Την πολυσέλιδη δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη κατέθεσε ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας Πέτρος Δημητρίου ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών, που ζήτησε εξηγήσεις για την συμπερίληψη του ονόματος του ΠτΔ σε δημοσιεύματα για τα "Pandora Papers"
Στη δήλωση περιλαμβάνονται αναφορές για την κατάσταση που επικρατούσε στην Κύπρο διαχρονικά αλλά και όσον αφορά το σημείο στο οποίο βρίσκεται σήμερα η κατάσταση για το "ξέπλυμα" παράνομου χρήματος στη χώρα μας. Σύμφωνα με την πολυσέλιδη δήλωση τονίζετε ότι η Κύπρος ήταν εκτεθειμένη, επισημαίνοντας ότι τα μέτρα που λήφθηκαν συνέβαλαν ώστε η χώρα μας σήμερα να είναι εναρμονισμένη πλήρως με τις υποδείξεις των θεσμών που αξιολογούν την κατάσταση με το ξέπλυμα παράνομου χρήματος.
Κάνοντας λόγο για αβάσιμους και διαστρεβλωτικούς ισχυρισμούς που διατυπώνονται, ο ΠτΔ τονίζει ότι ουδεμία σχέση έχουν με τα πραγματικά γεγονότα, τα οποία παραθέτει:
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του B.B.C., της Guardian αλλά και του ψηφίσματος του Ευρωκοινοβουλίου, η έρευνα προέκυψε ύστερα από την διαρροή 12 εκατομμυρίων εγγράφων, που καλύπτουν την περίοδο 1970 – 2020. Αφορούν περισσότερους από 330 πολιτικούς και δημόσιους αξιωματούχους από σχεδόν 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 35 νυν ή πρώην αρχηγών κρατών ή κυβερνήσεων
Η κατ’ ισχυρισμόν αποδιδόμενη εμπλοκή των εν λόγω αξιωματούχων, αφορά τη δημιουργία εικονικών εταιρειών, ιδρυμάτων και καταπιστευμάτων με σκοπό την αγορά ακινήτων, θαλαμηγών, αεροσκαφών, πραγματοποίηση επενδύσεων και μεταφορά χρημάτων μεταξύ τραπεζικών λογαριασμών, αποφυγή φόρων και διάπραξη οικονομικών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Υστερα από ενδελεχή έρευνα των 12 εκατομμυρίων εγγράφων, το όνομα του Προέδρου της Κύπρου, εις ουδεμίαν περίπτωση αναφέρεται ή συνδέεται με τα κατ’ ισχυρισμό οικονομικά εγκλήματα που φέρονται να διέπραξαν οι εν λόγω αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων ή οι άλλοι δημόσιοι αξιωματούχοι.
Τα κυριότερα σημεία της δήλωσης Αναστασιάδη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημειώνει ότι "αντιθέτως, στα πορίσματα των ερευνών τόσο του B.B.C. όσο και της εφημερίδας Guardian αναφέρονται επί λέξει τα ακόλουθα:
B.B.C.
(i) «Έχουμε αποκαλύψεις για τον Πρόεδρο της Κύπρου, όχι αποκαλύψεις που αφορούν τον ίδιο για απόκρυψη υπερακτίων δραστηριοτήτων του, αλλά αποδείξεις ότι το δικηγορικό του γραφείο έχει βοηθήσει πελάτες να αποκρύψουν τις δικές τους».
(ii) «Η Κυβέρνηση του εισήγαγε μητρώο για να αποκαλύπτονται οι πραγματικοί μέτοχοι 200,000 εταιρειών που εδρεύουν εκεί. Στόχος η μείωση της μυστικότητας των υπερακτίων».
Guardian.
«Δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι ο Αναστασιάδης εμπλέκετο στις δραστηριότητες του δικηγορικού γραφείου. Εντούτοις, εγείρονται ερωτήματα για την σοφία του προέδρου να επιτρέπει σ’ ένα δικηγορικό γραφείο στο οποίο πασιφανώς δεν είχε ούτε την εποπτεία ή τον έλεγχο, να λειτουργεί με το όνομα του ενόσω υπηρετούσε ως ένας προβεβλημένος (prominent) πολιτικός».
Στη δήλωση του, ο ΠτΔ τονίζει από τα πιο πάνω είναι πέραν από ξεκάθαρο πως τα όσα του αποδίδονται, όχι μόνο διαψεύδονται από τους ίδιους τους ερευνητές αλλά και από τα στοιχεία που παρέθεσε στη συνέχεια και τα οποία σύμφωνα με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αποτελούν για όσους την επικαλούνται ηθελημένη και εκτός θεσμίων διαστρέβλωση της αλήθειας.
