της Μαρίας Τσαγγάρη
Ο τάφος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα χρονολογείται στην εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου σύμφωνα με τα ευρήματα των επιστημόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) που ολοκλήρωσε την αναστήλωση του Ιερού Κουβουκλίου. Η επικεφαλής της διεπιστημονικής ομάδας, καθηγήτρια Αντωνία Μοροπούλου, μιλά στον Άλφα για τη σημασία του έργου αλλά και για την πνευματική εμπειρία που βίωσε εργαζόμενη στον Πανάγιο Τάφο.
Το ιερότερο μνημείο παγκοσμίως για τους χριστιανούς, ο Πανάγιος Τάφος στα Ιεροσόλυμα αναστηλώθηκε από διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) και παραδόθηκε στις τρεις χριστιανικές κοινότητες, στις οποίες έχει ανατεθεί η φύλαξή του, ακέραιος με την υπόσχεση ότι θα αντέξει στους αιώνες.
Γυψοκονίαμα που εντοπίστηκε εντός του τάφου οδηγεί με ασφάλεια στο συμπέρασμα ότι χρονολογείται στο 345 μ.Χ., στην εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Η ιστορική συνέχεια του μνημείου επιβεβαιώθηκε από τα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως σημειώνει η κυρία Μοροπούλου:
“Από δείγματα που χρονολογήσαμε πέριξ του τάφου επί του ιερού βράχου και όπισθεν των ορθομαρμαρώσεων βρήκαμε όλη την ιστορική συνέχεια όλων των εποχών, τη βυζαντινή, τη σταυροφοριακή, την αναγεννησιακή και την αναστήλωση του Κομνηνού.”
Η ιστορία του μνημείου
Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, ο Μέγας Κωνσταντίνος, ο πρώτος χριστιανός Ρωμαίος αυτοκράτορας ανέλαβε το έργο του εντοπισμού και της ορθομαρμάρωσης του Παναγίου Τάφου. Σύμφωνα με τον Πατριάρχη Καισάρειας Ευσέβιο, η αποστολή του Μεγάλου Κωνσταντίνου εντόπισε τον Πανάγιο Τάφο το 325 μ.Χ. κάτω από ένα ρωμαϊκό ναό που χτίστηκε επί Αδριανού, περίπου 200 χρόνια πριν. Ύστερα από ανασκαφές, οι απεσταλμένοι του Μεγάλου Κωνσταντίνου ανακάλυψαν ένα τάφο από ασβεστόλιθο, που βρίσκεται λαξευμένος σε βράχο. Πρόκειται για τον ίδιο τάφο που αποκαλύφθηκε όταν οι επιστήμονες του ΕΜΠ απομάκρυναν την μαρμάρινη πλάκα η οποία καλύπτει σήμερα τον Πανάγιο Τάφο.
Ο Μέγας Κωνσταντίνος διέταξε την ορθομαρμάρωση του μνημείου, κτίζοντας το περίφημο Ιερό Κουβούκλιο, το οποίο βρίσκεται εντός του Ναού της Αναστάσεως μέχρι και σήμερα και αναστηλώθηκε από το ΕΜΠ.
Είναι η πρώτη φορά που μια επιστημονική χρονολόγηση αποδεικνύει ότι ο Πανάγιος Τάφος ανάγεται στην εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
Είναι όντως ο τάφος του Χριστού;
Οι επιστημονικές έρευνες του Πολυτεχνείου αποδεικνύουν ότι το μνημείο ταυτίζεται με τον χώρο που πίστευε ο Μέγας Κωνσταντίνος ότι αποτελούσε τον τάφο του Χριστού. Η αποστολή του ΕΜΠ δεν είχε ως στόχο να αποδείξει αν όντως ο Χριστός τάφηκε εκεί, όπως εξηγεί η κυρία Μοροπούλου:
“Στόχος της έρευνας ήταν η προστασία του κουβουκλίου και βεβαίως η γνώση για το μοναδικό αυτό μνημείο της ανθρωπότητας. Εμείς νιώσαμε ότι αυτός είναι ο τάφος του Χριστού δεν υπάρχει άλλη εξήγηση.”
