Ομόφωνα η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τρεις νόμους για το άνοιγμα της ανταγωνιστική αγοράς ηλεκτρισμού, μετά από χρόνια συζητήσεων και διαρκείς αναβολές και ύστερα από προειδοποιητική επιστολή της ΕΕ για μη εμπρόθεσμης εναρμόνισης. Υπέρ ψήφισαν οι 42 παρόντες Βουλευτές.
Πρόκειται για τους νόμους περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού του 2021, περί Σύστασης και Λειτουργίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου του 2021 και τον περί Ρύθμισης της Αγοράς Φυσικού Αερίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 2021.
Ο πρώτος νόμος επιτρέπει τη θέσπιση νέου καθεστώτος χορήγησης αδειών αναφορικά με την παραγωγή, μεταφορά, διανομή,
προμήθεια και αποθήκευση ηλεκτρισμού και την προστασία των καταναλωτών με τη διασφάλιση προσιτών και διαφανών τιμών, την ανοικτή πρόσβαση στην αγορά, καθώς και την παροχή δυνατότητας για την πρόσβαση τρίτων μερών στις υποδομές μεταφοράς και
διανομής, ώστε να επιτευχθεί εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τις πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο δεύτερος νόμος αφορά τη ρύθμιση της σύστασης και λειτουργίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου, ώστε να επιτευχθεί εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τις πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο τρίτος νόμος αφορά τροποποίηση του περί Ρύθμισης της Αγοράς Φυσικού Αερίου Νόμου, ώστε να συνάδει με τις πρόνοιες των πιο πάνω νομοσχεδίων.
Οι μεγάλες αλλαγές που επέρχονται στη δομή της αγοράς ηλεκτρισμού
Τις θερμές της ευχαριστίες προς την Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, τον Πρόεδρο και τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, καθώς και το σύνολο των εμπλεκόμενων κοινωνικών και άλλων εταίρων, εκφράζει η Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας κα Νατάσα Πηλείδου, μετά την ψήφιση σε Νόμους των τριών νομοσχεδίων που προωθήθηκαν από την Κυβέρνηση και αφορούν στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων σε σχέση με τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού στην Κύπρο.
«Η μεγάλη αυτή επιτυχία», τονίζει η κα Πηλείδου, «ανήκει σε όλους ανεξαιρέτως, αφού οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται και, φυσικά, η εφαρμογή τους, απαιτούν πνεύμα συνεργασίας και συναίνεσης, από όλους τους πολιτικούς χώρους και τους εμπλεκόμενους οργανισμούς. Οι Νόμοι που ψηφίστηκαν σήμερα αποτελούν, χωρίς αμφιβολία, τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση στην αγορά ηλεκτρισμού μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και, πλέον, ανοίγεται ο δρόμος για την εφαρμογή του μοντέλου ανταγωνιστικής αγοράς, σύμφωνα με τους Κανόνες Αγοράς Ηλεκτρισμού που ενέκρινε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) το 2017.
Το μόνο που απομένει για λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού τον Οκτώβριο 2022, είναι η πιστή προσήλωση στο χρονοδιάγραμμα πλήρους ολοκλήρωσης της απαραίτητης υποδομής, η οποία θα τεθεί σε δοκιμαστική εφαρμογή τον Απρίλιο του 2022. Εξού και καλούμε όλες τις επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα που επιθυμούν να συμμετέχουν στην αγορά ηλεκτρισμού, είτε ως παραγωγοί είτε ως προμηθευτές, αυτοκαταναλωτές, φορείς σωρευτικών υπηρεσιών κ.ά., να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του αρμόδιου φορέα, δηλαδή του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρισμού που είναι ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, για να δηλώσουν συμμετοχή σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες, με στόχο να εξοικειωθούν με τη λειτουργία της αγοράς, η οποία αναμένεται να αποτελεί γεγονός σε ακριβώς έναν χρόνο από σήμερα».
Μεταξύ άλλων, οι μεγάλες αλλαγές που επέρχονται στη δομή της αγοράς ηλεκτρισμού με τη σημερινή ψήφιση των Νομοθεσιών, είναι οι εξής:
· Ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου καθίσταται πλέον ένα πλήρως ανεξάρτητο και αυτόνομο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, κάτι που απαιτεί ο ρόλος που καλείται να διαδραματίσει ως ο αντικειμενικός και ουδέτερος Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρισμού.
· Η ΡΑΕΚ και το Γραφείο της ΡΑΕΚ (δηλαδή το προσωπικό της Αρχής) που μέχρι σήμερα αποτελούν δύο διαφορετικές νομικές οντότητες, συστήνονται ως ενιαίο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.
· Ενδυναμώνεται η θέση και ο ρόλος των τελικών πελατών ηλεκτρισμού, με την εισαγωγή σειράς νέων προνοιών και δικαιωμάτων. Ανάμεσα σε άλλα, προνοείται το δικαίωμα αλλαγής προμηθευτή εντός μέγιστου χρονικού διαστήματος τριών εβδομάδων και από την 1/1/2026 εντός μόνο 24 ωρών, η άμεση ή έμμεση συμμετοχή των τελικών πελατών στην αγορά ηλεκτρισμού (ενεργοί πελάτες), η εγκαθίδρυση και λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών, η πρόσβαση των πολιτών σε εργαλεία σύγκρισης προσφορών, το δικαίωμά τους για πρόσβαση σε έξυπνο μετρητή, το δικαίωμα συμμετοχής τους σε μηχανισμό εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, η προστασία των προσωπικών τους δεδομένων, οι πληροφορίες τιμολογίου και ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αναγράφονται κ.ά.
· Ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν στον καθορισμό και τη μέτρηση της ενεργειακής φτώχειας, καθώς και στον ορισμό των ευάλωτων πελατών και των διαφόρων κατηγοριών και μέτρων που λαμβάνονται για την προστασία τους.