Δικηγορικό Γραφείο – Νίκος Χρ. Αναστασιάδης ΔΕΠΕ.
Όπως καταφαίνεται από την έρευνα και τις δημοσιεύσεις του B.B.C., «οι αποκαλύψεις για τον Πρόεδρο της Κύπρου δεν αφορούν τον ίδιο για απόκρυψη υπερακτίων δραστηριοτήτων του (όπως ισχυρίζονται για τους υπόλοιπους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων ή άλλους κατέχοντες δημόσια αξιώματα), αλλά αποκαλύψεις ότι το δικηγορικό του γραφείο έχει βοηθήσει πελάτες να αποκρύψουν τις δικές τους».
Και επειδή ανάλογοι ισχυρισμοί, τονίζει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, προβλήθηκαν είτε κατά την διάρκεια της συζήτησης στην Επιτροπή Θεσμών είτε και δημοσίως, από μέλη της Βουλής, θεωρεί επιβεβλημένο να πληροφορήσει για την πραγματική του σχέση αλλά και την μετοχική σύνθεση, της φέρουσας το όνομά μου, δικηγορικής εταιρείας.
Ευθύς μετά την εκλογή του στο Προεδρικό αξίωμα το 2013 και προ της αναλήψεως των καθηκόντων του, μεταβίβασε το σύνολο των μετοχών που κατείχα και που ανέρχονταν στο 60%.
Ο ΠτΔ επισημαίνει πως από το 1997 όταν εξελέγη Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού, η συμμετοχή του στην διαχείριση των υποθέσεων του πρώην δικηγορικού του γραφείου ήταν μηδενική, αφού αφιέρωνε το σύνολο του χρόνου του στα κομματικά και πολιτικά του καθήκοντα
Σχετική είναι και η έρευνα των Pandora Papers και τα δημοσιεύματα της εφημερίδας Guardian, η οποία αναφέρει πως:
«Δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι ο Αναστασιάδης εμπλέκετο στις δραστηριότητες του δικηγορικού γραφείου».
Το θέμα με τις υπεράκτιες εταιρείες δεν έχει δημιουργηθεί επί ημερών αυτής της Κυβέρνησης τονίζει ο ΠτΔ. Αναφέρει χαρακτηριστικά ότι στην Έκθεση προόδου του 2002 εν’ όψει των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Κύπρου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντοπίζει πρόβλημα με το καθεστώς λειτουργίας των υπερακτίων εταιρειών, το οποίο δεν συνάδει με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο (aquis).
Συνολικά, στην εν λόγω έκθεση, υπάρχουν αρνητικές αναφορές για τις υπεράκτιες σε 23 συνολικά παραγράφους.
Ως εκ τούτου τέθηκε προαπαιτούμενο της ενταξιακής πορείας της χώρας η εφαρμογή ενιαίου φορολογικού συντελεστή για το σύνολο των εταιρειών, εγχώριων και διεθνών δραστηριοτήτων, προκειμένου η πολιτική προσέλκυσης υπεράκτιων εταιρειών να σταματήσει.
Δόθηκε μεταβατική περίοδος 2 ετών από το 2003 μέχρι το 2005 προκειμένου το κράτος να ανταποκριθεί, καθορίζοντας τελικά τον συντελεστή στο 10%.
(β)Στις 25 Ιουλίου 2002 η “Financial Times” σε ολοσέλιδο δημοσίευμα αναφέρεται σε Κυπριακή Τράπεζα που χρηματοδότησε δύο πολέμους.
Προβάλλεται ο ισχυρισμός για παραβίαση των κυρώσεων που επέβαλαν τα Ηνωμένα Έθνη εναντίον του καθεστώτος Μιλόσεβιτς, αλλά και στις ανησυχίες που εγείρονται για μια χώρα που διαπραγματεύετο την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 και έχει αναλάβει την δέσμευση καταπολέμησης του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
(γ)Στις 5 Δεκεμβρίου το 2006, η “Financial Times” αναφέρεται στις υπεράκτιες εταιρείες που ίδρυσε το καθεστώς Μιλόσεβιτς στην Κύπρο.
Στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας αναφέρεται: “Milosevic money sent mainly to Cyprus, only to Laiki”. Ενώ προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι τα κεφάλαια των υπερακτίων διατέθηκαν για αγορά όπλων προς ενίσχυση του πολέμου εναντίον της Βοσνίας.