Ηλεκτρομαγνητικά κύματα εντός του Παναγίου Τάφου;
Μυστήριο παραμένει ακόμα το ότι ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τον ιερό βράχο μπλόκαραν τα όργανα των επιστημόνων. Η επικεφαλής της διεπιστημονικής ομάδας δηλώνει ευθαρσώς ότι “
Απ΄την αρχή είχα πει ότι όλα τα φαινόμενα δεν εξηγούνται.” τονίζοντας ότι ο ασβεστολιθικός βράχος συνήθως δεν συμπεριφέρεται έτσι.
Ανάγκη για περαιτέρω εργασίες
Για να αντέξει στο χρόνο ο Ναός της Αναστάσεως πρέπει να γίνουν και άλλες εργασίες αναστήλωσης, όπως εξηγεί η κυρία Μοροπούλου. Η αύξηση των επισκεπτών στο Ναό, όπως και όμβρια ύδατα και λύματα που αποχετεύονται στον υπόγειο χώρο του Ναού προκαλούν προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα. Το ΕΜΠ διεξήγαγε μελέτη και έχει ήδη ένα σχέδιο του έργου ώστε να γίνει ανάμεσα σε δύο εορτές του Πάσχα, όπως είναι και ο περιορισμός. “Συνεπώς, είμαστε με το μυαλό, την καρδιά και την ψυχή στον Πανάγιο Τάφο. Δεν είμαστε όμως εκεί, περιμένουμε να μας καλέσουν.”, δηλώνει η κυρία Μοροπούλου.
Έκθεση στο Μουσείο National Geographic και ενδεχομένως και στην Κύπρο
Τα ευρήματα των επιστημόνων όπως και το έργο αναστήλωσης παρουσιάζονται σε έκθεση στο Μουσείο του National Geographic στην Ουάσινγκτον. Η έκθεση θα ταξιδέψει στην Ελλάδα της 21η Μαϊου, και θα βρίσκεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα.
Ενδεχομένως να παρουσιαστεί και στην Κύπρο, όπως αποκαλύπτει στον Άλφα η κυρία Μοροπούλου, καθώς ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και η κυρία Μοροπούλου συζήτησαν τον περασμένο Ιούνιο το ενδεχόμενο να μεταφερθεί η έκθεση και στην Κύπρο. Η υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας έχει μιλήσει ήδη με τον υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού Κώστα Καδή για το ενδεχόμενο της συνδιοργάνωσης.
Η διεπιστημονική ομάδα εργάζεται για τη δημοσίευση των ευρημάτων της και σε βιβλίο σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Springer Nature.
“Εκεί γονατίζει και ακουμπά η ανθρωπότητα τις ελπίδες της”
Ο ναός της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα αποτελεί το ιερότερο μνημείο για τους χριστιανούς ανά τον κόσμο και παράδειγμα συνεννόησης ανάμεσα στους ανθρώπους. Τον διαχειρίζονται τρεις μεγάλες χριστιανικές κοινότητες και τα κλειδιά του κρατά εδώ και αιώνες μουσουλμανική κοινότητα των Ιεροσολύμων.
Εξού και δεν μπορεί να αφήσει κανένα ασυγκίνητο, καθώς αποτελεί δείγμα συνεννόησης ανάμεσα στους ανθρώπους. Εξαίρεση δεν μπορεί να αποτελεί η επιστήμονας του ΕΜΠ.
“Η συγκλονιστική εμπειρία που ζήσαμε στον Πανάγιο Τάφο έχει να κάνει και με την πνευματική ανάταση που δημιουργεί το μνημείο γιατί μπροστά του γονατίζει και ακουμπά η ανθρωπότητα όλες τις ελπίδες της.”
