπόλοιπα έχουμε χρόνο να τα συζητήσουμε στη συνέχεια. Κατά την άποψη μας σε εκείνη τη συνάντηση πρέπει να επιδιωχθούν δύο πράματα. Πρώτα και κύρια να ξεκαθαρίσει η βάση λύσης του κυπριακού. Ο ΓΓ του ΟΗΕ ως εντολοδόχος του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι υποχρεωμένος να τηρήσει και να προωθήσει τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας οι οποίες μιλούν ξεκάθαρα για λύση ΔΔΟ με πολιτική ισότητα. Ως εκ τούτου θα πρέπει με ασπίδα μας τον ΓΓ του ΟΗΕ και τα σχετικά ψηφίσματα να επιδιώξουμε να ξεκαθαρίσει ότι η βάση της συζήτησης είναι η ΔΔΟ με πολιτική ισότητα όπως αυτή ερμηνεύεται από τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ και όχι από την Τουρκία. Το δεύτερο που είναι εξίσου σημαντικό αν καταφέρουμε να ξεκαθαρίσουμε τη βάση είναι πως δημιουργούνται οι προϋποθέσεις εκείνες που θα επιτρέψουν επανάληψη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Ο ΓΓ έχει δείξει το δρόμο, πλαίσιο ΓΓ της 30ης Ιουνίου όπως το κατέθεσε στο Κραν Μοντάνα, οι συγκλίσεις όπως επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα και η συμφωνία της 14ης Φεβρουαρίου 2014. Ούτε όροι, ούτε προϋποθέσεις και ξεκάθαρα αποδοχή της πολιτικής ισότητας. Η δική μας μεγάλη ανησυχία είναι ότι όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα αυτή τη στιγμή, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μην συγκληθεί η άτυπη διάσκεψη τον Γεννάρη ή δεν ξέρω σε ποια χρονική στιγμή θα την καλέσει ο ΓΓ του ΟΗΕ. Χρειάζεται λοιπόν σε ότι μας αφορά να στέλνουμε ξεκάθαρα μηνύματα στον ΓΓ του ΟΗΕ ούτως ώστε αν υπάρχουν επιπλοκές και προβλήματα, αυτά να αφορούν την τουρκική πλευρά και όχι τη δική μας.
Από τη μια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας λέει ότι δεν ζητούμε όρους και προϋποθέσεις για να πάμε σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, από την άλλη η τουρκική πλευρά βάζει τον όρο αποδοχής της πολιτικής ισότητας. Εμείς λέμε την αποδεχόμαστε, ο Πρόεδρος καταλαβαίνει ότι την εννοούν κάπως διαφορετικά.
Να μου επιτρέψετε να πω ότι δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Εμείς λέμε σε φραστικό επίπεδο ότι δεν θέτουμε όρους και προϋποθέσεις. Όμως σε κάποιες από τις επιστολές που μας έχει δώσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με τις οποίες είχε απευθυνθεί στον ΓΓ του ΟΗΕ, ενώ λέει ότι δέχεται να πάει στη συζήτηση με αυτά που προτείνει ο ΓΓ στη συνέχεια υποβάλλει κάποιες σκέψεις, προτάσεις οι οποίες είναι ξεκάθαρα όροι. Καταρχάς για την πολιτική ισότητα υπάρχει σύγκληση την οποία δημόσια αμφισβητεί ο κ. Αναστασιάδης. Αυτό το πράγμα αντιλαμβάνεστε ότι δεν θεωρείται ότι είναι αποδοχή της πρότασης του ΓΓ όπως το έχει καταθέσει. Την ίδια στιγμή μιλά για χαλαρή ή αποκεντρωμένη ομοσπονδία δίχως να εξηγεί τι ακριβώς εννοεί. Σε αυτά τα ζητήματα οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης, καθώς επίσης και των συνιστώσων οντοτήτων έχουν συμφωνηθεί. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με αυτά που λέει ουσιαστικά αμφισβητεί τις συγκλίσεις. Είναι όροι και προϋποθέσεις. Η τουρκική πλευρά, θέτει και εκείνη όρους. Μιλά για αλλαγή της βάσης διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων, να συζητήσουμε δύο κράτη λέει, ή συνομοσπονδία, που είναι χειρότερη. Αυτά τα πράγματα αντιλαμβάνεστε αποθαρρύνουν τον ΓΓ του ΟΗΕ από του να αναπτύξει μια πρωτοβουλία έστω και αν αυτή θα είναι άτυπη διάσκεψη.
