Τη νέα πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ, που αφορά τους ουσιοεξαρτώμενους φυλακισμένους, οι οποίοι παραπέμπονται για θεραπεία στην Αγία Σκέπη, συζήτησε σήμερα η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Βουλής.
Η πρόταση, μεταξύ άλλων, προνοεί την εξαίρεση των ατόμων που έχουν καταδικαστεί με ποινή άνω των 10 ετών στο πρόγραμμα, την χρήση ειδικού βραχιολιού όσων βρίσκονται στην Αγία Σκέπη και την επιστροφή στις φυλακές μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, το τρίτο στάδιο του οποίου περιλαμβάνει την κοινωνική επανένταξη.
Κατά τη συνεδρία, όπου συζητήθηκε το θέμα, υπήρξαν αντιδράσεις κυρίως από την Διευθύντρια των Κεντρικών Φυλακών, Άννα Αριστοτέλους, η οποία ξεκαθάρισε πως στόχος είναι να σωθούν ζωές, χωρίς διακρίσεις και ότι η νέα πρόταση νόμου ενδεχομένως να καταστρέφει τα όσα έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με την Αγία Σκέπη.
Από την πλευρά της η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, Έμιλυ Γιολίτη, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η πρόταση νόμου που κατατέθηκε «χρήζει επανεξέτασης».
Σε δηλώσεις της, μετά τη συνεδρία, η Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι «το θέμα που συζητήσαμε σήμερα είναι πολιτικά αχρωμάτιστο», εκφράζοντας την πεποίθηση πως «όλοι επιθυμούμε το ίδιο πράγμα να δώσουμε κίνητρα στους έγκλειστους συνανθρώπους μας».
Όπως είπε «όλοι επιθυμούμε την αξιοκρατική και διάφανη διαδικασία παραπομπής από τις Φυλακές σε Κέντρα Θεραπείας και όλοι επιθυμούμε την ομαλή, παραγωγική επανένταξη των ουσιο-εξαρτώμενων συνανθρώπων μας πίσω στην κοινωνία», για να προσθέσει ότι «γι’ αυτό το λόγο, το τελικό στάδιο της θεραπείας στην Αγία Σκέπη και στα Κέντρα Θεραπείας είναι πάντοτε η επανένταξη και η κοινωνική εργασία».
Τόνισε πως «θέση μας είναι ότι ο χρήστης ναρκωτικών, θα πρέπει να τυγχάνει χειρισμού ως άτομο που χρήζει θεραπείας και όχι ως εγκληματίας του ποινικού συστήματος», προσθέτοντας πως «όλοι οι άνθρωποι, ελεύθεροι και έγκλειστοι, έχουν δικαίωμα στην παροχή θεραπείας, χωρίς διακρίσεις. Συνεπώς, η απρόσκοπτη παροχή θεραπείας στους χρήστες παραμένει το σημαντικότερο εργαλείο κατά των ναρκωτικών».
Εξάλλου, η Υπουργός Δικαιοσύνης ανέφερε πως το 2014 καθορίστηκε η διαδικασία παραπομπής καταδίκων στη θεραπευτική κοινότητα Αγία Σκέπη και ότι στο πρώτο στάδιο παραχωρήθηκαν δώδεκα θέσεις, για να προσθέσει ότι στη συνέχεια και μετά την επίσκεψη της στο θεραπευτικό κέντρο τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι θέσεις αυξήθηκαν σε 17 με την έγκριση 5 νέων θέσεων.
Σημείωσε, επίσης, πως η πρόταση νόμου, κατά την άποψή της «χρήζει επανεξέτασης», αφού όπως είπε «εξαιρεί μεγάλο αριθμό κρατουμένων που κρίνονται από το θεραπευτικό κέντρο ότι χρήζουν θεραπείας, αφού θέτει ως όριο, η ποινή φυλάκισης να μην υπερβαίνει τα 10 έτη και προβαίνει σε διακρίσεις και διαχωρισμό των χρηστών ναρκωτικών».
Επιπλέον, είπε ότι προνοεί για επιστροφή στη φυλακή μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος.