Έχοντας ολοκληρώσει την αναστήλωση του Παναγίου Τάφου στα Ιεροσόλυμα, η διεπιστημονική ομάδα του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με επικεφαλής την καθηγήτρια Τόνια Μοροπούλου απέδειξε την ιστορική συνέχεια του μνημείου, καθώς γυψοκονίαμα που εντοπίστηκε εντός του τάφου χρονολογείται στην εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.
"Από δείγματα που χρονολογήσαμε πέριξ του τάφου επί του ιερού βράχου και όπισθεν των ορθομαρμαρώσεων βρήκαμε όλη την ιστορική συνέχεια όλων των εποχών, τη βυζαντινή, τη σταυροφοριακή, την αναγεννησιακή και την αναστήλωση του Κομνηνού."
Αυτό δεν αποδεικνύει επιστημονικά ότι είναι ο τάφος του Χριστού, αλλά ότι αυτό πίστευε η αποστολή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, του πρώτου χριστιανού αυτοκράτορα, που είχε ως σκοπό να εντοπίσει τον τάφο γύρω στο 326 μετά Χριστόν.
"Στόχος της έρευνας ήταν η προστασία του κουβουκλίου και βεβαίως η γνώση για το μοναδικό αυτό μνημείο της ανθρωπότητας. Εμείς νιώσαμε ότι αυτός είναι ο τάφος του Χριστού δεν υπάρχει άλλη εξήγηση."
Το Πολυτεχνείο παρέδωσε το Ιερό Κουβούκλιο στις τρεις χριστιανικές κοινότητες που το προστατεύουν, όμως υπάρχει πολλή δουλειά ακόμα που πρέπει να γίνει στο Ναό της Αναστάσεως έτσι ώστε να αντέξει στον χρόνο.
"Αυτά εκκρεμούν. Συνεπώς, είμαστε με το μυαλό, την καρδιά και την ψυχή στον Πανάγιο Τάφο. Δεν είμαστε όμως εκεί, περιμένουμε να μας καλέσουν."
Τα ευρήματα των επιστημόνων όπως και το έργο αναστήλωσης παρουσιάζονται σε έκθεση στο Μουσείο του National Geographic στην Ουάσινγκτον, η οποία τον Μάιο θα ταξιδέψει στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα και ενδεχομένως και στην Κύπρο, όπως αποκαλύπτει στον Άλφα η κυρία Μοροπούλου.
Η διεπιστημονική ομάδα εργάζεται για τη δημοσίευση των ευρημάτων της και σε βιβλίο σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο Springer Nature.
Μυστήριο παραμένει ακόμα το ότι ηλεκτρομαγνητικά πεδία από τον ιερό βράχο μπλόκαραν τα όργανα των επιστημόνων.
"Απ΄την αρχή είχα πει ότι όλα τα φαινόμενα δεν εξηγούνται. Ο βράχος αυτός είναι ασβεστολιθικός δεν υπάρχουν θερομαγνητικά υλικά"
Ο ναός της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα αποτελεί το ιερότερο μνημείο για τους χριστιανούς ανά τον κόσμο και παράδειγμα συνεννόησης ανάμεσα στους ανθρώπους.
Τον διαχειρίζονται τρεις μεγάλες χριστιανικές κοινότητες και τα κλειδιά του κρατά εδώ και αιώνες μουσουλμανική κοινότητα των Ιεροσολύμων.
Εξού και δεν μπορεί να αφήσει κανένα ασυγκίνητο.
"Η συγκλονιστική εμπειρία που ζήσαμε στον Πανάγιο Τάφο έχει να κάνει και με την πνευματική
ανάταση που δημιουργεί το μνημείο γιατί μπροστά του γονατίζει και ακουμπά η ανθρωπότητα όλες τις ελπίδες της."