Όσο αφορά το θέμα της μορφής που θα μπορούσε να πάρει η λύση του κυπριακού, εδώ που είμαστε σήμερα με την τουρκική πλευρά να βάζει με τόση επιμονή τα δύο κράτη και τη συνομοσπονδία, θα μπορούσαμε να τα βρούμε κάπου στη μέση; Αυτή ήταν μια δήλωση που έγινε από τον Βρετανό Ύπατο Αρμοστή στον Alpha.
Σε καμία περίπτωση. Ξέρετε ότι υπήρχαν ακραίες προσεγγίσεις και στην Ε/κ κοινότητα από κάποιους πολίτες και πολιτικά κόμματα και στην τ/κ, αλλά ιδιαίτερα στην Τουρκία. Οι μεν Τούρκοι μιλούσαν για λύση δύο κρατών, κάποιοι στη δική μας κοινότητα μιλούσαν για λύση ενιαίου κράτους. Αποδεικνύεται από τις ίδιες τις εξελίξεις ότι στο μόνο σημείο που μπορούμε να συναντηθούμε είναι η λύση της ομοσπονδίας. Δεν υπάρχει οποιοδήποτε άλλο σημείο στο οποίο μπορούμε να συναντηθούμε. Έχουμε προσδιορίσει ότι αυτή θα είναι διζωνική, με τη γεωγραφική έννοια όχι την οποιαδήποτε άλλη έννοια, δικοινοτική υπό την έννοια ότι κάθε κοινότητα θα διοικεί την περιοχή τη γεωγραφική στην οποία θα έχει τον έλεγχο με ακριβώς τις ίδιες εξουσίες και αρμοδιότητες στη δική της περιοχή και θα υπάρχει κεντρική κυβέρνηση με τις δικές της αρμοδιότητες και εξουσίες. Είναι το μόνο σημείο στο οποίο μπορούμε να συναντηθούμε. Αν κάποιος είχε στο παρελθόν αμφιβολίες και έλεγε ότι θα μπορούσαμε να εργαστούμε για το ενιαίο κράτος, νομίζω ότι αυτός ο μύθος καταρρέει πλέον. Τώρα που αμφισβητείται η ομοσπονδία κανένας δεν συζητά για ενιαίο κράτος. Η συζήτηση που γίνεται είναι για λύση δύο κρατών. Διχοτόμηση δηλαδή. Ως εκ τούτου καμιά άλλη πρόταση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Ομοσπονδία είναι το σημείο στο οποίο μπορούμε να συναντηθούμε.
