Η εργαλειοποίηση του πετρελαίου και η επιλογή της Σαουδικής Αραβίας να σταθεί στο πλερό της Ρωσίας, πρωτοστατώντας στην απόφαση για μείωση της παραγωγής πετρελαίου - που οδηγεί σε άνοδο των τιμών - φέρνει τη Δύση, και πιο συγκεκριμένα τις ΗΠΑ στη δυσάρεστη συνειδητοποίηση, ότι ο Πούτιν μαζί με τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, "γελάνε μαζί μας". Αυτό γράφει ο διεθνούς φήμης αμερικανός αρθρογράφος Τόμας Φρίντμαν στους Times της Νέας Υόρκης και εξηγεί γιατί:
Αναφερόμενος στο σκεπτικό της απόφασης του ΟΠΕΚ+, ο Σαουδάραβας υπουργός Πετρελαίου, Αμπντουλαζίζ Μπιν Σαλμάν- γράφει ο Φρίντμαν- είπε ότι έγινε για να σταθεροποιηθεί η αγορά λόγω της αναμενόμενης περαιτέρω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και επομένως της ζήτησης πετρελαίου.
Αναδεικνύοντας τη γεωπολιτική σημασία της απόφασης, το Bloomberg είχε τίτλο στο κεντρικό του θέμα την Πέμπτη, ότι "Η Σαουδική Αραβία σνομπάρει τον Μπάιντεν και βοηθά τον Πούτιν με τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου". Στη δική του ανάλυση για τους New York Times, ο Αμερικανός αρθρογράφος Τόμας Φρίντμαν εξηγεί με ποιον τρόπο προκύπτουν "αναπάντεχες συμμαχίες" σε καιρό πολέμου και τι ρόλο παίζουν αυτοί που αποκαλεί "χρήσιμοι ηλίθιοι".
"Από τη μία έχουμε την Αμερική και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ που υποστηρίζουν τους γενναίους Ουκρανούς που μάχονται για να σώσουν τη χώρα τους από την καταστροφή από τον Βλαντιμίρ Πούτιν", γράφει ο Φρίντμαν.
"Και από την άλλη, έχουμε τη Ρωσία, τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, τον Μπέρνι Σάντερς, την προοδευτική κοινοβουλευτική ομάδα της Βουλής και ολόκληρο το Ρεπουμπλικανικό κόμμα να εργάζονται - σκόπιμα ή επειδή είναι απατεώνες ή χρήσιμοι ηλίθιοι - για να διασφαλίσουν ότι ο Πούτιν θα έχει περισσότερα έσοδα από το πετρέλαιο από ποτέ για να σκοτώνει Ουκρανούς και να παγώνει τους Ευρωπαίους φέτος τον χειμώνα, μέχρι να πάψουν να υποστηρίζουν το Κίεβο", συνεχίζει.
My column: Putin and M.B.S. Are Laughing at Us https://t.co/dcfwQpuFOH
— Thomas L. Friedman (@tomfriedman) October 6, 2022
Γιατί η Σαουδική Αραβία στηρίζει με αυτό τον τρόπο τον Τραμπ; Ο Φρίντμαν εξηγεί: "Βλέπουν τον Τραμπ ως έναν πρόεδρο που εξακολουθεί να αγαπά το μαύρο ακατέργαστο πετρέλαιο σε σχέση με την πράσινη ηλιακή ενέργεια και ξέρει πώς να κοιτάζει από την άλλη πλευρά όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα σε καλούς ανθρώπους".
Περιγράφοντας αυτές τις δύο ομάδες, καταλήγει πως έχουμε να κάνουμε με "βάναυσους ληστές" και "χρήσιμους ηλίθιους".
Η απόφαση του OPEC+, όπου το + προστέθηκε με τη συμμετοχή της Ρωσίας, να μειώσει συλλογικά την παραγωγή του κατά δύο εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, θα οδηγήσει τις τιμές πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι και θα τις κρατήσει ψηλά.
Όπως σημείωσαν οι Financial Times, με τιμή στα 90 περίπου δολάρια το βαρέλι, "το αργό είναι πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα που επιτεύχθηκε αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά υψηλότερο από ό,τι σε οποιαδήποτε στιγμή μεταξύ 2015 και των αρχών του 2022".
Πώς ο Πούτιν προσπαθεί να πιέσει την Ευρώπη να εγκαταλείψει το Κίεβο;
"Το κίνητρο του Πούτιν για αυτή την αύξηση των τιμών δεν είναι μυστήριο. Με τον στρατό του στην Ουκρανία να υφίσταται καθημεριά απώλειες εδαφών - και να έχει προσαρτήσει τμήματα της Ουκρανίας που δεν ελέγχει καν - ο Πούτιν έχει μόνο μια ελπίδα προτού αναγκαστεί να κάνει κάτι πραγματικά απερίσκεπτο: Να πιέσει την προσφορά και να ανεβάσει την τιμή του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε υψηλά επίπεδα, ώστε να αναγκάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκαταλείψει τόσο το Κίεβο όσο και την Ουάσιγκτον και να αποδεχθεί τις προσαρτήσεις του, με αντάλλαγμα την κατάπαυση του πυρός και την επανέναρξη των ρωσικών εξαγωγών ενέργειας", εξηγεί ο Φρίντμαν.
