Κωστής Χατζηδάκης, Γεώργιος Λακκοτρύπης και Yuval Steinitz υπογράφουν σήμερα στο Ζάππειο τη Διακρατική Συμφωνία για την υποστήριξη της υλοποίησης αγωγού φυσικού αερίου «EastMed», ενός σημαντικού ενεργειακού έργου με ιδιαίτερη αξία στη «διπλωματική σκακιέρα».
Παρουσία του Πρωθυπουργού της Ελλάδος, Κυριάκου Μητσοτάκη, του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη και του Πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, οι τρεις υπουργοί Ενέργειας στις 18:30 το απόγευμα θα προχωρήσουν στην υπογραφή του συμφώνου, ενώ θα ακολουθήσουν επίσημες δηλώσεις.
Έντονες είναι οι αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς που εξαπολύει «πυρά» κατά των εμπλεκόμενων μερών, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να δηλώνει ότι δεν πρόκειται η χώρα να υποχωρήσει από τα συμφέροντα και δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ έκανε λόγο για ιστορική μέρα για το Ισραήλ που γίνεται πλέον μια ισχυρή ενεργειακή χώρα, επαναλαμβάνοντας ότι η τριμερής συνεργασία δεν στρέφεται εναντίον κανενός. Εξέφρασε την ελπίδα ότι Ιταλία και Αίγυπτος θα υποστηρίξουν αυτή την προσπάθεια και τόνισε τη σημαντικότητα της 7ης τριμερούς Συνόδου για τις σχέσεις των Κύπρου Ελλάδας και Ισραήλ.
«Αυτή τη μέρα θα τη θυμόμαστε όλοι», τόνισε χαρακτηριστικά.
Aπό την πλευρά του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε πως η υπογραφή της συμφωνίας επιβεβαιώνει με τον πιο απτό τρόπο ότι η τριμερής συνεργασία δεν περιορίζεται σε θεωρητικές και κενού περιεχομένου διακηρύξεις και πως οι τρεις χώρες προωθούν πλέον από κοινού στρατηγικά έργα με ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία και οφέλη για την ενεργειακή ασφάλεια και εφοδιασμό της ΕΕ.
Τόνισε όπως και ο κ. Μητσοτάκης ότι η συνεργασία αλλά και το ίδιο το έργο δεν στρέφεται εναντίον της όποιας χώρας και πως όποια χώρα το επιθυμεί είναι καλοδεχούμενη νοουμένου ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο και την ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων ανεξαρτήτων κρατών. Αναφέρθηκε επίσης στο ενεργειακό φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου στο οποίο συμμετέχουν κράτη που μπορεί μεν να έχουν διακρατικές διαφωνίες, ωστόσο έχουν αντιληφθεί τα οφέλη της περιφερειακής συνεργασίας.
Στις δηλώσεις του ο Έλληνας Πρωθυπουργος Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για ένα από τους μεγαλύτερους αγωγούς στον κόσμο με προφανείς θετικές συνέπειες για τις τρεις χώρες, για την περιοχή αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τον χαρακτήρισε ως ένα σύμβολο ειρήνης για τη γεωπολιτική σταθερότητα και τη συνεργασία μεταξύ των λαών.
Εξήρε τη γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας και της Κύπρου συνεπεία της συμφωνίας, ενώ ανέφερε ότι θα μεταφέρει αυτά τα μηνύματα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ όταν θα τον συναντήσει στην Ουάσιγκτον την ερχόμενη βδομάδα.
Έκανε λόγο για τεχνικά υλοποιήσιμο και εμπορικά ανταγωνιστικότερο αγωγό από άλλες επιλογές γεγονός πρόσθεσε που αποδεικνύεται από τη συμφωνία ΔΕΠΑ-Energean για το τεχνικό μέρος.
Για την εξέλιξη της συμφωνίας ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκη, θα ενημερώσει με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ώστε να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα του ως ένα εμβληματικό έργο.