Χαλαρή ομοσπονδία λέγεται τώρα. Αυτό τι σημαίνει ακριβώς για να εξηγήσουμε στον κόσμο, πόσο χαλαρή θα μπορούσε να ήταν και ποια είναι η θέση του ΑΚΕΛ για αυτό; Μέχρι που είναι το όριο της χαλαρότητας;
Ακριβώς είναι ένα μεγάλο ερώτημα για όλους. Το χαλαρή ή αποκεντρωμένη αναφέρεται στις εξουσίες και αρμοδιότητες τις οποίες έχει η κεντρική κυβέρνηση. Θέλω να υπενθυμίσω ότι ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος είχε καταλήξει σε συμφωνία για 11 εξουσίες και αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης, ο Δημήτρης Χριστόφιας επειδή ακριβώς συζητούσαμε για ισχυρή κεντρική κυβέρνηση, ισχυρή ομοσπονδία, ανέβασε αυτές τις εξουσίες στις 19-20 και ο Νίκος Αναστασιάδης τις πήρε στις 27. Τώρα ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης που τις πήρε σε 27 λέει να πάμε σε αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Αυτό σημαίνει να μειώσουμε τις εξουσίες και αρμοδιότητες της Κεντρικής κυβέρνησης. Το δικό μας το ερώτημα προς τον κ. Αναστασιάδη τα τελευταία 3-4 χρόνια είναι απλό: ποιες εξουσίες και αρμοδιότητες της κεντρικής κυβέρνησης θέλεις να δώσεις στις συνιστώσες οντότητες; πες μας να συζητήσουμε, μπορεί να συμφωνήσουμε. Μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκαθαρίσει τι θέλει. Εμείς διαφωνούμε με αυτή την προσέγγιση, θεωρούμε ότι από αυτά τα οποία έχουν συμφωνηθεί μόνο μία ή δύο εξουσίες μπορούν να μεταφερθούν στις συνιστώσες οντότητες για να διατηρήσουμε το κράτος ενωμένο, να έχει μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και βέβαια και μία ιθαγένεια. Αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά και θεωρούμε ότι οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες που έχουν συμφωνηθεί, διότι με εξαίρεση δύο από τις εξουσίες και αρμοδιότητες είναι συμφωνημένο αυτό το κεφάλαιο. Είμαστε έτοιμοι να ακούσουμε τον κ. Αναστασιάδη και να δούμε αν μπορούμε να συμφωνήσουμε.
Ίσως αυτή η αλλαγή στάσης του Προέδρου να συνδέεται από την εμπειρία του στη διαπραγμάτευση και με τα νέα δεδομένα αφού την επαναφέρει σήμερα, έχοντας τον κ. Τατάρ απέναντι του και διαπιστώνοντας ότι όσες πιο λίγες τριβές θα έχουν οι δύο κοινότητες στο πλαίσιο μιας λύσης, τόσο λιγότερα προβλήματα θα έχουμε. Έχει λογική;
Αυτή η θέση του κ. Αναστασιάδη δεν είναι σημερινή. Την διατύπωναν και το 2002 και το 2003 όταν ήταν στην αντιπολίτευση και στην εξέλιξη των πραγμάτων επίσης με το σκεπτικό στο οποίο αναφέρεστε ότι τάχα με αυτό τον τρόπο θα μειωθούν οι τριβές. Είναι ένας μύθος αυτό το πράγμα. Αν η κεντρική κυβέρνηση δεν έχει τις εξουσίες και τις αρμοδιότητες που απαιτούνται για να διατηρηθεί το κράτος ενωμένο με μία διεθνή προσωπικότητα, μια κυριαρχία και μια ιθαγένεια και με πολιτική ισότητα, οι τριβές θα είναι πολύ μεγαλύτερες. Θεωρώ ότι αυτά είναι συνθήματα χωρίς συγκεκριμένο περιεχόμενο. Εάν ο κ. Αναστασιάδης πραγματικά εννοούσε αυτό που λέει ότι πρέπει να αποκεντρώσουμε την ομοσπονδία, θα είχε επεξεργαστεί προτάσεις. Μέχρι σήμερα, όσες φορές τον ρωτήσαμε τι εννοεί, ποτέ δεν απάντησε. Μας λέει να κάτσουμε να συζητήσουμε και να τα βρούμε. Δεν μπορείς να υποβάλεις μια πρόταση όταν ούτε εσύ ο ίδιος δεν ξέρεις τι περιεχόμενο θα τις προσδώσεις. Κατά την άποψη μας είναι παλινδρομήσεις και αντιφάσεις που μόνο ζημιά προκαλούν στην προσπάθεια μας να λύσουμε το κυπριακό. Έχουμε απέναντι μας μια Τουρκία πάρα πολύ δύσκολη, η οποία έχει γίνει πολύ πιο δύσκολη από τις εξελίξεις. Είναι πολύ επιθετική, είναι αδιάλλακτη, είναι απαράδεκτη, προσπαθεί επί του εδάφους να προκαλέσει τετελεσμένα, έχει τεράστια σημασία εμείς να έχουμε ξεκάθαρο στο μυαλό μας τι θέλουμε, να είμαστε συνεπείς στην τακτική την οποία θα ακολουθήσουμε για να πετύχουμε αυτό που επιδιώκουμε και βέβαια να είμαστε και καλά προετοιμασμένοι, να έχουμε τα επιχειρήματα για να πείσουμε. Αν όχι την Τουρκία που θα είναι δύσκολο να την πείσουμε, τουλάχιστο τη διεθνή κοινότητα και για την ειλικρίνεια μας και για την ορθότητα των θέσεων μας.
