Κηρύχθηκε από το περιοδικό TIME ως η «χειρότερη χρονιά όλων των εποχών». Μια πανδημία εν εξελίξει, ιστορικές πολιτικές αναμετρήσεις και τραγικά γεγονότα που στοίχησαν τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων στιγμάτισαν το 2020, ένα έτος που κλόνισε συθέμελα την μέχρι πρότινος κανονικότητα του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ήδη από τον Ιανουάριο το 2020 έδειξε το σκληρό του πρόσωπο, με την συντριβή ενός Boeing 737, την εμφάνιση ενός νέου θανατηφόρου ιού αλλά και την ιστορική αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Λίγους μήνες αργότερα, κι ενώ η «σκιά» του νέου κορωνοϊού είχε σκεπάσει την ανθρωπότητα με έναν πρωτόγνωρο και απόλυτο τρόπο, η δολοφονία ενός Αφροαμερικάνου έμελλε να «γεννήσει» ένα νέο κίνημα διεκδίκησης δικαιωμάτων. Σεισμοί, τρομοκρατικά χτυπήματα και πόλεμοι, αλλάζουν τον ρου της ιστορίας ενώ το παγκόσμιο στρέφει το βλέμμα του για ακόμη μια φορά στην Αμερική και την ιστορική - όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς- εκλογική αναμέτρηση του Ρεπουμπλικανού Τραμπ και του Δημοκρατικού Μπάιντεν.
8 Ιανουαρίου: Ο SARS-CoV-2 αναγνωρίζεται στην Κίνα
Ένα νέο είδος πνευμονίας που διαδίδεται γρήγορα εντός της κοινότητας εμφανίζεται στα μέσα Δεκεμβρίου του 2019 στην πόλη Ουχάν, πρωτεύουσα της επαρχίας Χούμπει της Κίνας.
Στις 8 Ιανουαρίου αναγνωρίζεται ως αιτία της πνευμονίας ο κορωνοϊός SARS-CoV-2, που προκαλεί την νόσο Covid-19. Η Κίνα προχωρά άμεσα στην λήψη αυστηρών μέτρων με κύριο χαρακτηριστικό την απομόνωση των θετικών στον ιό ατόμων. Εικόνες από πόλεις - φαντάσματα κάνουν τον γύρο του κόσμου.
Στις 31 Ιανουαρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κηρύσσει την έξαρση της πανδημίας ως «έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος». Στα μέσα Φεβρουαρίου ο ιός εντοπίζεται στην Ιταλία. Οι όροι «κρούσματα», «πανδημία» και «lockdowns», θα αποτελέσουν για τους επόμενους μήνες, έως και σήμερα, μια νέα καθημερινότητα.
Με τον πλανήτη να μετράει πέραν των 7 εκατομμυρίων κρουσμάτων και ενάμιση εκατομμυρίου θανάτων από κορωνοϊό, χώρες και επιστήμονες επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για την παρασκευή εμβολίου που θα εξασφαλίσει σε ένα ποσοστό την λεγόμενη «ανοσία της αγέλης». Pfizer και Moderna, κόβουν το «νήμα», με το Ηνωμένο Βασίλειο να είναι η πρώτη χώρα που προχωρά σε εμβολιασμούς. Ακολουθούν οι ΗΠΑ, ενώ θέμα ημερών είναι η έγκριση της κυκλοφορίας τους και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
176 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στην συντριβή του Ουκρανικού Boeing 737
Νωρίς το πρωί της 8ης Ιανουαρίου γίνεται γνωστή η συντριβή του Ουκρανικού Boeing 737 λίγη ώρα μετά την απογείωσή του από το διεθνές αεροδρόμιο Ιμάμης Χομεϊνί της Τεχεράνης. Το αεροπορικό δυστύχημα αφήνει πίσω του συνολικά 176 νεκρούς, 167 εξ αυτών επιβάτες και 9 μέλη πληρώματος.
Έρευνες «δείχνουν» την ιρανική κυβέρνηση ως υπεύθυνη, στον απόηχο και της εκτέλεσης στρατιωτικού της ηγέτη, Κασέμ Σουλεϊμανί. Παρότι αρχικά υπήρξε άρνηση οποιασδήποτε εμπλοκής, οι εξετάσεις αποκαλύπτουν ότι το αεροσκάφος καταρρίφθηκε από πύραυλο που εκτοξεύθηκε από το Ιράν. H Τεχεράνη αναλαμβάνει την ευθύνη κάνοντας λόγο για ανθρώπινο λάθος.
