Την άποψη ότι οποιαδήποτε νέα έργα στον τομέα της ανακάλυψης φυσικού αερίου και πετρελαίου είναι ασύμβατα με τους στόχους που έχουν τεθεί για μηδενικές εκπομπές ρύπων μέχρι το 2050, εκφράζει σε συνέντευξη του στο AlphaNews.live ο Σύμβουλος του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη Τζέφρι Σακς. Ο γνωστός καθηγητής του Πανεπιστημίου Κολούμπια, εξήγησε στο περιθώριο Διεθνούς Συνδερίου που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Κύπρου πως η κλιματική αλλαγή δημιουργεί πολιτική αστάθεια με συγκεκριμένα παραδείγματα και καλεί τις χώρες της περιοχής μας να συνεργαστούν σε κοινά ενεργειακά έργα που στρέφονται προς την κατεύθυνση των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, τη δημιουργία δικτύων.
Αυτούσια η συνέντευξη
Κύριε Σακς πόσο ανησυχητικά είναι τα ευρήματα των επιστημόνων για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής όσο αφορά το δικό σας κομμάτι, της βιώσιμης ανάπτυξης;
Tα ευρήματα είναι ανησυχητικά για όλο τον κόσμο περιλαμβανομένης και της Ανατολικής Μεσογείου. Είμαστε στη μέση μιας πρωτοφανούς εμβέλειας κλιματικών και περιβαλλοντικών αλλαγών. Όλες οι εκθέσεις φέτος ήταν πολύ σοκαριστικές ότι η γη είναι ήδη θερμότερη σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη εποχή τα τελευταία 1000 χρόνια και για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια για τα τελευταία 10000 χρόνια. Αυτό είναι αρκετά σοκαριστικό και δεν την θερμαίνουμε μόνο με συνεχόμενο αλλά και αυξανόμενο ρυθμό. Άρα η επιστήμη δείχνει την ανάγκη για αποφασιστική δράση. Ευτυχώς μια άλλη μελέτη φέτος από τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας δείχνει ότι ολόκληρος ο κόσμος μπορεί να φτάσει τις μηδενικές εκπομπές για να σταματήσουμε αυτή την κλιματική κρίση και να το πετύχει αυτό μέχρι τα μέσα του αιώνα. Αυτό είναι λοιπόν το νόημα. Πρέπει να δράσουμε όμως πρέπει να δράσουμε με τα εργαλεία που έχουμε. Συνεπώς υπάρχουν και κακά νέα, υπάρχουν και καλά νέα ταυτόχρονα.
Απ’ όσα ακούσατε εδώ, πιστεύετε ότι το σχέδιο στο οποίο εργάζονται οι κυβερνήσεις θα σώσει την περιοχή με κάποιο τρόπο ή θα περιορίσει τις συνέπειες; Είναι προς την ορθή κατεύθυνση;
Όλες οι κυβερνήσεις της περιοχής θέλουν να συμμετέχουν και το κύριο μήνυμα μου σε αυτό το συνέδριο ήταν ότι ο συντονισμός πραγματικά μετράει. Αν απλά οι χώρες ενεργούν από μόνες τους δεν θα τα καταφέρουμε. Επειδή ακριβώς χρειαζόμαστε αυτό τον κύριο όγκο επιστημονικής κατανόησης χρειαζόμαστε ένα μηχανισμό παρακολούθησης που εκτείνεται πέραν της Ανατολικής Μεσογείου στην Μέση Ανατολή, πρέπει να συνδέσουμε τον αέρα, τον ήλιο και άλλες μορφές ενέργειας μηδενικών ρύπων σε ένα διασυνδεδεμένο δίκτυο, ένα έξυπνο δίκτυο. Συνεπώς το μήνυμα αυτής της συνάντησης η μια έκθεση μετά την άλλη είναι ότι χρειαζόμαστε συντονισμό των κυβερνήσεων. Το γεγονός ότι όλοι είναι εδώ δείχνει ότι υπάρχει ετοιμότητα γι’ αυτό και αυτό δεν συμβαίνει πάντα σε αυτή την περιοχή γιατί γνωρίζουμε ότι είναι μια πολύπλοκη περιοχή. Όμως όλοι υποφέρουν από τις ίδιες απειλές αυτή τη στιγμή, όλοι γνωρίζουν ότι θα ήταν καλύτερα να συνεργαστούμε στην ενέργεια, στο νερό για το καλό της Μεσογείου συνεπώς υπάρχει μεγάλη προοπτική συνεργασίας και αυτή θα είναι η επόμενη φάση αυτού του έργου.
Την ίδια στιγμή που σκεφτόμαστε πιο πράσινες ενεργειακές λύσεις, βλέπουμε χώρες της περιοχής μας να προσπαθούν να βρουν φυσικό αέριο για παράδειγμα. Είναι συμβατές αυτές οι προσπάθειες σήμερα καθώς προσπαθούμε να απομακρυνθούμε από τα συμβατικά καύσιμα.