Ανέφερε ακόμη πως μετά την ολοκλήρωση του επίπονου αυτού προγράμματος, της επανένταξης στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας, που η Αγία Σκέπη βοηθά για να επανενταχθούν ομαλά στην κοινωνία, η επιβράβευση δεν μπορεί να είναι επιστροφή στη φυλακή για να εκτίσει κάποιος το υπόλοιπο της ποινής.
Η επιβράβευση, πρόσθεσε, «θα πρέπει να είναι η συνεχής στήριξη και η παρακολούθηση της ομαλής επανένταξης στην ελεύθερη κοινωνία, μακριά από ουσιο-εξαρτήσεις».
Είπε στη συνέχεια ότι «ως Πολιτεία και ως αρμόδιες αρχές οφείλουμε να αποτιμούμε και να ανταμείβουμε την προσπάθεια που γίνεται για απεξάρτηση, ακόμα και αν αυτή καταλήγει σε αποτυχία και να ενθαρρύνουμε τον χρήστη, όχι μόνο να ενταχθεί σε θεραπευτικό πρόγραμμα, αλλά και να συνεχίζει την προσπάθεια θεραπείας του».
Ερωτηθείσα για το φορτισμένο κλίμα συζήτησης εντός της Επιτροπής, η κ. Γιολίτη απάντησε πως «είναι διαφορετικές απόψεις, διαφορετικών ατόμων, αλλά πιστεύω πραγματικά ότι όλοι επιθυμούμε το ίδιο πράγμα, να δώσουμε κίνητρα στους ουσιοεξαρτώμενους έγκλειστους συνανθρώπους μας και να παραπέμπονται με μια διάφανη διαδικασία, από τις Φυλακές στα Κέντρα Θεραπείας».
Εξέφρασε την πεποίθηση ότι «νοουμένου ότι όλοι επιθυμούμε το ίδιο, θα βρεθεί η χρυσή τομή».
Πρόσθεσε πως «θα ήταν ευχής έργον να δημιουργηθούν και άλλα παρόμοια Κέντρα Θεραπείας».
Σε άλλη ερώτηση εάν η πρόταση νόμου. που συζητήθηκε είναι αντισυνταγματική, η Υπουργός απάντησε καταφατικά, λέγοντας πως είναι αντισυνταγματικό να θεωρείται έκτιση ποινής ο χρόνος που περνά ένας ουσιοεξαρτώμενος στα κέντρα θεραπείας και πρόσθεσε πως «η πρόταση ήταν να θεωρείται μία μέρα χρόνου θεραπείας στην Αγία Σκέπη ως μέρα έκτισης ποινής ή και δύο μέρες έκτισης ποινής, αλλά δεδομένου ότι υπάρχει αναστολή από τον Γενικό Εισαγγελέα, πριν από την παραπομπή στο Κέντρο Απεξάρτησης, αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί Συνταγματικό»
Απαντώντας σε ερώτηση για τη διαδικασία ένταξης στην Αγία Σκέπη, η Υπουργός Δικαιοσύνης είπε ότι η διαδικασία σήμερα ορίζεται από την Αγία Σκέπη, το Γενικό Εισαγγελέα και τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, χωρίς καμία εμπλοκή των Φυλακών.
«Θεωρώ ότι είναι ικανοποιητική. Αν θα μπορούσε να γίνει καλύτερη, είναι κάτι το οποίο εμείς είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε», κατέληξε.
Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Σκεύη Κουκουμά, εξήγησε ότι με την πρόταση Νόμου του ΑΚΕΛ πρώτο δημιουργείται μια Επιτροπή η οποία θα αποφασίζει ποιοι φυλακισμένοι θα εντάσσονται σε πρόγραμμα απεξάρτησης υπηρετώντας τις αρχές της διαφάνειας, δεύτερο έχει προχωρήσει σε μια θεσμοθετημένη διαδικασία στα πλαίσια του προγράμματος επανένταξης με την χρήση του ειδικού βραχιολιού και τρίτο έχουν δοθεί επιπρόσθετα κίνητρα όπως η διπλή επιμέτρηση της ποινής στις περιπτώσεις ολοκλήρωσης του προγράμματος απεξάρτησης.
«Περίπου τα ίδια κριτήρια και κίνητρα είχε βάλει και η ίδια η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης μόλις πριν μερικές εβδομάδες, για να έρθει σήμερα να αποσύρει και τις θέσεις, αλλά και το ίδιο το Νομοσχέδιο που ετοιμαζόταν», είπε.