Λίγους μήνες μετά, στις 20 Ιουλίου αρχίσει στην Γαλλία η εξέταση των ηχητικών αποσπασμάτων αλλά και των μαύρων κουτιών της μοιραίας πτήσης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης
Την βράδυ της 31ης Οκτωβρίου το Ηνωμένο Βασίλειο, εν μέσω πολιτικής θύελλας, γίνεται το πρώτο κράτος - μέλος ιστορικά που αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το «Brexit» που αποφασίστηκε με δύο δημοψηφίσματα το 2016 και την 29η Μαρτίου του 2017 και επικυρώθηκε από το Λονδίνο στις 23 Ιανουαρίου του 2020, ενεργοποίησε το άρθρο 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, βάζοντας τις σχέσεις Ένωσης - Βρετανίας σε μια μεταβατική φάση έως την 31η Δεκεμβρίου 2020.
Την 24η Δεκεμβρίου, μια εβδομάδα πριν την λήξη της «μεταβατικής περιόδου» Βρυξέλλες και Ηνωμένο Βασίλειο καταλήγουν σε συμφωνία σχετικά με τους όρους της μελλοντικής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το σχέδιο συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας αποτελείται από τρεις βασικούς πυλώνες, μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, μια νέα συνεργασία για την ασφάλεια των πολιτών και μια οριζόντια συμφωνία πλαίσιο για τη διακυβέρνηση επί των συμφωνηθέντων.
Η αναβίωση του «Black Lives Matter»
Στις 25 Μαΐου ο Αφροαμερικανός Τζορτζ Φλόιντ χάνει τη ζωή του όταν ο αστυνομικός Ντέρεκ Σόβιν, έχοντας την υποψία ότι κατέχει πλαστά χαρτονομίσματα, γονατίζει για διάστημα 9 λεπτών στον λαιμό του προκαλώντας του ασφυξία. Το βίντεο της σύλληψης, με τον Φλόιντ να ικετεύει για την ζωή του λέγοντας «δε μπορώ να ανασάνω», μέσα σε λίγη ώρα κάνει το γύρο του κόσμου, ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων κι αναβιώνοντας το κίνημα «Black Lives Matter».
Λίγα εικοσιτετράωρα μετά και εν μέσω συνθηκών πανδημίας, μαζικές διαδηλώσεις διοργανώνονται σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, κάποιες από αυτές με βίαιη κατάληξη. Εκατομμύρια κόσμου σε ΗΠΑ και Ευρώπη, καλλιτέχνες, πολιτικοί, αθλητές, πολίτες διαφορετικού κοινωνικού και ηλικιακού υποβάθρου, έχουν πλέον ένα κοινό αίτημα: την εξάλειψη της φυλετικής ανισότητας και του «λευκού προνομίου».
«Λάδι στη φωτιά» έριξε και η στάση του απερχόμενου Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος, κατηγορώντας τους Κυβερνήτες για αδυναμία διαχείρισης της κρίσης, ήταν αρκετές οι φορές που ζήτησε την παρέμβαση της Εθνικής Φρουράς.
Στις 29 Μαΐου ο Ντέρεκ Σόβιν συλλαμβάνεται και κατηγορείται τελικά για την ανθρωποκτονία του 46χρονου Τζορτζ Φλόιντ. Παράλληλα, οι αμερικανικές Αρχές προχώρησαν στην σύλληψη ακόμη τριών αστυνομικών που βρισκόταν παρόντες στο συμβάν. Μέχρι και σήμερα, κι ενώ οι θάνατοι Αφροαμερικανών από αστυνομικά πυρά συνεχίζονται τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, το κίνημα εξακολουθεί να τυγχάνει θερμής και μαζικής υποστήριξης.
Η έκρηξη που «αφάνισε» την Βηρυτό
Το απόγευμα της 4ης Αυγούστου ένας δυνατός κρότος θορυβεί την Κύπρο. Οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για έκρηξη που σημειώθηκε στον γειτονικό Λίβανο, ενώ λίγη ώρα μετά οι πρώτες εικόνες δείχνουν το μέγεθος μιας πρωτοφανούς καταστροφής που έπληξε την πόλη της Βηρυτού.
Οι 2,500 τόνοι νιτρικού αμμωνίου που ήταν αποθηκευμένοι σε αποθήκη του λιμανιού της Βηρυτού «πυροδοτούν» μια έκρηξη ισχυρού ωστικού κύματος που θα αφήσει πίσω της πέραν των 200 νεκρών, τουλάχιστον 5.000 τραυματίες 15.000 αστέγους. Για μέρες διασωστικά συνεργεία δίνουν μάχη με τον χρόνο για εντοπισμό επιζώντων, ενώ στην «μάχη» των ερευνών ρίχνονται και κλιμάκια της ΕΜΑΚ και της ΜΜΑΔ. Η Κυπριακή Δημοκρατία θέτει στην διάθεση της διεθνούς κοινότητας, λιμάνια και αεροδρόμια της χώρας, αλλά και οικονομική βοήθεια ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ.