Αναφερθήκατε σε συνθήματα προηγουμένως, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι έχοντας μπροστά μας αυτή τη συγκεκριμένη Τουρκία όπως την περιγράφετε και τον κ. Τατάρ στην ηγεσία των Τ/κ ότι είναι σύνθημα να πιστεύεις πλέον σε τόσο ισχυρή ομοσπονδία και δη στη ΔΔΟ;
Καλό το ερώτημα θεωρώ γιατί όντως εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα πάρα πολλοί διερωτώνται τι είναι το εφικτό, γιατί εκείνο που ήταν εφικτό πριν τρία χρόνια στο Κραν Μοντάνα σήμερα φαντάζει πιο δύσκολο. Όμως εγώ θα έλεγα το εξής. Ποια είναι η εναλλακτική επιλογή της ομοσπονδίας; Είπα και προηγουμένως ότι αυτή τη στιγμή είναι ξεκάθαρο πλέον ότι αν δεν θα πάμε για λύση ομοσπονδιακή, θα πάμε για διχοτόμηση. Η διχοτόμηση μπορεί να αποτελέσει επιλογή για τους Ε/κ; Ξέρετε τι σημαίνει διχοτόμηση;
Ποια είναι η επόμενη ημέρα της διχοτόμησης;
Πρώτα και κύρια ξεκίνησε να λέει ο Υπουργός Εξωτερικών ότι υπάρχει κίνδυνος προσάρτησης. Εμείς το λέμε αυτό εδώ και μερικά χρόνια, πριν το Κραν Μοντάνα ότι υπάρχει ο κίνδυνος διχοτόμησης που σημαίνει αφομοίωση των κατεχομένων από την Τουρκία. Δηλαδή θα παραδώσουμε ένα μεγάλο μέρος της πατρίδας μας στην Τουρκία. Το 36% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είμαστε πολύ μικροί για να διαιρεθούμε ως χώρα. Το δεύτερο θα έχουμε 180 χιλιόμετρα σύνορα με την Τουρκία, όχι με τους Τουρκοκύπριους. Θα παραχωρήσουμε το δικαίωμα στην Τουρκία για να φέρνει όσο στρατό θέλει στο κατεχόμενο τμήμα και επίσης όσους εποίκους θέλει να φέρει. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν οι προστριβές, γιατί δεν θα έχει λυθεί το θέμα με τους υδρογονάνθρακες, την ΑΟΖ, στο ενδεχόμενο της διχοτόμησης. Οι τριβές θα συνεχίσουν να υπάρχουν και το ενδεχόμενο σε κάποιο στάδιο όχι στο σύντομο μέλλον αλλά σε βάθος χρόνου η Τουρκία να σκεφτεί το ενδεχόμενο κατάληψης όλης της Κύπρου θα είναι πλέον πολύ ορατό. Για αυτό έχει τεράστια σημασία αυτά τα ζητήματα να τα εκτιμούμε αντικειμενικά και μακριά από συνθήματα και ευσεβοποθισμούς. Είπαμε να μην αναφερθούμε στο παρελθόν και δεν θα το πράξω. Αλλά θα πω απλώς το εξής. Μετά το Κραν Μοντάνα και το παρατεταμένο αδιέξοδο στο οποίο μπήκαμε το ΑΚΕΛ είπε ποιες κατά την άποψη του θα ήταν οι εξελίξεις που θα ακολουθούσαν. Η Κυβέρνηση έδινε μια δική της εκδοχή. Δυστυχώς επιβεβαιωθήκαμε εμείς και όχι η Κυβέρνηση. Ως εκ τούτου η παράκληση μου είναι να αναλύουμε τα δεδομένα με αντικειμενικό τρόπο και όχι με συναισθηματισμό και με συνθήματα.