Όπως είπε «σήμερα η υφιστάμενη πρακτική προνοεί την αναστολή της ποινής από τον Γενικό Εισαγγελέα, ένταξη στο θεραπευτικό πρόγραμμα και με την ολοκλήρωση του επανεξέταση από τον Γενικό Εισαγγελέα εάν θα επιστρέψει ο φυλακισμένος και να εκτίσει όλη την ποινή που του έχει επιβληθεί ή εάν θα αναγνωριστεί ο χρόνος στο θεραπευτικό πρόγραμμα ή εάν θα συνεχίσει η αναστολή της ποινής».
Ωστόσο, σημείωσε ότι σε αντίθεση με τα όσα ισχύουν σήμερα, η πρόταση του ΑΚΕΛ «αναγνωρίζει ότι κάθε ουσιοεξαρτημένος είναι ασθενής και δίνεται με κριτήρια το μέγεθος της ποινής η δυνατότητα σε όλους να ενταχθούν στο πρόγραμμα χωρίς εξαιρέσεις».
Πρόσθεσε πως «η σημερινή διαδικασία που ακολουθείται από τις κεντρικές φυλακές δεν δίνει το ίδιο δικαίωμα σε όλους τους φυλακισμένους, αλλά εξαιρεί συγκεκριμένα αδικήματα», για να σημειώσει ότι η προσέγγιση του ΑΚΕΛ «είναι απεξάρτηση σε όλους και για αυτό εδώ και χρόνια προτείνουμε την ανάγκη για λειτουργία κλειστού θεραπευτικού προγράμματος και εντός των Κεντρικών Φυλακών».
Επιπρόσθετα, η κ. Κουκουμά είπε ότι κατά την συζήτηση της πρότασης νόμου και επειδή αναγνωρίζουν ότι χρειάζεται ένα επιπρόσθετο κίνητρο στους φυλακισμένους, για να εντάσσονται στο πρόγραμμα απεξάρτησης, έχουν προτείνει όπως προστεθεί στην πρόταση τους η δυνατότητα όσων ολοκληρώνουν το πρόγραμμα να αποτείνονται στον Γενικό Εισαγγελέα με αίτημα αποφυλάκισης.
Δυστυχώς, είπε, «ούτε αυτό έγινε δεχτό. Επαναλαμβάνουμε όσα αναφέραμε και κατά την συνεδρία. Ως ΑΚΕΛ δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε νομοθετικά ένα αυτοματισμό με τον οποίο κάθε φυλακισμένος που ολοκληρώνει πρόγραμμα απεξάρτησης να αποφυλακίζεται. Δεν μπορούμε να αναλάβουμε αυτή την ευθύνη η οποία θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη και σχετική με τα αδικήματα που έχει διατελέσει ο κάθε φυλακισμένος».
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, είπε ότι «όλοι αυτοί οι άνθρωποι που επιτυχώς ολοκληρώνουν το θεραπευτικό πρόγραμμα, το οποίο οφείλουμε να σημειώσουν για μια ακόμα φορά ότι είναι και πού δύσκολο και πολύ απαιτητικό, δεν μπορεί να τιμωρούνται για μια ακόμα φορά επιστρέφοντας στη φυλακή».
Ανέφερε πως το κόμμα της δεν συμφωνεί με την πρόταση νόμου που έχει κατατεθεί από το ΑΚΕΛ, η οποία όπως σημείωσε «ενέχει μεταξύ άλλων και την παραπομπή».
Είπε, εξάλλου, ότι «είναι σημαντικό ένα πετυχημένο πρόγραμμα και μια πετυχημένη διαδικασία, όπως αυτή που εφαρμόζεται από το θεραπευτικό πρόγραμμα της Αγίας Σκέπης, να μην βραχυκυκλωθεί», για να συμπληρώσει ότι πρέπει «πραγματικά να αναγνωρίσουμε και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους αυτούς, κατοχυρώνοντας τη δεύτερη ευκαιρία και διορθώνοντας μια διαχρονική αδικία, αφού η συγκεκριμένη δεύτερη ευκαιρία κατοχυρώνεται σε άλλο νόμο σε άλλη διαδικασία για τους ψυχικά νοσούντες».