Τόνισε πως ο αγωγός δεν αποτελεί απειλή για κανένα επισημαίνοντας ότι τα τριμερή σχήματα συνεργασίας δεν στρέφονται εναντίον κανενός. Η περιφερειακή συνεργασία είναι ανοιχτή για όλους πρόσθεσε, αρκεί να σέβονται το διεθνές δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας.
Στην παρουσία των ηγετών της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ, οι Υπουργοί Ενέργειας των τριών χωρών έβαλαν τις υπογραφές τους στη διακρατική συμφωνία για τη δημιουργία του αγωγού.
Ακόμα και στις φωτογραφίες που δίνονται στη δημοσιότητα, Αναστασιάδης, Μητσοτάκης και Νετανιάχου επιχειρούν να στείλουν ισχυρά μηνύματα ενότητας και συνεργασίας των τριών κρατών σε μια περίοδο που η τουρκική επιθετικότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου βρίσκεται στο απόγειο της.
Έγκριτοι καθηγητές αναφέρουν πως μέχρι να ρεύσει φυσικό αέριο από τον αγωγό θα προηγηθούν τα εξής βήματα:
- Πρώτον oι μελέτες βιωσιμότητας και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, το κόστος των οποίων αγγίζει τα 70 εκατομμύρια ευρώ και θα είναι χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ
- Δεύτερον η κατασκευή του αγωγού
- Τρίτον η λειτουργία του αγωγού
Η μεγαλύτερη πρόκληση
Ως το πιο δύσκολο στάδιο του αγωγού περιγράφεται η προσέλκυση επενδυτών για το συγκεκριμένο έργο. Σημειώνουν πως ο επενδυτής θα πρέπει να πειστεί ότι τα 6-7 δισεκατομμύρια που θα κληθεί να βάλει για την δημιουργία του αγωγού, θα τα πάρει πίσω εκατονταπλάσια.
Η γεωπολιτική διάσταση των σημερινών υπογραφών
Τα πράγματα είναι απλά. Οι σημερινές υπογραφές σηματοδοτούν το γεγονός ότι τρεις σημαντικές χώρες για τον τομέα της ενέργειας στην περιοχή, στέλνουν το μήνυμα ότι δεν εμπιστεύονται την Τουρκία. Το πιο λογικό σημειώνουν έγκριτοι αναλυτές, ήταν ο αγωγός να πήγαινε στην Τουρκία. Όμως κανείς δεν μπορεί να την εμπιστευτεί, ενώ με άλυτο το κυπριακό, δεν μπορεί κανείς να το εξετάζει ως ενδεχόμενο.
Ολοκληρώθηκε λίγο πριν από τις έξι η συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, στο περιθώριο της υπογραφής της Διακρατικής Συμφωνίας για τον αγωγό EastMed, στο Ζάππειο Μέγαρο στην Αθήνα.
Στη συνάντηση συμμετείχαν οι Υπουργοί Ενέργειας των δύο χωρών, Γιώργος Λακκοτρύπης και Γιουβάλ Στέιντζ και τα μέλη των αντιπροσωπειών των δύο χωρών.
Αμέσως μετά ξεκίνησε η Τριμερής Συνάντηση σε επίπεδο αρχηγών κρατών ενώ στις 6:30 είναι προγραμματισμένη η υπογραφή της συμφωνίας από τους Υπουργούς Ενέργειας και αμέσως μετά οι δηλώσεις των Κυριάκου Μητσοτάκη, Νίκου Αναστασιάδη και Βενιαμίν Νετανιάχου.
Σημειώνεται ότι νωρίτερα, στο Ζάππειο Μέγαρο έλαβε χώρα και η τριμερής συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, χωρίς όμως να γίνουν δηλώσεις.