Χιλιάδες πρόσφυγες από την Αμμόχωστο σήμερα διερωτώνται τι να κάνουμε με τις περιουσίες τους. Υπάρχουν δύο εκδοχές, της κυβέρνησης που τους λέει ‘περιμένετε, μαζικές προσφυγές στην επιτροπή αποζημιώσεων θα έχουν αντίθετα αποτελέσματα’ και η άλλη εκδοχή νομικών κύκλων και δη του Αχιλλέα Δημητριάδη ‘πηγαίνετε να σώσουμε ότι σώζετε’. Το ΑΚΕΛ τι συμβουλεύει τον προσφυγικό κόσμο;
Είναι πολιτικό πρόβλημα το κυπριακό και δεν θα επιλυθεί με νομικό τρόπο. Το δικαίωμα στην ιδιοκτησία ανήκει στον κάθε ένα, είναι ατομικό δικαίωμα και ο κάθε ένας έχει το δικαίωμα να κάνει ότι θέλει με την περιουσία του. Ότι και να αποφασίσουν τελικά οι συμπατριώτες μας εμείς δεν θα τους αποκαλέσουμε προδότες αν αποφασίσουν διαφορετικά από εκείνο το οποίο εμείς θα τους προτείνουμε. Εμείς καταλαβαίνουμε γιατί ο κόσμος βρίσκεται σε τόσο μεγάλο δίλημμα. Θέλω να υπενθυμίσω ότι πριν το 2014, πολλής κόσμος είχε προσφύγει στην λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων. Όταν ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις Αναστασιάδη-Ακιντζί το 2014, αυτές οι προσφυγές σταμάτησαν γιατί υπήρχε προοπτική επίλυσης του κυπριακού. Αυτή τη στιγμή δεν διαβλέπει καμιά προοπτική επίλυσης του κυπριακού και ξαναμπαίνει στο ίδιο δίλημμα με τότε. Εμείς του λέμε ότι θα ήταν μεγάλο λάθος να υπάρξει μεγάλη νομική προσφυγή για την απόκτηση των περιουσιών τους ή προσφυγή μέσω της διαδικασίας που πρότεινε ο κ. Ερντογάν. Θα λύσουμε το κυπριακό επί του εδάφους, θα πάμε στη διχοτόμηση αν συμβεί κάτι τέτοιο. Δεν θα μπορεί να επιλυθεί το κυπριακό και είναι κάτι που πρέπει να προσέξουν πάρα πολύ οι πάντες. Την ίδια στιγμή λέμε στον κ. Αναστασιάδη, ανέλαβε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες να δημιουργηθούν προϋποθέσεις επανέναρξης διαπραγματεύσεων και από μόνος του ο κόσμος θα ξεπεράσει αυτό το δίλημμα που του έχει θέσει ο κ. Ερντογάν με ένα τρόπο απαράδεκτο και παράνομο. Ο μόνος τρόπος να τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά είναι να επαναρχίσουν διαπραγματεύσεις με προοπτική να λυθεί το κυπριακό στη συμφωνημένη βάση. Όχι σε οποιαδήποτε άλλη βάση.
Χάνεται η Αμμόχωστος αυτή τη στιγμή; Χάθηκε;
Τίποτα δεν χάθηκε μέχρι στιγμής. Υπάρχει ο κίνδυνος όμως, να χάσουμε και την Αμμόχωστο και τη Μόρφου και τα υπόλοιπα μας εδάφη. Ο μόνος τρόπος για να πηγαίνουμε στην Κερύνεια ανενόχλητοι, στην Μόρφου, την Αμμόχωστο, είναι να λύσουμε το κυπριακό στη βάση της ομοσπονδίας για να κυκλοφορούμε ελεύθερα σε ολόκληρο το νησί. Βέβαια η Κερύνεια θα είναι υπό τη διοίκηση της Τ/κ κοινότητας αλλά θα μπορούμε να μεταβαίνουμε εκεί ελεύθερα. Αν δεν επαναρχίσουν διαπραγματεύσεις σύντομα υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο, σοβαρός κίνδυνος να χαθούν και η Αμμόχωστος και η Μόρφου.
