Συνθήκη της Λωζάνης, ευρωτουρκικές σχέσεις, μεταναστευτική πολιτική και διεκδικήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο βρέθηκαν στο επίκεντρο της ιστορικής συνάντησης του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο Μέγαρο Μαξίμου. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών, Τσίπρας και Ερντογάν επέμειναν στις θέσεις αρχών και τις πολιτικές που διατηρούν σε ολόκληρο το φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η συνθήκη της Λωζάνης
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί θεμέλιο λίθο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, και τόνισε την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου που διέπει αυτές τις σχέσεις.
Απο την πλευρά του, ο κύριος Ερντογάν υποστήριξε ότι αποτελεί μια Συνθήκη ανάμεσα σε 11 χώρες, η οποία χρειάζεται εκσυγχρονισμό. Διευκρίνισε ότι με αυτή τη θέση δεν αναφέρεται σε ζητήματα εδαφικής ακεραιότητας, καθώς η χώρα του δεν έχει καμία εδαφική βλέψη εις βάρος άλλων χωρών, πόσο μάλλον μιας γείτονος χώρας, όπως ανέφερε. Έθεσε, ωστόσο, επιτακτικά ζήτημα μη τήρησης των προβλέψεων της Συνθήκης της Λωζάνης, όσον αφορά την εκλογή του μουφτή στη Δυτική Θράκη.
Ελλάδα και Τουρκία, οι "παθούσες" της προσφυγικής κρίσης
Όσον αφορά το προσφυγικό, ο Έλληνας Πρωθυπουργός χαρακτήρισε την Ελλάδα και την Τουρκία, τις παθούσες χώρες αυτής της κρίσης, οι οποίες «κλήθηκαν να σηκώσουν στις πλάτες τους όλο το βάρος του κόσμου», όπως είπε.
Το ακανθώδες κεφάλαιο των παραβιάσεων στο Αιγαίο
Εκτενή αναφορά στο θέμα της παραβατικότητας στο Αιγαίο έκανε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ζητώντας τον τερματισμό της.
"Συνομιλήσαμε ανοιχτά με τον Τούρκο πρόεδρο στην προσπάθεια μας να μην κρυφτούμε πίσω από διαφωνίες. Να τις εντοπίσουμε αλλά να άρουμε και παρεξηγήσεις, να καταλάβουμε ο ένας τι εννοεί ο άλλος. Μιλήσαμε για την ένταση στο Αιγαίο. Εγώ τόνισα ότι η παραβατική τουρκική αεροναυτική δραστηριότητα πρέπει να τερματιστεί. Οι αυξανόμενες παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου και ειδικότερα οι εμπλοκές στο Αιγαίο αποτελούν κίνδυνο για τις σχέσεις μας και κυρίως αποτελούν κίνδυνο για τους πιλότους μας."
Ο Τούρκος Πρόεδρος υποστήριξε πως τα συγκεκριμένα θέματα «είναι δυσεπίλυτα, αλλά μπορούν να λυθούν με συνομιλίες» Ενώ διαμήνυσε πως «δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονας χώρας»
«Πρέπει να κοιτάζουμε το γεμάτο μέρος του ποτηριού. Να προχωρήσουμε και να κάνουμε σταθερά βήματα.»
Παράλληλα υποστήριξε, όσον αφορά τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς, πως οι αποφάσεις της ελληνικής δικαιούσύνης είναι απολύτως σεβαστές καθώς στην Ελλάδα ισχύει η διάκριση των εξοσιών. Από την πλευρά του ο Τούρκος Πρόεδρος έθεσε εκ νέου το θέμα του μουφτή της Θράκης, λέγοντας πως στο σημείο αυτό δεν τηρείται η Συνθήκη της Λωζάννης, αντιπαράβάλλοντας το με όσα ισχύουν για το Πατριαρχείο. Ο Τούρκος πρόεδρος μάλιστα το χαρακτήρισε «σοβαρή πληγή» συμπληρώνοντας πως «πιστεύω ότι ο αξιότιμος πρωθυπουργός θα συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος». Παράλληλα ο κ. Ερντογάν διεμήνυσε πως «δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονας χώρας» προσθέτοντας πως «υπάρχουν θέματα στην Δυτική Θράκη».