(δ) Το 2008 έκθεση του Αμερικάνικου οργανισμού GAO (Government Accountability Office) κατέτασσε την Κύπρο μεταξύ των χωρών που θεωρούνται φορολογικοί παράδεισοι.
(ε) Μιλώντας στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης στο Στρασβούργο με τον Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σούλτς, ο αείμνηστος Πρόεδρος Χριστόφιας, είπε ότι: «υπάρχει παραπληροφόρηση σε ότι αφορά την ικανότητα της Κύπρου να εφαρμόσει κανόνες και οδηγίες της Ε.Ε. αναφορικά με το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
Panama Papers 2016
Πρόκειται για μία διαρροή με παγκόσμια απήχηση, αφού μέσα από τη δημοσιοποίηση εγγράφων αποκαλύπτουν έγραφα που αφορόυν 214 χιλιάδες υπεράκτιες εταιρείες συνδεδεμένες με επιχειρηματίες, πολιτικούς και άλλους σε περισσότερες από 100 χώρες.
Να σημειωθεί ακόμη ότι τα έγγραφα που αναφέρονται στην Κύπρο, αφορούν αποκλειστικά δραστηριότητες υπερακτίων και εταιρειών κέλυφος μέχρι το 2014. Εν τη ουσία δηλαδή, αποτυπώνουν την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα πριν τη δική μου διακυβέρνηση.
Paradise Papers 2016
Από τη διαρροή και δημοσιοποίηση εκατομμυρίων εγγράφων, γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στην Κύπρο, με πέραν των 200 εμπλεκομένων. Το αξιοσημείωτο είναι πως για τα Paradise Papers έγινε έρευνα από το Ευρωκοινοβούλιο χωρίς αναφορές σε ονόματα, με γενικές συστάσεις σε όλες τις χώρες για την ανάγκη λήψης περεταίρω μέτρων, πάταξης του οικονομικού εγκλήματος. Σημαντική για την διαδρομή της Κύπρου ως δήθεν «φορολογικού παραδείσου» είναι και η μελέτη του John Christensen οικονομολόγου, ειδικού σε θέματα καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος, που δημοσιεύτηκε στις 26 Οκτωβρίου του 2017, στο διεθνούς κύρους περιοδικό Tax Justice Net Work, υπό τον τίτλο «Η ιστορία ενός φορολογικού παραδείσου: Κύπρος».
Εκείνο που πρέπει να επισημάνω, αναφέρει ο ΠτΔ, είναι πως από τις δεκάδες εκατομμύρια εγγράφων που διέρρευσαν με αποκαλύψεις εκατοντάδων εμπλεκομένων σε πράξεις ξεπλύματος βρώμικου χρήματος ή εν γένει που συνδέονται κατ’ ισχυρισμό, με το οικονομικά έγκλημα, σε ουδένα μα ουδένα εντοπίζεται ή γίνεται αναφορά ή αποδίδεται στον Πρόεδρο της Κύπρου εμπλοκή του σε υπεράκτιες δραστηριότητες.
Ο ΠτΔ τονίζει ακόμα ότι και η έρευνα του B.B.C. που κακόβουλα, όπως σημειώνει τον αποκαλεί ως offshore President, με σαφήνεια αναφέρει πως «οι αποκαλύψεις …. δεν αφορούν τον ίδιο για απόκρυψη υπερακτίων δραστηριοτήτων του» Πέραν των αναφορών για το καθεστώς του δικηγορικού γραφείου που φέρει την επωνυμία του, η απάντηση στους ισχυρισμούς του B.B.C. δίδεται από την εφημερίδα Guardian, η οποία αναφέρει επί λέξει.
«Δεν υπάρχει ισχυρισμός ότι ο Αναστασιάδης εμπλέκετο στις δραστηριότητες του Δικηγορικού Γραφείου Νίκος Χρ. Αναστασιάδης ΔΕΠΕ… σ’ ένα Δικηγορικό Γραφείο στο οποίο πασιφανώς δεν είχε ούτε την εποπτεία ή τον έλεγχο».
Ψήφισμα Ευρωκοινοβουλίου.
Ο ΠτΔ σημειώνει με έμφαση ότι αποτελεί γεγονός πως προκάλεσε και προκαλεί δυσαρέσκεια, και αγανάκτηση, πρώτιστα στον ίδιο, η αναφορά του ονόματος του στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου.