Κατά την άποψη μου όχι. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερα έργα φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ξέρω ότι αυτή δεν είναι μια δημοφιλής άποψη και ότι οι άνθρωποι θέλουν να βρουν περισσότερο όμως το μάθημα από τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας είναι ότι δεν χρειάζονται άλλα έργα φυσικού αερίου και πετρελαίου. Κατά ακρίβεια οτιδήποτε αρχίσει τώρα, θα πρέπει να τερματιστεί περί τα μέσα του αιώνα. Συνεπώς ποιο είναι το νόημα; Όλοι σκέφτονται, αφήστε με να μπω και ‘γω σε αυτό τον τομέα για ακόμα λίγο, θέλω να γίνω πλούσιος. Όμως όταν όλος ο κόσμος συνεχίζει να κάνει όλα αυτά τα έργα δεν φτάνουμε εκεί που πρέπει. Στη χώρα μου, τις ΗΠΑ, όπου υπάρχει πληθώρα φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα, πρέπει να σταματήσει. Αυτό ισχύει για όλο τον κόσμο. Πολλές χώρες στη Μέση Ανατολή, αυτή τη στιγμή εξαρτώνται από τους υδρογονάνθρακες. Δεν χρειαζόμαστε περισσότερο μεσογειακό αέριο για παράδειγμα, σκεφτείτε μόνο όλο αυτό το φυσικό αέριο της Μέσης Ανατολής με χαμηλό κόστος, ήδη υπάρχει και είναι εκεί όμως δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια στο μέλλον. Συνεπώς τα μεγάλα ζητήματα είναι πως να κάνουμε τη μετάβαση στη μηδενική εκπομπή ρύπων πως να χτίσουμε τεράστια φωτοβολταϊκά συστήματα τα οποία είναι βιώσιμα ιδιαίτερα σε αυτή την περιοχή με τόση υπέροχη ηλιοφάνεια. Πρέπει να το κάνουμε τώρα και όχι να αναπτύξουμε νέα έργα φυσικού αερίου και πετρελαίου που εν τέλη θα πρέπει να κλείσουν.
Θέλω να επικαλεστώ τη θέση σας στα Ηνωμένα Έθνη γι' αυτή την ερώτηση. Ακούσαμε μερικές ανησυχητικές αναφορές για τη διασύνδεση του ζητήματος της σταθερότητας και της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή. Οι υψηλές θερμοκρασίες, η έλλειψη νερού…είμαστε ενώπιον μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης διασυνδεδεμένης με την κλιματική αλλαγή;
Αυτό συζητείται εδώ και αρκετό καιρό. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα βλέπουμε μαζική εισροή ανθρώπων από την Κεντρική Αμερική. Η Κεντρική Αμερική αντιμετωπίζει τεράστια ξηρασία. Οι Αμερικανοί δεν θέλουν καν να το σκέφτονται, όμως πρέπει να το καταλάβουν ότι οι άνθρωποι έρχονται επειδή είναι απελπισμένοι και πεινούν. Γνωρίζουμε εν τω μεταξύ ότι πριν από την έκρηξη της βίας στη Συρία, υπήρξε τεράστια ξηρασία μια από τις μεγαλύτερες στη σύγχρονη ιστορία της Συρίας. Προσφυγοποίησε πολλούς ανθρώπους, δεν μπορούσαν να βρουν φαγητό, πήγαν στις πόλεις, οι άνθρωποι δεν ήταν ευτυχισμένοι, υπήρχαν εντάσεις…αυτά τα πράγματα είναι η βάση των εκρήξεων. Συνεπώς δεν πρόκειται για μια θεωρία του μέλλοντος, είναι αυτό που βλέπουμε σε διάφορα μέρη του κόσμου αυτή τη στιγμή. Θα ενταθεί, πρέπει να είμαστε πολιτισμένοι, ηθικοί, σωστοί, ειρηνικοί και να επιλύουμε τα προβλήματα και δεν είμαστε τόσο καλοί σε κανένα από αυτά. Πρέπει να το κάνουμε γιατί αυτή η διασύνδεση του κλίματος με την ελάχιστη πολιτική σταθερότητα είναι ήδη η πρόκληση μας, δεν είναι μια μελλοντική θεωρία είναι μια πραγματικότητα του παρόντος.
Βέβαια άλλη μια μεγάλη πρόκληση είναι να κάνουμε την κοινωνία μέρος αυτών των προσπαθειών προς αυτή την κατεύθυνση γιατί πολλοί άνθρωποι δεν έχουν πειστεί ότι αυτό συμβαίνει και είναι μέρος της ζωής μας.
Νομίζω οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι «Θεέ μου είναι ζέστη, δεν θυμάμαι ποτέ να ήταν τόσο ζέστη, είναι ξηρά τι έγινε με τη βροχή». Έχουν δει τόσα πολλά πράγματα να συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο, οι περισσότεροι άνθρωποι το έπιασαν. Άλλοι ίσως πληρώνονται από μια πετρελαϊκή εταιρεία και δεν θέλουν να το πιάσουν. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι τα πρακτικά βήματα, διότι δεν είναι αρκετό απλά να το πιάνεις. Χρειαζόμαστε τεχνολογικές λύσεις, χρειαζόμαστε ηλεκτρικά οχήματα, χρειαζόμαστε τεράστια φωτοβολταϊκή ενέργεια, όμως δεν αρκεί αυτό, χρειάζονται και τα φωτοβολταϊκά συστήματα. Αυτή η περιοχή έπρεπε να τα παράγει. Αυτή η περιοχή έπρεπε να φτιάχνει ένα μαζικό δίκτυο. Η Σαουδική Αραβία φτιάχνει τώρα ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα στον κόσμο. Όμως ας συνδέσουμε τη Σαουδική Αραβία με την υπόλοιπη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο αλλά και την Ευρώπη ως ένα επεκτεινόμενο δίκτυο. Αυτό είναι το είδος των λύσεων που χρειαζόμαστε, αυτές που θα μας επιτρέψουν πραγματικά να πάμε μπροστά κατά τρόπο που βελτιώνει τη ζωή, με χαμηλό κόστος και σώζει τον πλανήτη.