Η αποτυχία της δυτικής ενεργειακής πολιτικής - Η πολιτική της Γερμανίας
"Η στρατηγική του Πούτιν δεν είναι ούτε τρελή ούτε χωρίς ελπίδα να πετύχει, λόγω των δύο δεκαετιών που οι δυτικές χώρες αποτυγχάνουν να σκεφτούν στρατηγικά την ενέργεια", είναι το συμπέρασμα του Φρίντμαν.
Στην ανάλυσή του εξηγεί γιατί στη Δύση ενώ οραματίστηκαν έναν κόσμο που δεν θα εξαρτάται πλέον από τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατό, δεν κατόρθωσαν να βρουν τα μέσα για να πετύχουν τον στόχο με σταθερό τρόπο, μεγιστοποιώντας έτσι την ενεργειακή ανασφάλεια.
Πιο συγκεκριμένα, στέκεται στη Γερμανία που παρουσιαζόταν, όπως λέει ως "ενάρετη" αφήνοντας πίσω τις "βρώμικες επιλογές" παραγωγής ενέργειας αλλά και την πυρηνική ενέργεια, χωρίς να παραδέχεται ότι "ο μόνος λόγος που ακολουθούσαν το όνειρο του αγωγού, ήταν ότι ο Πούτιν τους πουλούσε φθηνό αέριο".
Στις 28 Σεπτεμβρίου, το Reuters μετέδωσε ότι, "το υπουργικό συμβούλιο της Γερμανίας εξέδωσε δύο διατάγματα για την παράταση της λειτουργίας σημαντικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα έως τις 31 Μαρτίου 2024 και επανέφερε την αδρανοποιημένη χωρητικότητα άνθρακα έως τις 30 Ιουνίου 2023, για να ενισχυθεί η προσφορά".
Οι ευθύνες των ΗΠΑ
Αλλά και για την Αμερική, ο Φρίντμαν κάνει σκληρή κριτική για τις πράσινες πολιτικές που δεν έφεραν αποτέλεσμα: "Στην Αμερική, οι Πράσινοι προοδευτικοί δαιμονοποίησαν τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου - για καλούς λόγους σε ορισμένες περιπτώσεις, - και βασικά της είπαν να φύγει και να πεθάνει κάπου ήσυχα, ενώ κινηθήκαμε προς την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Οι επενδυτές και οι τραπεζίτες πετρελαίου και φυσικού αερίου πήραν το μήνυμα και άρχισαν να καθυστερούν ή να σταματούν τις επενδύσεις σε νέα παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στο εσωτερικό, και αντ' αυτού επικεντρώθηκαν στο να αποκομίσουν όσο περισσότερα κέρδη μπορούσαν από τις υπάρχουσες γεωτρήσεις".
Κι ενώ η Αμερική μπορεί ακόμα θεωρητικά να καλύψει τις περισσότερες από τις δικές της ανάγκες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο- σε αντίθεση με την Ευρώπη- δεν έχουμε αρκετές εξαγωγές στην κλίμακα που απαιτείται, για να αντισταθμίσουμε τις περικοπές του Πούτιν και του ΟΠΕΚ+ και να διευκολύνουμε τη μετάβαση της Ευρώπης σε ένα μέλλον χωρίς άνθρακα.
Και σημειώνει ότι για τον Πούτιν, ένα "δώρο" ήταν η πρόσαφατη συμμαχία Μπέρνι Σάντερς, προοδευτικών Δημοκρατικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων και Ρεπουμπλικανών, υπέρ της καταψήφισης νομοσχεδίου του Μπάιντεν για τον εξορθολογισμό της διαδικασίας αδειοδότησης για εγχώρια ενεργειακά έργα, ιδιαίτερα για αγωγούς φυσικού αερίου και γραμμές μεταφοράς αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
"Είναι δύσκολο να γνωρίζεις ποιος είναι χειρότερος, οι προοδευτικοί που δεν κατάλαβαν πόση ηλιακή και αιολική ενέργεια απαιτούν ταχύτερη άδεια μετάδοσης για να κλιμακώσουν με ασφάλεια την καθαρή ενέργεια ή οι Ρεπουμπλικάνοι, που ήξεραν ότι οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου χρειάζονται ταχύτερη άδεια αγωγών για να αυξήσουν την παραγωγή φυσικού αερίου, αλλά την σκότωσαν", αναρωτιέται.
"Ο Πούτιν είχε έναν κακό μήνα στην Ουκρανία, αλλά έναν καλό μήνα στο Κογκρέσο των ΗΠΑ", είναι το συμπέρασμά του Φρίντμαν και συνοψίζοντας λέει ότι όσο στις ΗΠΑ δεν αναλαμβάνεται η ευθύνη για άμεσα μέτρα στην παραγωγή ενέργειας, "απλώς προσποιούμαστε, κάνοντας τους ενάρετους στα αριστερά και στα δεξιά, ενώ ο Πούτιν και ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν γελάνε μαζί μας".
