Του Νικόλα Ζαννέττου - n.zannettos@alphacyprus.com.cy
Οι απειλές της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδος ξεπερνούν το τελευταίο διάστημα κάθε προηγούμενο με τον Ερντογάν να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο για απευθείας χρήση βίας. Ποιος είναι ο λόγος αυτής της κλιμάκωσης και ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι για τον ελληνισμό; Σε ποια στήριξη θα πρέπει να προσδοκά η Ελλάδα από τους συμμάχους της και πως οι εξελίξεις αφορούν την Κύπρο; Αναλυτές εκτιμούν πως ο κίνδυνος στο άναρχο παγκόσμιο γεωπολιτικό περιβάλλον είναι πλέον υπαρκτός και δεν θα πρέπει να υποτιμάται. Στο AlphaNews.live μίλησαν ο Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, Γιώργος Κέντας και ο Αντιστράτηγος Εν Αποστρατεία, Αντρέας Πενταράς.
«Ωμές απειλές για χρήση πραγματικής βίας»
Ο Γιώργος Κέντας δεν έκρυψε την ανησυχία του για το μοτίβο που τους τελευταίους μήνες αναπτύσσει στη ρητορική και τις πράξεις της η Τουρκία.
«Πρώτον, τις απειλές πρέπει να τις λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη διότι είναι πραγματικές, ωμές και άμεσες. Η Τουρκία ξέφυγε από το πλαίσιο των αμφισβητήσεων της κυριαρχίας της Ελλάδας και μπήκε σε ένα πλαίσιο ωμών απειλών για χρήση πραγματικής βίας. Δεύτερο, αυτή η κλιμάκωση μπορεί να ερμηνευτεί τόσο για τις ανάγκες εσωτερικής κατανάλωσης του Ερντογάν, αλλά απευθύνεται παράλληλα και στο διεθνές ακροατήριο στο οποίο η Τουρκία προσπαθεί να αποδείξει ότι έχει δίκαιο σε κάποια σημεία και πως η Ελλάδα παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Άρα η Τουρκία θέλει να νομιμοποιήσει κατά κάποιο τρόπο τις θέσεις της στη διεθνή κοινή γνώμη, με αποτυχία μέχρι στιγμής, γιατί κανένας δεν της είπε ότι έχει έστω και λίγο δίκαιο. Υπάρχει όμως και ένα τρίτο επίπεδο όπου η Τουρκία γενικά χρησιμοποιεί τις κρίσεις ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής αλλά μέχρι στιγμής φαίνεται ότι δεν νιώθει άνετα να πάει σε κάποιο λεγόμενο θερμό επεισόδιο όπως στο παρελθόν διότι η Ελλάδα δείχνει ετοιμότητα να απαντήσει αυτή τη φορά και άρα η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει εκτός ελέγχου. Στο παρελθόν η Τουρκία δημιουργούσε μια κρίση και επιστρέφαμε στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Αυτή τη στιγμή τα πράγματα δεν είναι όπως παλιά», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο παρελθόν η Τουρκία εμφανιζόταν έτοιμη για διάλογο με την Ελλάδα έστω και με τη δική της ατζέντα. Σήμερα ο Ερντογάν δηλώνει πως δεν συζητά με την Ελλάδα την οποία δεν θεωρεί ισότιμο συνομιλητή. Ο κ. Κέντας υποστηρίζει πως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται σε μια διαδικασία σημαντικής αναβάθμισης της ισχύος της κατά τρόπο που ανατρέπει σταδιακά το ισοζύγιο δυνάμεων υπέρ της. Στο παρελθόν, οι Τούρκοι είχαν συνηθίσει με μια Ελλάδα που «κατανοούσε» πως είχε να κάνει με ένα δύσκολο σύμμαχο και επιχειρούσε δίνοντας της στήριξη στην ευρωπαϊκή της πορεία να την εξευμενίσει.
«Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έγινε ένας μη ανεκτικός γείτονας ο οποίος δεν αποδέχεται πια τις προκλήσεις και τις κινήσεις της Τουρκίας και απαντά όχι μόνο στα λόγια αλλά και με πράξεις. Ενισχύει την αμυντική της θωράκιση, επιδιώκει ξεκάθαρα να ανατρέψει το ισοζύγιο στο Αιγαίο, να κερδίσει αεροναυτικό πλεονέκτημα και εν συνεχεία να εξουδετερώσει την οποιαδήποτε ισχύ έχει η Τουρκία έχει αυτή τη στιγμή στο Αιγαίο. Η Τουρκία δεν μπορεί να το δεχθεί. Γι’ αυτό αντιδρά έτσι», τόνισε ο κ. Κέντας.
«Το δίλημμα ασφαλείας, επίθεση τώρα ή ποτέ»
Ο κ. Κέντας πρόσθεσε πως η εκδίωξη της Τουρκίας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 σε συνάρτηση με τις καθυστερήσεις στην έγκριση αναβάθμισης των F-16 και αγορά καινούργιων, αναγκάζει τον Ερντογάν να σκεφτεί πως τα πράγματα βρίσκονται σε πορεία ανατροπής του πλεονεκτήματος ισχύος που είχε μέχρι σήμερα.
«Στις διεθνείς σχέσεις υπάρχει μια έννοια που ονομάζουμε δίλημμα ασφαλείας. Όταν ένα κράτος, στη συγκεκριμένη περίπτωση η Τουρκία, νιώθει ότι το αντίπαλο κράτος δηλαδή η Ελλάδα, σε κάποια χρόνια που εκτιμάται αρχές του 2030, η Ελλάδα με τις γαλλικές φρεγάτες Belhara και τα αναβαθμισμένα F-16, τα Rafale, τα υποβρύχια, θα δημιουργήσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα στην περιοχή, τότε το κράτος που βρίσκεται στη θέση της Τουρκίας, λέει η θεωρία και ιστορία των διεθνών σχέσεων πρέπει να επιτεθεί στο κράτος εκείνο πριν καταφέρει να χτίσει το στρατηγικό του πλεονέκτημα και να ανατρέψει την ισορροπία διότι αν δεν κάνει κίνηση τώρα, μετά θα είναι αργά. Άρα αυτή τη στιγμή αυτό που πρέπει να μας ανησυχήσει είναι κατά πόσο η Τουρκία είναι ενώπιον ενός στρατηγικού διλήμματος όπου πρέπει να αποφασίσει τώρα τα επόμενα χρόνια και μήνες κατά πόσο θα κάνει επιθετική κίνηση εναντίον της Ελλάδας για να επιβάλει τη βούληση της ή κατά πόσο θα αφήσει την Ελλάδα να ανατρέψει το στρατηγικό ισοζύγιο ελπίζοντας ότι σε κάποια φάση θα φτιάξει τις σχέσεις της με την Αμερική», εξηγεί ο Γιώργος Κέντας, εκφράζοντας την ανησυχία του επί τούτου.
Επισήμανε ακόμη ότι βιώνουμε μια πολύ περίεργη και επικίνδυνη εποχή όπου στη γλώσσα της διπλωματίας γίνεται όλο και πιο συχνή η χρήση της ένοπλης βίας και του πολέμου με ολοένα και συχνότερες αναφορές στο ενδεχόμενο συγκρούσεων.
«Κύπρος ως η βαλβίδα εκτόνωσης»
Ο Γιώργος Κέντας ανέφερε ότι νοουμένου ότι η Τουρκία επιχειρεί μια επιθετική ενέργεια σε βάρος της Ελλάδας η οποία θα στεφθεί με αποτυχία λόγω της απάντησης που θα λάβει, η ιστορία αποδεικνύει πως η βαλβίδα εκτόνωσης θα είναι η Κύπρος. Εκ πρώτης είπε, η Κύπρος δεν περιλαμβάνεται στις απειλητικές αναφορές της Άγκυρας διότι ούτως ή άλλως βρίσκεται ήδη στο κυπριακό έδαφος σε επιθετική διάταξη με 40 χιλιάδες στρατεύματα και βάση για μη επανδρωμένα επιθετικά αεροσκάφη.