Οι οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι "η Ελλάδα δεν υποστηρίζει πραξικοπηματίες, αλλά σε μια δημοκρατική χώρα, όπως η Ελλάδα, όπου υφίσταται η διάκριση των εξουσιών, η δικαιοσύνη είναι η μόνη αρμόδια να αποφανθεί."
Ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος επανέλαβε το αίτημα της Τουρκίας για έκδοσή τους. «Η Τουρκία είναι μια χώρα που έχει καταργήσει τη θανατική ποινή και στην οποία δεν γίνονται βασανιστήρια. Είναι λοιπόν δυνατόν να επιστραφούν στην Τουρκία. Πιστεύω ότι η ελληνική δικαιοσύνη θα εισακούσει αυτό το αίτημα», ανέφερε.
Ελλάδα-Τουρκία-ΕΕ: Οι προοπτικές συνεργασίας και το μέλλον των διμερών σχέσεων
Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας και προσβλέπει σε «μια δημοκρατική Τουρκία που θα κοιτάει στην Ευρώπη». Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Τσίπρας στις συμφωνίες για δημιουργία ακτοπλοϊκής σύνδεσης Σμύρνης και Θεσσαλονίκης, στη δημιουργία δεύτερης διασυνοριακής γέφυρας ανάμεσα στους Κήπους και στα Ύψαλα, καθώς και στην επαναλειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Κωνσταντινούπολης - Θεσσαλονίκης. Αναφέρθηκε, επίσης, στην επανενεργοποίηση της Μικτής Οικονομικής Επιτροπής και στη λειτουργία του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας την ανάγκη οικοδόμησης του θετικότερου δυνατού κλίματος μεταξύ των δύο λαών, προσκάλεσε τον Τούρκο Πρόεδρο σε μια απόπειρα ενδυνάμωσης αυτής της σχέσης.
«Σας προσκαλώ να ανοίξουμε μαζί ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις των χωρών μας. Που δεν θα βασίζεται στην αμοιβαία καχυποψία και τις προκλήσεις, αλλά σε στέρεες βάσεις»
Και εξέφρασε την ευχή ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα αποδεχθεί μια τέτοια πρόσκληση, με ιστορικό βάρος. Απο την πλευρά του, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στην ανάγκη ενδυνάμωσης των οικονομικών, εμπορικών και τουριστικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και στις συμφωνίες ανάμεσα στην Τουρκία και την Ελλάδα.
Επαναρχίζουν οι συνομιλίες για τον καθορισμό υφαλοκρηπίδας
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε οτι "συμφωνήσαμε να ξαναρχίσουμε συνομιλίες για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και διερευνητικές συνομιλίες για υφαλοκρηπίδα". Και έκανε λόγο για μία κρίσιμη περίοδο που χρειάζεται αμοιβαίες κατανοήσεις στη βάση του αλληλοσεβασμού και χωρίς εξάρσεις.
Η τουρκική μειονότητα της Θράκης και η μουφτεία
«Στη Δ. Θράκη το ζήτημα του αρχιμουφτή, κατά τη γνώμη μου, συνιστά σοβαρή πληγή και πιστεύω ότι ο αξιότιμος πρωθυπουργός θα συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος» υποστήριξε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ. Επισήμανε πως «δεν διαφωνούμε ότι είναι εσωτερικό ζήτημα της Ελλάδας, αλλά εάν μας δίνεται η άδεια μπορούμε να διατυπώσουμε την παράκλησή μας». Ο Τούρκος Πρόεδρος εξέφρασε την άποψη πως «το ζήτημα των θρησκειών μπορεί να επιλυθεί και τεχνικά με συνεργασία των υπουργείων μας».
