Επευφημούμενος από μια εντυπωσιακή κόκκινη ανθρωποθάλασσα χιλιάδων υποστηρικτών του στη λεωφόρο Παουλίστα στο Σαν Πάουλου, ο Λούλα τάχθηκε χθες Κυριακή αργά το βράδυ υπέρ της αποκατάστασης της κοινωνικής «ειρήνης» και της «ενότητας» μετά την νίκη του —με πολύ πιο οριακή διαφορά από ό,τι προέβλεπαν τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων— στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βραζιλία.
Δήλωσε όμως «ανήσυχος» για την εκκωφαντική σιωπή του αντιπάλου του: ο απερχόμενος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου δεν είχε αναγνωρίσει την ήττα του, πολλές ώρες μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος από την εθνική εφορευτική επιτροπή, το ανώτατο εκλογοδικείο (TSE).
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ιστορικό come-back για τον άλλοτε μεταλλωρύχο, 77 ετών, που θα αρχίσει την 1η Ιανουαρίου την τρίτη του θητεία, 12 χρόνια αφότου εγκατέλειπε την εξουσία με τη δημοτικότητα στη στρατόσφαιρα (87%).
«Με είχαν θάψει ζωντανό»
Αλλά και αφού πέρασε 580 ημέρες στη φυλακή, μετά τις καταδίκες του για διαφθορά, που μετέπειτα ακυρώθηκαν λόγω διαδικαστικών σφαλμάτων και παραλείψεων.
«Με είχαν θάψει ζωντανό», είπε ο ανοξείδωτος κεντροαριστερός βετεράνος της πολιτικής, που παρομοίασε την εκλογική του νίκη με «ανάσταση».
Έλαβε το 50,9% των ψήφων στον δεύτερο γύρο, έναντι 49,1% του ακροδεξιού απερχόμενου προέδρου Ζαΐχ Μπολσονάρου, που σιωπά.
«Σε οποιαδήποτε (άλλη) χώρα του κόσμου, ο ηττημένος υποψήφιος θα μου είχε ήδη τηλεφωνήσει για να αναγνωρίσει την ήττα του. Δεν μου έχει τηλεφωνήσει ακόμα· δεν ξέρω ούτε αν θα μου τηλεφωνήσει, ούτε αν θα αναγνωρίσει» το αποτέλεσμα, είπε ο Λούλα στους υποστηρικτές του.
«Θα ήθελα να είμαι απλά ευτυχής, αλλά είμαι κατά το ήμισυ ευτυχής και κατά το ήμισυ ανήσυχος», επέμεινε.
Η σιωπή του προέδρου εγείρει πολλά ερωτήματα. Δεν έχει εκφραστεί ούτε στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, όπου είναι συνήθως πολύ δραστήριος.
Είναι η πρώτη φορά που βραζιλιάνος πρόεδρος εν ενεργεία αποτυγχάνει να επανεκλεγεί για δεύτερη θητεία από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στο μεγαλύτερο κράτος της Λατινικής Αμερικής, το 1985.
Υπέρ της ενότητας τάσσεται ο Λούλα
«Από την 1η Ιανουαρίου θα κυβερνήσω για τα 215 εκατ. Βραζιλιάνους και Βραζιλιάνες, όχι μόνο για όσους με ψήφισαν», διαβεβαίωσε ο Λούλα.
«Κανένας δεν θέλει να ζει σε διχασμένη χώρα, σε κατάσταση αέναου εμφυλίου. Η χώρα χρειάζεται ειρήνη και ενότητα (…). Δεν υπάρχουν δύο Βραζιλίες, είμαστε ένας λαός, ένα έθνος», υπογράμμισε ο Λούλα, αναφερόμενος στη διχαστική θητεία του κ. Μπολσονάρου.
Η διαφορά του Λούλα είναι η μικρότερη ανάμεσα σε δυο φιναλίστ στις προεδρικές εκλογές μετά το τέλος της στρατιωτικής χούντας (1964-1985).
