Το καθεστώς της Λευκορωσίας διέπραξε αεροπειρατεία και έπαιξε "ρώσικη ρουλέτα" με τις ζωές αθώων πολιτών, τόνισε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, μετά το πέρας των εργασιών της πρώτης μέρας της Συνόδου των 27 στις Βρυξέλλες. Ο Σαρλ Μισέλ μετέφερε στον Τύπο την ομόφωνη απόφαση των 27 για νέες κυρώσεις κατά του καθεστώτος Λουκασένκο και το αίτημα για απελευθέρωση των Πρατάσεβιτς και Σαπέγκα.
Παρομοίως η Πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε ότι οι ηγέτες αποφάσισαν να απαντήσουν με ισχύ ενάντια στο καθεστώς, με κλείσιμο του εναέριου χώρου της ΕΕ, καλώντας τις αεροπορικές της ΕΕ να μην πετάνε πάνω από το έδαφος της Λευκορωσίας, ενώ νέες πρόσθετες οικονομικές κυρώσεις θα παρουσιαστούν σύντομα. Ο εναέριος χώρος της Λευκορωσίας δεν είναι πια ασφαλής επεσήμανε η Πρόεδρος Φον Ντερ Λάιεν και ξεκαθάρισε ότι το καθεστώς χρησιμοποίησε με κακόβουλο τρόπο τις διαδικασίες της πολιτικής αεροπορίας για να πετύχει το σκοπό του, ενώ η χρήση του στρατιωτικού αεροσκάφους δεν ήταν δικαιολογημένη.
"Ο Λουκασένκο και το καθεστώς του θα αντιμετωπίσουν σοβαρές συνέπειες. Θα ασκήσουμε πίεση στο καθεστώς έως ότου αρχίσει να σέβεται την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και την ελευθερία της γνώμης. Οι Πρατάσεβιτς και Σαπέγκα πρέπει να απελευθερωθούν αμέσως. Οι αρχές της Λευκορωσίας είναι πλήρως υπεύθυνες για την υγεία τους", τόνισε η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.
Οι 27 ακολούθως εξέτασαν τις σχέσεις με τη Ρωσία, θέμα για το οποίο ο 27 εξέφρασαν αλληλεγγύη προς τα κράτη μέλη που πλήττονται από τις τελευταίες της ενέργειες, και υιοθέτησαν συμπεράσματα με τα οποία καλούν τον Ύπατο Εκπρόσωπο να παρουσιάσει μια σχετική έκθεση επιλογών πολιτικής που θα συζητηθούν τον Ιούνιο.
"Η ΕΕ καταδικάζει τις παράνομες, προβοκατόρικες και διαταρακτικές ενέργειες της Ρωσίας κατά της ΕΕ, τα κράτη μέλη της και πέραν αυτών. Η ΕΕ επαναβεβαιώνει την ενότητα και την αλληλεγγύη της μπροστά σε αυτές τις πράξεις και την υποστήριξη στους ανατολικούς εταίρους της", καταγράφεται στα συμπεράσματα.
Στα συμπεράσματα επαναβεβαιώνονται οι 5 αρχές για τις σχέσεις ΕΕ - Ρωσίας, με πρώτη την εφαρμογή της συμφωνίας του Μίνσκ και δηλώνουν ότι θα συντονιστούν για το θέμα με τους εταίρους της ΕΕ που έχουν την ίδια αντίληψη.
Η Πρόεδρος Φον Ντερ Λάιεν κατέγραψε την εκτίμηση των κρατών μελών ότι οι "διαταρακτικές ενέργειες της Ρωσίας και οι αποσταθεροποιητικές παρεμβάσεις στα εσωτερικά τους έχουν επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά ταυτόχρονα η Ρωσία παραμένει ο μεγαλύτερος γείτονα και σημαντικός εμπορικός και επενδυτικός εταίρος".
Οι 27 εξέτασαν και την κατάσταση της εφαρμογή της συμφωνίας με το ΗΒ. Η Πρόεδρος Φον Ντερ Λάιεν εξήγησε ότι τα όποια προβλήματα προκύπτουν όχι από τη συμφωνία, αλλά από το ίδιο το Brexit και μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με εφαρμογή της συμφωνίας.
Τέλος ο Πρόεδρος Σαρλ Μισέλ ανέφερε ότι ορισμένοι ηγέτες ακροθιγώς εξέτασαν και το μεταναστευτικό για το οποίο η ΕΕ θα επανέλθει στην επόμενη Σύνοδο.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Συγκεκριμένα, στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει σθεναρά την εξαναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ της Λευκορωσίας στις 23 Μαΐου 2021, που έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια των αερομεταφορών, καθώς επίσης και την κράτηση από τις Αρχές της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς και της Σοφία Σαπέγκα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτάσεβιτς και της Σοφία Σαπέγκα, καθώς και την εγγύηση της ελεύθερης μετακίνησής τους.
- Καλεί τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) να διερευνήσει επειγόντως αυτό το άνευ προηγουμένου και απαράδεκτο συμβάν.
- Καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει πρόσθετες λίστες κατά προσώπων και οντοτήτων το συντομότερο δυνατό, στη βάση του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων.
- Καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει περαιτέρω στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις και προσκαλεί τον ύπατο εκπρόσωπο και την επιτροπή να υποβάλουν προτάσεις, χωρίς καθυστέρηση, για αυτόν τον σκοπό.
- Καλεί όλους τους αερομεταφορείς που εδρεύουν στην ΕΕ να αποφεύγουν πτήσεις στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.
- Καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει τα απαραίτητα μέτρα για να αποκλείσει τις πτήσεις λευκορωσικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της ΕΕ και να αποτρέψει την πρόσβαση σε αεροδρόμια της ΕΕ πτήσεων που εκτελούνται από αυτά.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την αλληλεγγύη του στη Λετονία, σε συνέχεια της αδικαιολόγητης απέλασης των Λετονών διπλωματών.