Μια αναφορά που όχι μόνον δεν δικαιολογείται από τις «αποκαλύψεις» του B.B.C. και της εφημερίδας Guardian, αλλά γεννά και μια σειρά ερωτημάτων που καταδεικνύουν πως οι πολιτικές σκοπιμότητες δεν ελλείπουν και από τις αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου.
Προς στήριξη των όσων ισχυρίζεται, κάλεσε και τον πλέον κακόπιστο να δώσει απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα:
(α) Γιατί για πρώτη φορά σε ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου γίνεται ονομαστική αναφορά σε πρόσωπα, όταν σε σημαντικό αριθμό ψηφισμάτων που προηγήθηκαν, ύστερα μάλιστα, από έρευνες Επιτροπής του Ευρωπαϊκού θεσμού, αποφεύχθει κάτι ανάλογο;
(β) Γιατί από τους 35 ηγέτες κρατών ή κυβερνήσεων ή τους 330 πολιτειακούς αξιωματούχου που κατ’ ισχυρισμό εμπλέκονται στα αδικήματα που τους αποδίδονται στην παράγραφο ΣΤ του ψηφίσματος γίνεται επιλεκτική αναφορά σε μόνον 7 αξιωματούχους;
(γ) Για ποιες υπεράκτιες δραστηριότητες, ή έστω εμπλοκή στα όσα κατ’ ισχυρισμό αποδίδονται στους άλλους ηγέτες, γίνεται αναφορά στο όνομά του έστω και σε ένα των 12 εκατομμυρίων εγγράφων που διέρρευσαν;
(δ) Πόσο απαράδεκτο είναι να αποδίδονται ευθύνες ή να ταυτίζουν τον Πρόεδρο της Κύπρου με όσους κατ’ ισχυρισμό εμπλέκονται σε υπεράκτιες δραστηριότητες, γιατί το Δικηγορικό Γραφείο που φέρει το όνομά του, και από το οποίο αποχώρησε το 2013, εκπροσωπούσε ή εκπροσωπεί Ρώσσο Γερουσιαστή;
Ο ΠτΔ σημείωσε ότι ο εν λόγω Γερουσιαστής απέκτησε την κυπριακή υπηκοότητα το 2011 επί διακυβέρνησης Δημήτρη Χριστόφια, ύστερα από ενδελεχή έρευνα.
Αξιοσημείωτο, είπε ο ΠτΔ στη δήλωση του, εξ’ άλλου είναι πως ο εν λόγω Γερουσιαστής ουδέποτε αντιμετώπισε την οποιαδήποτε κατηγορία μέχρι το 2015, που παραιτήθηκε από την Ρωσική Γερουσία για πολιτικούς λόγους. Να σημειωθεί ακόμη ότι σήμερα ζει και δραστηριοποιείται ανενόχλητος στις Η.Π.Α.
Δεν απαιτούνται τα οποιαδήποτε άλλα σχόλια, αναφέρεται στη δήλωση του ΠτΔ ο οποίος ευθαρσώς δηλώνει πως αν η συμπερίληψη του ονόματός μου, στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, ενείχε έστω και ίχνος αληθείας, για τα όσα κατ’ ισχυρισμό αδικήματα αποδίδονται σε άλλους ηγέτες δεν θα είχε άλλη από την επιλογή παρά της αμέσου παραιτήσεως του.
Παρά ταύτα και εν’ όψει της εισηγήσεως του Ευρωκοινοβουλίου για περαιτέρω διερεύνηση των όσων καταγράφονται στο ψήφισμα, ο ΠτΔ κάλεσε τους βουλευτές όπως εξαντλήσουν όλες τις προσφερόμενες από το Σύνταγμα και τους νόμους διαδικασίες διερεύνησης, ώστε να αποκατασταθεί η αλήθεια αλλά και το κύρος των θεσμών.
Η Κυβέρνηση Νίκου Αναστασιάδη έλαβε μέτρα για καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος στα οποία ο ΠτΔ έκανε εκτενή αναφορά. Τόνισε ότι προς επιβεβαίωση αποτελούν
(α) Το Παγκόσμιο Φόρουμ για τη διαφάνεια και ανταλλαγή πληροφοριών για φορολογικούς λόγους καταγράφει αλματώδη πρόοδο της Κύπρου, καθώς το 2013 το ποσοστό συμμόρφωσης των εταιρειών για καταχώριση ετήσιας έκθεσης και λογαριασμών ανερχόταν στο 23%, ενώ το 2020 ανήλθε στο 85%.