Στο θέμα των εγγυήσεων, ένα θέμα που απασχολεί τον μέσο Κύπριο πιο πολύ από ποτέ, βλέποντας πως συμπεριφέρεται η Τουρκία και σε άλλα μέρη του κόσμου. Στο Ιράκ, στη Λιβύη, στη Συρία. Πάμε σε διαπραγματεύσεις όπου θα μάθουμε την αλήθεια, αν επιμένουν όμως αυτό συνεπάγεται με νέο ναυάγιο; Τι θα κάνει η πλευρά μας αν τα βρούμε σε όλα εκτός από αυτό;
Στη Συρία, στο Ιράκ, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στη Λιβύη, η Τουρκία δεν ήταν εγγυήτρια δύναμη. Αυτό δεν την εμπόδισε να κάνει ότι έκανε. Δεν το λέω σε καμία περίπτωση για να πω ότι πρέπει να μείνουν οι εγγυήσεις. Σε καμία περίπτωση. Εμείς λέμε ότι δεν μπορεί στον 21ο αιώνα μια τρίτη χώρα να εγγυάται μια άλλη η οποία μάλιστα είναι και μέλος της ΕΕ. Είναι απαράδεκτη αυτή η προσέγγιση. Όμως τονίζαμε όλη αυτή την περίοδο των τελευταίων 3μιση χρόνων ότι με βάση το τι έγινε στο Κραν Μοντάνα ότι η Τουρκία εκεί ήταν έτοιμη να συζητήσει και την κατάργηση των εγγυήσεων και την κατάργηση του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης καθώς επίσης και την αποχώρηση των στρατευμάτων. Ο κ. Αναστασιάδης έλεγε ότι ουδέποτε η Τουρκία έθεσε κάτι τέτοιο. Ο κ. Κοτζιάς σε συνέντευξη στο ΡΙΚ παραδέχθηκε ότι το απόγευμα της Πέμπτης πριν το δείπνο η Τουρκία ήταν έτοιμη να συζητήσει κατάργηση εγγυήσεων και του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων. Στη συνέχεια είπε ο κ. Κοτζιάς αυτό η Τουρκία το απέσυρε και σε αυτό αποδίδει την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων. Αν τα πράγματα έγιναν όπως τα περιγράφει ο κ. Αναστασιάδης και ο κ. Κοτζιάς ότι δηλαδή ο κ. Τσαβούσογλου απέσυρε εκείνες τις προτάσεις, αν μόνο αυτό έγινε στο δείπνο, τότε γιατί ο ΓΓ στην έκθεση του Σεπτέμβρη του 2017 περιγράφοντας τα γεγονότα στο Κραν Μοντάνα είπε ότι σε ότι αφορά τις εγγυήτριες δυνάμεις ότι ανεξάρτητα από τη δημόσια ρητορική, ήρθαν εκεί για να συνεργαστούν για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες και να καταλήξουμε σε συμφωνία. Επιρρίπτει ευθύνες ο ΓΓ στον κ. Αναστασιάδη και στον κ. Ακιντζί. Όταν ρωτήθηκε ο κ. Κοτζιάς, γιατί δεν αντιδράσαμε, ερώτηση που έκανα 100 φορές, γιατί επιτρέψαμε να γίνει επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ, η απάντηση του κ. Κοτζιά ήταν ότι δεν θέλαμε να υποσκάψουμε το κύρος του ΓΓ. Το αφήνω στην κρίση του καθενός κατά πόσο αυτό είναι ένα επιχείρημα το οποίο μπορεί να περπατήσει.
Δεν μου απαντήσατε όμως για σήμερα…
Είπα ότι δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές οι εγγυήσεις σε καμιά περίπτωση.