Oλοκληρώθηκε λίγο πριν τις 17.00 η τριμερής συνάντηση των Υπουργών Ενέργειας των τριών χωρών. Οι τρεις Υπουργοί έβαλαν τις τελευταίες πινελιές στη διακρατική συμφωνία η οποία αναμένεται να υπογραφεί στη συνέχεια από τους ίδιους στην παρουσία ωστόσο των ηγετών Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ.
Στο Μέγαρο Μαξίμου κατέφθασε λίγο μετά τις 14:00 το μεσημέρι, όπως ήταν προγραμματισμένο ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμιν Νετανιάχου, για τη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδος, Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στο άρθρο 10 της συμφωνίας περιλαμβάνεται μια σημαντική, και πρωτοφανής σε αντίστοιχο έγγραφο, ρήτρα συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών για την ασφάλεια του αγωγού EastMed.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η συμφωνία περιλαμβάνει ακόμα κοινό αδειοδοτικό, φορολογικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για τις τέσσερις χώρες, δυνατότητα ένταξης και άλλων χωρών και δυνατότητα δέσμευσης ποσοτήτων φυσικού αερίου και από κράτη που δε συμμετέχουν.
Παρουσία του Έλληνα Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη υπογράφηκε σήμερα το Προσύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ της ΔΕΠΑ και της Energean Oil & Gas στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σύμφωνα με την ενημέρωση του Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος της Ελλάδας, το Προσύμφωνο Συνεργασίας γίνεται ουσιαστικά το πρώτο μεγάλο βήμα για την εμπορική βιωσιμότητα του αγωγού φυσικού αερίου, EastMEd, καθώς η ΔΕΠΑ θα μπορεί να δεσμεύει και να προμηθεύεται ποσότητες φυσικού αερίου από την Energean. Το αμοιβαίο ενδιαφέρον των δύο εταιριών, ΔΕΠΑ και Energean αφορά στην εμπορική συνεργασία προμηθευτή και αγοραστή με τη διακίνηση και εμπορία ισραηλινού φυσικού αερίου που ήδη υφίσταται, όπως και αυτού που θα εξορυχθεί μεταγενέστερα στην Ισραηλινή ΑΟΖ.
Στις δηλώσεις του μετά το πέρας της τελετής, ο κ. Χατζηδάκης σημείωσε ότι η συγκεκριμένη υπογραφή αποτελεί ορόσημο για τη βιωσιμότητα του αγωγού EastMed, ενός έργου που, όπως είπε, έχει συχνά χαρακτηριστεί ως αγωγός - όνειρο από πολλούς αναλυτές, που θεωρούσαν αδύνατη την πραγματοποίησή του:
«Μπορεί ο αγωγός αυτός να είναι όνειρο για ορισμένους και εφιάλτης για κάποιους άλλους, αλλά σήμερα αποδεικνύεται ότι τίθενται οι βάσεις για την υλοποίησή του. Σήμερα δείχνουμε τόσο με αυτή τη Συμφωνία όσο και με τη συμφωνία που θα υπογραφεί το απόγευμα στο Ζάππειο ότι έχουμε ένα όραμα συνεργασίας ανάμεσα σε κράτη και σε εταιρίες που συνασπίζονται για την υπεράσπιση του διεθνούς δικαίου στη νοτιοοανατολική Μεσόγειο και στην προώθηση της συνεργασίας ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα. Είναι ένας συνασπισμός δυνάμεων για την ειρήνη και την πρόοδο στην ευρύτερη περιοχή μας και βλέπει αυτός ο συνασπισμός την ενέργεια όχι ως αιτία συγκρούσεων, αλλά ως καταλύτη ειρηνικής συνύπαρξης όλων των κρατών και των λαών της ευρύτερης περιοχής.»