Το τραγικό γεγονός σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για την Κυβέρνηση της χώρας με επικεφαλής τον Χασάν Ντιάμπ που στις 10 Αυγούστου, και μετά από μπαράζ παραιτήσεων Υπουργών, υποκύπτει στην διαρκώς αυξανόμενη πολιτική πίεση και παραιτείται.
Η ιστορική εκλογική αναμέτρηση στις ΗΠΑ
Εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων για την διαχείριση της πανδημίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και έντονων επικρίσεων στον απόηχο του κινήματος «Black Lives Matter», οι Αμερικανοί προσέρχονται στις 3 Νοεμβρίου στις κάλπες, προκειμένου να εκλέξουν τον επόμενο Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Παρά τις αρχικές προβλέψεις που ήθελαν εύκολη επικράτηση του Δημοκρατικού Τζο Μπάιντεν, η εκλογική αναμέτρηση εξελίχθηκε σε θρίλερ, με τα πρώτα ασφαλή αποτελέσματα να εξάγονται τέσσερα εικοσιτετράωρα μετά το άνοιγμα των καλπών.
Το σύστημα της επιστολικής ψήφου, ανατρέπει τα προγνωστικά για αποτέλεσμα εντός της πρώτης ημέρας, με τις ανατροπές στις πολιτείες - κλειδιά να είναι συνεχείς και η έκβαση αβέβαιη. Τέσσερις ημέρες μετά, κι ενώ το βλέμμα του πλανήτη ήταν στραμμένο στην αμερικανική ήπειρο, ο Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν, έχοντας στο πλευρό του την πρώτη Αφροαμερικανή γυναίκα ως υποψήφια Αντιπροέδρου, εκλέγεται ο 59ος Πρόεδρος εξασφαλίζοντας 307 εκλέκτορες από σύνολο 538.
Δύο μήνες σχεδόν μετά την «ιστορική» -όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς- εκλογική αναμέτρηση, ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, εξακολουθεί να αμφισβητεί το αποτέλεσμα, επικαλούμενος νοθεία. Παρά το γεγονός ότι η νίκη Μπάιντεν επικυρώθηκε και επίσημα από τους εκλέκτορες, ο ίδιος αρνείται να αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο την 20η Ιανουαρίου, οπότε και τα ηνία της Προεδρίας αναλαμβάνει ο εκλεγμένος Τζο Μπάιντεν.
Εκατοντάδες απώλειες σε έναν πόλεμο που «μετράει» χρόνια
Την 27η Σεπτεμβρίου, οι συγκρούσεις που ήδη είχαν αρχίσει δειλά δειλά να εμφανίζονται τον περασμένο Ιούλιο στο μέτωπο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, κλιμακώνονται και δίνουν πλέον τη θέση τους σε μια σειρά πολεμικών συρράξεων που θα στοιχίσει τη ζωή εκατοντάδων ανθρώπων.
Οι διαμάχες για τον έλεγχο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, οδηγούν τον Πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, σε ανακοίνωση πλήρους επιστράτευσης και στρατιωτικού νόμου. Στην ίδια κίνηση προβαίνει και η δημοκρατία του Αρτσάχ, με το Αζερμπαϊτζάν να ανακηρύσσει και απαγόρευση κυκλοφορίας.
Την 9η Νοεμβρίου υπογράφεται από τους Αλίεφ, Πασινιάν και Πούτιν συμφωνία εννέα σημείων για πλήρη κατάπαυση του πυρός. Ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας κάνει λόγο για «οδυνηρή συμφωνία», ενώ τα νέα γεωστρατηγικά δεδομένα επιβεβαιώνουν την επικράτηση της τουρκικής παρεμβατικής πολιτικής. Η οδύνη του πολέμου δίνει τη θέση της σε οργισμένες αντιδράσεις, την ώρα που Αρμένιοι εγκαταλείπουν τα εδάφη τους καίγοντας σπίτια και «αποχαιρετώντας» εκκλησίες και ιστορικά μνημεία.
Η συμφωνία βάζει τέλος στην πολεμική σύρραξη 44 ημερών που άφησε πίσω της περισσότερους από 4.000 χιλιάδες νεκρούς και περίπου 8.000 τραυματίες.
Με την πανδημία του νέου κορωνοϊού να εξακολουθεί να μονοπωλεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον, το 2020 ήταν ένα έτος ιστορικών πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων. Αεροπορικά δυστυχήματα, αναταραχές και πολεμικές συρράξεις στιγμάτισαν μια χρονιά που ανέτρεψε την κανονική ροή της καθημερινότητας, ενώ ο πλανήτης ήδη μετρά αντίστροφα για ένα διαφορετικό 2021.