Άρα λέτε ότι θέση του ΑΚΕΛ είναι πως ακόμα και αν τα βρούμε σε όλα τα άλλα και η Τουρκία επιμένει στη διατήρηση των εγγυήσεων…
Ξέρετε ποτέ δεν πρέπει να λες ποτέ. Αλλά η θέση μας είναι ξεκάθαρη. Το ζήτημα των εγγυήσεων είναι κόκκινη γραμμή για εμάς.
Αν υπάρχει επιμονή σε αυτό το θέμα από την Τουρκία υπάρχουν τρόποι να γίνουμε δημιουργικοί;
Αν νιώθουν ανασφάλεια οι Τ/κ και θέλουν να υπάρξει κάποια ρύθμιση που να τους παρέχει ασφάλεια εγώ λέω το εξής: Θα υπάρχει ένα χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των στρατευμάτων. Η συζήτηση που γινόταν στο Κραν Μοντάνα ήταν από 16-36 μήνες. Ως εκ τούτου θα υπάρχει μια χρονική περίοδος που θα υπάρχει ένας αριθμός τουρκικών στρατευμάτων και δεν θα μπορεί κάποιος να υπαινίσσεται ότι κινδυνεύει η ασφάλεια των Τ/κ αλλά υπάρχει και η πρόταση το ίδιο το Συμβούλιο Ασφαλείας να παρέχει τις απαραίτητες εγγυήσεις. Ως εκ τούτου αν επιμένουν στις εγγυήσεις να συζητήσουμε αυτό το ενδεχόμενο. Ο ΟΗΕ να παρέχει τις εγγυήσεις.
Γιατί αποτύχαμε τόσο πολύ συλλογικά ως πολιτική ηγεσία τόσα χρόνια να καταλήξουμε σε ένα κοινό στόχο όσο αφορά το εθνικό πρόβλημα; Αυτό εκπέμπεται κάθε φορά που έχουμε ένα Εθνικό Συμβούλιο ή ένα Συμβούλιο Αρχηγών.
Το να περιμένουμε να υπάρξει μια κοινή γραμμή την ώρα που υπάρχουν διαμετρικά αντίθετες απόψεις είναι ευσεβοποθισμός. Όταν κάποια πολιτικά κόμματα λένε ότι θέλουν λύση ενιαίου κράτους, επιμένω ότι οι εξελίξεις λένε ότι αυτό το πράγμα δεν θα συζητηθεί ποτέ. Κάποια άλλα πολιτικά κόμματα λένε να αλλάξουμε τη βάση διεξαγωγής των διαπραγματεύσεων. Δεν δέχονται ΔΔΟ. Εμείς λέμε ότι αν επιχειρήσουμε κάτι τέτοιο το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να δώσουμε στην Τουρκία τη δυνατότητα να βάλει στο τραπέζι την πρόταση της για λύση δύο κρατών. Πως μπορεί να υπάρξει αυτή η συναίνεση; Η παράκληση μου η θερμή ο κόσμος να φροντίσει να ενημερωθεί όσο πιο ολοκληρωμένα γίνεται διότι για να μπορέσει κάποιος να διαμορφώσει άποψη πρέπει να είναι ενημερωμένος ολοκληρωμένα. Όταν ενημερωθεί πλήρως τότε αντικειμενικά και με λογική να δει ποιοι είναι εκείνοι που έχουν δίκαιο και να ενισχύσει εκείνους οι οποίοι μιλούν στη βάση της λογικής αντικειμενικών αναλύσεων και όχι με βάσει τα συνθήματα. Είναι έξω από κάθε λογική με εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις να επιχειρείς να έχεις μια ενιαία τακτική σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των προβλημάτων έστω και αν πρόκειται για ένα θέμα επιβίωσης για τον κυπριακό λαό. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με τον οποιονδήποτε αλλά μέσα στο πλαίσιο το οποίο έχει καθοριστεί με τη διεθνή κοινότητα και την τ/κ από το 1977. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε οτιδήποτε και να έχουμε μια κοινή τακτική με τα υπόλοιπα κόμματα για να προωθήσουμε τους εθνικούς στόχους. Έξω από τη λογική αυτή το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να ζημιώσουμε και τη χώρα μας και τους ανθρώπους μας.