Η νίκη του Λούλα προκάλεσε ανάμικτα συναισθήματα —αγαλλίασης κι ανακούφισης— και γιορτάστηκε, με πυροτεχνήματα και κραυγές χαράς, σε μεγάλες πόλεις όπως το Ρίο ντε Ζανέιρο και το Σαν Πάουλου, όπου χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν να πανηγυρίσουν το αποτέλεσμα στους δρόμους, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου.
Ο Λούλα «είναι συνώνυμο της ελπίδας, της ελπίδας πως θα δούμε καλύτερες μέρες», συνόψισε η Αλεξάνδρα Σίτα, 48χρονη εκπαιδευτικός, που βγήκε να το γιορτάσει στο Σαν Πάουλου.
Στην εμβληματική λεωφόρο Παουλίστα, πυκνό πλήθος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων πήγε να επευφημήσει τον εκλεγμένο πρόεδρο.
«Η δημοκρατία επιστρέφει στη Βραζιλία, η ελευθερία επιστρέφει!» βροντοφώναξε ο νικητής των εκλογών μπροστά στο πλήθος που δεν έκρυβε τη χαρά του.
Συγχαρητήρια από τους προέδρους των ΗΠΑ και της Γαλλίας
Τον Λούλα συνεχάρησαν αμέσως πολλοί ξένοι ηγέτες. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εξήρε τη νίκη του στις «ελεύθερες και δίκαιες» εκλογές, ο γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν μίλησε για νίκη που «ανοίγει νέα σελίδα στην ιστορία της Βραζιλίας».
«Η χώρα μας είναι πολύ μεγάλη για να υποβιβάζεται στον θλιβερό ρόλο του παρία», είπε ο εκλεγμένος πρόεδρος στην επινίκια ομιλία του, διαβεβαιώνοντας πως η Βραζιλία «επιστρέφει» στη διεθνή σκηνή.
Αναφέρθηκε επίσης στο φλέγον (κυριολεκτικά, δυστυχώς) ζήτημα του Αμαζονίου, του μεγαλύτερου τροπικού δάσους στον κόσμο, όπου η αποψίλωση και οι πυρκαγιές αυξήθηκαν θεαματικά επί των ημερών του Ζαΐχ Μπολσονάρου.
«Η Βραζιλία είναι έτοιμη να διαδραματίσει εκ νέου πρωταγωνιστικό ρόλο στον αγώνα εναντίον της κλιματικής αλλαγής. Η Βραζιλία και ο πλανήτης χρειάζονται να ζήσει ο Αμαζόνιος», είπε.
«Ο εφιάλτης επιτέλους τελείωσε. Ο Λούλα αναμένεται να ενεργήσει σθεναρά και γρήγορα για (να προστατεύσει) το περιβάλλον», σχολίασε η συμμαχία μη κυβερνητικών οργανώσεων Παρατηρητήριο για το Κλίμα.
Οι αντιδράσεις των μπολσοναριστών
Πικρία και αναγνώριση της ήττας από (κάποιους) συμμάχους του προέδρου
Οι μπολσοναριστές, από την πλευρά τους, είναι εξαιρετικά πικροί.
«Έχω αηδιάσει, ο βραζιλιάνικος λαός δεν μπορεί να καταπιεί μια χειραγωγημένη εκλογική διαδικασία όπως αυτή και την επαναφορά της εξουσίας στα χέρια ενός κλέφτη. Ο Μπολσονάρου πρέπει να δράσει γρήγορα, αλλιώς δεν θα μπορεί να γίνει τίποτα», έκρινε η Ρουθ ντα Σίλβα Μπαρμπόσα, 50χρονη εκπαιδευτικό, εμφανώς ταραγμένη αφού παρακολούθησε τα αποτελέσματα στην Μπραζίλια.
Πάντως αρκετοί σύμμαχοι του προέδρου Μπολσονάρου ήδη αναγνώρισαν την ήττα του, ανάμεσα τους και ο Σέρζου Μούρου — ο άλλοτε δικαστής ειδικευμένος σε υποθέσεις διαφθοράς που καταδίκασε τον Λούλα.
«Έτσι είναι η δημοκρατία. Θα είμαι στην αντιπολίτευση το 2023», σχολίασε μέσω Twitter αυτός που έστειλε τον Λούλα στη φυλακή.