«Μπορεί αυτή η νύχτα να είναι απόψε»
Από την πλευρά του ο Αντιστράτηγος Εν Αποστρατεία Αντρέας Πενταράς τόνισε πως δεν πρέπει να υποβαθμίζονται ως ρητορικές κορώνες και ρητορικά πυροτεχνήματα οι απειλές Ερντογάν. Μπορεί είπε να έχουν σχέση με τις επερχόμενες εκλογές και την ανάγκη συσπείρωσης του εκλογικού σώματος στην Τουρκία, ωστόσο συνδέονται παράλληλα με τους διαχρονικούς τουρκικούς σχεδιασμούς τα τελευταία 100 χρόνια.
«Ανεξάρτητα αν θα υλοποιηθούν οι απειλές αυτές ή όχι οι δύο κυβερνήσεις σε Ελλάδα και Κύπρο πρέπει να λάβουν όλα εκείνα τα μέτρα, αφενός να ενισχύσουν την αποτρεπτική τους ικανότητα ώστε να αποτρέψουν την υλοποίηση αυτών των απειλών, αφετέρου αν τελικά να υλοποιηθούν οι απειλές να μπορούν να τις αντιμετωπίσουν με επιτυχία. Προφανώς υπάρχει το ερώτημα, θα υλοποιηθούν δεν θα υλοποιηθούν; Οι απόψεις μας μπορεί να διαφέρουν από αυτές που μπορεί να πρέπει να έχουν οι κυβερνήσεις. Αυτές οι απειλές είναι μέρος της αναθεωρητικής πολιτικής που η Τουρκία ακολουθεί τα τελευταία 100 χρόνια από την επομένη της συνθήκης της Λωζάνης. Άλλοτε με μεγαλύτερη ένταση, άλλοτε με μικρότερη, άλλοτε με ύφεση ανάλογα με τις γεωπολιτικές εξελίξεις, την εσωτερική πολιτική κατάσταση της Τουρκίας και των ηγεσιών που έχει η Τουρκία», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τονίζοντας πως πλέον οι απειλές αυτές κινούνται σε επίπεδα πρωτοφανούς παραφροσύνης, είπε πως κανένα κράτος σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία 50-60 χρόνια δεν εκτόξευσε τέτοιου είδους απειλές εναντίον κάποιου άλλου, πόσο μάλλον όταν αυτές αφορούν ένα σύμμαχο στο ΝΑΤΟ. Η έξαρση αυτή, υποστήριξε, σχετίζεται με την αποτυχία του Ερντογάν να επιτύχει τους στόχους που έθεσε για τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από την Συνθήκη της Λωζάνης.
«Δεν πρέπει να υποτιμούμε αυτές τις απειλές. Όταν λέει ο Ερντογάν μπορεί να έρθουμε μια νύχτα, αυτή η νύχτα μπορεί να είναι απόψε, μετά από ένα χρόνο, μετά από πέντε χρόνια, μετά από 20 κτλ», πρόσθεσε, επισημαίνοντας πως η αναφορά αυτή έχει περιεχόμενο και σχεδιασμούς από μέρους των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.
«Ανατράπηκε ήδη το ισοζύγιο δυνάμεων»
Ο κ. Πενταράς ανέφερε ακόμη πως η Ελλάδα με τα εξοπλιστικά προγράμματα που εφαρμόζει τα τελευταία χρόνια συνεπεία της έξαρσης των προκλήσεων από τη μεριά της Τουρκίας, έχει ήδη ανατρέψει το ισοζύγιο δυνάμεων.
«Δεν είναι μόνο θέμα αριθμών. Δεν είναι θέμα ότι η Τουρκία έχει 250 αεροπλάνα, η Ελλάδα έχει 200, άρα το ισοζύγιο είναι υπέρ της Τουρκίας. Σήμερα και στον αέρα και στη θάλασσα έχει ανατραπεί το ισοζύγιο. Μελέτη αμερικάνικου think tank αναφέρει ότι από τα 267 αεροπλάνα μαχητικά που διαθέτει η Τουρκία πετούν μόνο τα 126 τα υπόλοιπα είναι στο έδαφος λόγω ανταλλακτικών και του εμπάργκο των ΗΠΑ. Έχει τεράστιο πρόβλημα εξ ου και χρησιμοποιεί drones για τις παραβιάσεις τελευταία γιατί ξέμεινε από αεροσκάφη», ανέφερε χαρακτηριστικά.
