Κριτική προς την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για το αποτέλεσμα της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης για το κυπριακό στη Γενεύη ασκεί ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
Σε εκτενές κείμενο που δημοσιεύει στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι πηγαίνοντας στην πενταμερή οι κυβερνώντες έλεγαν ότι δεν ανέμεναν κάτι και μετά την διάσκεψη ότι δεν έγινε κάτι.
«Ποια είναι, όμως, η αλήθεια; Εξαφάνιση των κερδών του Κραν Μοντανά και «νέα» διαπραγμάτευση. Πριν το Κραν Μοντανά, επί δύο χρόνια, έγινε συστηματική δουλειά. Γράφτηκαν και κυκλοφόρησαν στη διεθνή διπλωματία (ΟΗΕ, ΕΕ, Εμπλεκόμενοι) σειρά εγγράφων με σαφή τοποθέτηση για το ποιά προβλήματα πρέπει να λυθούν και με ποιό τρόπο (από το θέμα της κατάργησης των «Εγγυήσεων» και των στρατευμάτων κατοχής, στόχοι που υιοθετήθηκαν, μέχρι την πρότασή μας για ένα «Σύμφωνο Φιλίας»). Πείσαμε ακόμα και τους «ουδέτερους» να υποστηρίξουν αυτές τις θέσεις. Αυτές υιοθετήθηκαν από τον ΓΓ του ΟΗΕ και τις αποδέχτηκε η ΕΕ ως παρατηρητής στην συνδιάσκεψη για το Κυπριακό το καλοκαίρι του 2017, καθότι η όποια λύση του Κυπριακού δεν μπορεί να ξεφεύγει των πλαισίων του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Πείσαμε όλες τις πλευρές να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα των τριών μειονοτήτων στο νησί και μελλοντικά να συμμετάσχει εκπρόσωπος τους στα θεσμικά όργανα της Κυπριακής Δημοκρατίας εκεί που παλαιότερα σε σειρά σχεδίων προβλεπόταν εκπρόσωπος τρίτης χώρας, άρα έξωθεν παρεμβάσεις. Με την προώθηση και υλοποίηση όλων αυτών των στόχων η Κύπρος θα γινόταν επιτέλους ένα «κανονικό Κράτος» όπως το έχω περιγράψει εδώ και δεκαετίες και ως όρος υιοθετήθηκε ακόμα και από τον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Συνεχίζει λέγοντας ότι όταν άρχισε η προετοιμασία της νέας πενταμερούς το 2020, οι Βρετανοί και οι Τούρκοι έθεσαν ως απαράβατο όρο να μην ξεκινήσει η διαπραγμάτευση από το σημείο που διακόπηκε στο Κραν Μοντάνα.
«Απόδειξη και ομολογία για το ποιοι ήταν εκείνοι που δεν επιθυμούσαν και δεν επέτρεψαν το 2017 να λυθεί το Κυπριακό. Τελικά, επέβαλλαν την παράκαμψη του Κραν Μοντανά, καθότι η ελληνική πλευρά, όπως και οι κονδυλοφόροι που με καθύβριζαν τότε, δεν επιθυμούσαν να ομολογήσουν ούτε εκ των υστέρων την επιτυχία του 2017. Η πρώτη, λοιπόν, απώλεια, ήταν τα κεκτημένα του Κραν Μοντανά», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Μιλά για υποχωρήσεις στα διαδικαστικά της άτυπης πενταμερούς και ασκεί κριτική στον ΓΓ ότι οργάνωσε μια συζήτηση εκτός πλαισίου του Οργανισμού επιτρέποντας έτσι να τίθενται θέματα όπως τα δύο κράτη, ενώ στη συνέχεια δεν καταδίκασε ως όφειλε τις τουρκικές θέσεις.
«Η Τουρκία θέλει να ελέγχει την Κύπρο στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Αν μπορούσε να την ελέγξει άμεσα όλη, κάτι που δεν μπορεί να κάνει και το γνωρίζει, θα ήταν ευτυχής. Η δεύτερη καλύτερη λύση για εκείνη είναι να γίνει ουσιαστικά η Κύπρος μια συνομοσπονδία, ανεξάρτητα αν μια τέτοια «λύση» θα προβάλλεται με τον τίτλο «ομοσπονδία» ενός τύπου (επιθετικός προσδιορισμός) που δεν υπάρχει πουθενά στην ιστορία και στην βιβλιογραφία Με μια τέτοια ντε φάκτο συνομοσπονδία επιδιώκει να διατηρήσει τον βασικό της έλεγχο στα εδάφη που κατέχει παράνομα. Να νομιμοποιήσει την παρουσία της ίδιας και των εποίκων της ως των νόμιμων ιδιοκτητών της κατεχόμενης Κύπρου. Ταυτόχρονα, επιδιώκει μια τέτοια συνομοσπονδιακή κατά όνομα «ομοσπονδιακή» δομή να της επιτρέπει μέσω της «τουρκοκυπριακής πολιτείας» τον έλεγχο του πυρήνα της πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας (κεντρική τράπεζα/χρηματοπιστωτικά, ανώτατο δικαστήριο, εξωτερική και ευρωπαϊκή πολιτική, άμυνα και ασφάλεια). Στην ουσία η Κύπρος να μην είναι ανεξάρτητο, κυρίαρχο κράτος», αναφέρει.
Καταλήγοντας στο τι δεν θέλει η Τουρκία, περιγράφει μια Κύπρο που δεν θα είναι υπό τον έλεγχο της, όπως επίσης και μια διχοτομημένη Κύπρο που θα της φέρει την Ελλάδα και την κοινή άμυνα με την Κύπρο στο μαλακό υπογάστριό της.
«Η Ελληνική κυβέρνηση οφείλει να σταματήσει να αντιλαμβάνεται το Κυπριακό ως βάρος. Να ανοίξει μέτωπο στο καθεστώς των εγγυήσεων και στην κατοχή και να παλέψει για μια Κύπρο «κανονικό κράτος». Να πάψει να πιστεύει ότι «ενεργητική» εξωτερική πολιτική είναι να περιφέρεται σε άσκοπα ταξίδια. Αντίθετα, ενεργητική εξωτερική πολιτική σημαίνει ετοιμασία θέσεων. Επιδίωξη να πειστούν όσο το δυνατό περισσότεροι γι αυτές. Ενεργητική πιεστική προώθηση εκείνων των επιλογών που επιδιώκει η χώρα να επιτευχθούν. Τερματισμός της αγνόησης πραγματικών απωλειών. Έτσι, ώστε με σκληρές διαπραγματεύσεις να εξασφαλίζονται κέρδη για τη χώρα και όχι «επικοινωνιακοί τίτλοι» για συγκάλυψη απωλειών. Πρέπει να σταματήσει να αντιμετωπίζει την εξωτερική πολιτική ως κομματικό επικοινωνιακό κόλπο», καταλήγει.