(β) Τον Οκτώβριο του 2015 η Κύπρος αφαιρέθηκε από το καθεστώς της μη συμμορφούμενης χώρας σε σχέση με θέματα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος στην οποία είχε τεθεί από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.
(γ) Τον Απρίλιο του 2019 επισκέφθηκε την Κύπρο ο Υφυπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ και εκ των πολιτικών προϊσταμένων του Δικτύου Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος (FinCEN), ο οποίος σε δηλώσεις του ανέφερε πως: «Η Κύπρος έχει επιτελέσει τεράστια πρόοδο και βελτιώσεις στο νομικό πλαίσιο καθώς και στην επιβολή του νόμου».
(δ) Τον Αύγουστο του ίδιου έτους επισκέφθηκε την χώρα μας αντιπροσωπεία της Αμερικανικής Βουλής, με επικεφαλής την Πρόεδρο της Επιτροπής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, η οποία δήλωσε πως η χώρα μας σημείωσε πρόοδο και παρουσίασε βελτιωμένο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, δηλώνοντας καταληκτικά πως:
«…Η Κύπρος είναι πια σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στον τομέα της παρεμπόδισης του ξεπλύματος χρήματος».
(ε) Η «Moneyvall» στην έκθεση της τον Δεκέμβρη του 2019, αξιολογεί θετικά την πραγματική πρόοδο που έκανε η χώρα μας στην καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, σε όλα τα επίπεδα. Ενδεικτικά, αναφέρω πως στο τεχνικό μέρος της έκθεσης η Κυπριακή Δημοκρατία παρουσιάζει βαθμολογίες πλήρους συμμόρφωσης ή μεγάλης συμμόρφωσης σε όλες τις 40 ελεγχόμενες παραμέτρους.
(στ) Τον Οκτώβριο του 2020, η GRECO, στον τέταρτο κύκλο αξιολόγησης της Κύπρου, διαπιστώνει πως καμία από τις εκκρεμούσες μέχρι την έκδοση της έκθεσης συστάσεις, δεν αφορά την εκτελεστική εξουσία, δηλαδή την Κυβέρνηση.
(η Τον Δεκέμβριο του 2020 υιοθετήθηκε κατά την ολομέλεια του Παγκόσμιου Φόρουμ του ΟΟΣΑ η έκθεση αξιολόγησης της Κύπρου για την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών, κατόπιν αιτήματος από φορολογικές αρχές του εξωτερικού, χαρακτηρίζοντας την Κύπρο ως ευρέως συμμορφούμενη με το διεθνές πρότυπο διαφάνειας και ανταλλαγής πληροφοριών για φορολογικούς σκοπούς.
(θ) Στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου, η οποία εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2021, επί λέξει καταγράφεται η θεσμική πρόοδος στους δείκτες καταπολέμησης της διαφθοράς που επιτελεί η χώρα μας και επιπλέον σημειώνεται με έμφαση πως «μεταξύ των ετών 2013-2020 διερευνήθηκαν 149 υποθέσεις διαφθοράς».
Θέλω να πιστεύω ότι μετά τον σχολιασμό και την παράθεση τεκμηριωμένων στοιχείων, αναφέρει ο ΠτΔ τόσον όσον αφορά τις αποκαλύψεις των Pandora Papers όσο και των μέτρων που έλαβε και λαμβάνει η Κυβέρνηση για την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, θα τεθεί οριστικό τέλος στην στείρα αντιπαράθεση και την τοξικότητα.
Οφείλουμε να λογοδοτούμε, να επιδιώκουμε και να διευκολύνουμε τον όποιον αυστηρό έλεγχο, αλλά και να θωρακίζουμε τους θεσμούς μέσα από τη διαφάνεια, επισήμανε ο ΠτΔ.
Την ίδια ώρα, οι διαστάσεις της όποιας κριτικής θα πρέπει να περιορίζονται στα πραγματικά γεγονότα και όχι να μολύνονται από πολιτικές σκοπιμότητες είπε ο ΠτΔ τονίζοντας ότι είναι μέσα σε αυτά τα πλαίσια που επαναλαμβάνει πως όχι μόνο δεν αρνείται τον έλεγχο και κάλεσε τη Βουλή όπως εξαντλήσει όλες τις προσφερόμενες από το Σύνταγμα και τους νόμους διαδικασίες διερεύνησης, ώστε να αποκατασταθεί η αλήθεια αλλά και το κύρος των θεσμών.