«Δημιουργήσαμε μια συμμαχία στην Ανατολική Μεσόγειο» αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter o Πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου:
«Φεύγουμε για μια πολύ σημαντική συνάντηση με τον Πρόεδρο της Κύπρου και τον νέο Πρωθυπουργό της Ελλάδας. Δημιουργήσαμε μια συμμαχία στην ανατολική Μεσόγειο, μια συμμαχία που έχει μεγάλη σημασία τόσο για το ενεργειακό μέλλον του Ισραήλ όσο και για την ενεργειακή του δύναμη και για την περιφερειακή σταθερότητα»
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα υποδεχθεί τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ στο Μέγαρο Μαξίμου στις 14:00.
Σε γραπτή ανακοίνωση προχώρησε ο Μουσταφά Ακιντζί, αναφορικά με τα τεκταινόμενα στην Αθήνα και την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας «EastMed», υπογραμμίζοντας ότι δεν θα βοηθήσει στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Ειδικότερα ανέφερε:
«Ο αγωγός, ο οποίος προβλέπεται να εκτείνεται από το Ισραήλ στη νότια Κύπρο, από την Κρήτη στην Ελλάδα και τελικά στην Ιταλία, είναι πολύ μεγαλύτερη και πιο δαπανηρή διαδρομή από άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Είναι σαφές ότι το έργο αυτό, το οποίο προσπαθεί να διατηρηθεί στην ημερήσια διάταξη παρά τις αντίθετες απόψεις των εμπειρογνωμόνων, δεν θα βοηθήσει στην επίλυση του κυπριακού προβλήματος, όπως ακριβώς η Νότια Κύπρος έγινε μόνη της μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πολιτική ατμόσφαιρα μπορεί να αλλάξει με αμοιβαία βήματα, αλλά είναι αδύνατο να αλλάξει η γεωγραφία. Τα γεωγραφικά δεδομένα, οι Τουρκοκύπριοι και η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, υποδηλώνουν πως είναι η αδύνατος ο αποκλεισμός τους από την ενεργειακή εξίσωση.
Όπως ήδη τόνισα, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο για από κοινού εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο και να τους χρησιμοποιήσουμε μαζί με ειρήνη και σταθερότητα. Αυτό είναι δυνατό, επιτυγχάνοντας έναν λογικό συμβιβασμό που να επιλύει το κυπριακό πρόβλημα. Για άλλη μια φορά, είναι κατανοητό ότι η λύση του κυπριακού προβλήματος έχει γίνει αναγκαιότητα όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για την περιοχή.»
Σε θερμό κλίμα υποδέχτηκε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος, Κυριάκος Μητσοτάκης, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, για τις πρώτες συζητήσεις.
Για ιδιαίτερα σημαντική ημέρα που έρχεται ως επιστέγασμα της συνεργασίας των τριών χωρών στον ενεργειακό και όχι μόνο τομέα, έκαναν λόγο ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Καλωσορίζοντας τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι παρά τον βροχερό καιρό, το κλίμα, όποτε υποδέχεται τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πάντα θερμό:
“Ιδιαίτερα σήμερα, μια σημαντική μέρα, όπου Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ υπογράφουν μια πολύ σημαντική Συμφωνία για τον EastMed που έρχεται ως επιστέγασμα μιας πολύ ουσιαστικής συνεργασίας των τριών χωρών στον τομέα της ενέργειας και όχι μόνο."
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε ότι πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός:
"Η υπογραφή μιας τριμερούς και τετραμερούς συνεργασίας που θέτει τις βάσεις των επιδιώξεων που είχαμε βάλει από την αρχή όταν ξεκινούσε αυτή η συνεργασία. Δηλαδή, να υπάρχει συνεργασία και όχι αντιπαλότητα στη Μέση Ανατολή, τόσο για τα θέματα ενέργειας όσο και για οτιδήποτε άλλο μπορεί να συνδέσει τα κράτη της περιοχής. Έτσι πραγματικά, είναι μια σημαντική ιστορική μέρα και οι συνομιλίες που θα έχουμε μαζί, αλλά και με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ θέτουν τις βάσεις για την παραπέρα, ακόμα πιο ισχυρή συνεργασία μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής."
