Τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου καθώς και τις παράνομες στρατιωτικές της δραστηριότητες σε θάλασσα και αέρα, καταγγέλλει ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, με επιστολή του προς το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ημερομηνίας 13 Νοεμβρίου, που ήρθε στο φως της δημοσιότητας τη Τρίτη.
Το χρονικό των παραβιάσεων
Όπως τονίζει χαρακτηριστικά, από τον Ιούλιο και μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου του 2019, ο αριθμός των τουρκικών ασκήσεων εντός της κυπριακής ΑΟΖ αυξήθηκε δραματικά, με 51 στρατιωτικές ασκήσεις που εμπλέκουν πολεμικά πλοία και αεροσκάφη. Επιπρόσθετα, υπάρχει επικίνδυνη αύξηση της χρήσης μη επανδρωμένων εναέριων μέσων, ενόπλων και αόπλων και βάση των αρχών της Δημοκρατίας από τον Ιούλιο του 2019 καταγράφηκαν 144 παρόμοιες πτήσεις.
Σε συνέχεια επιστολής που απέστειλε στις 11 Ιουλίου, και κυκλοφόρησε επίσης ως επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ, ο πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης, καταγγέλλει ότι στις αρχές Οκτωβρίου, η τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου (TPAO), ανέπτυξε το γεωτρητικό σκάφος Yavuz στην ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, και ξεκίνησε εξερεύνηση υδρογονανθράκων στο τεμάχιο 7, το οποίο έχει αδειοδοτηθεί από την Κυπριακή κυβέρνηση στις Ευρωπαϊκές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, TOTAL και ΕΝΙ. Επισημαίνει, επίσης, ότι οι γεωτρήσεις γίνονται περίπου 44 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Κύπρου, εντός της ΑΟΖ/ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της, η οποία ήδη έχει οριοθετηθεί, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ της Αιγύπτου και της Κύπρου.
Ο κ. Μαυρογιάννης υπενθυμίζει ότι οι παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, ξεκίνησαν τον Μάιο του 2019 από το γεωτρητικό σκάφος Fatih, σε απόσταση περίπου 36 ναυτικών μιλίων από τη δυτική ακτή της Κύπρου. Επιπλέον, σημειώνει, οι γεωτρήσεις αυτές συνιστούν κατάφωρη παραβίαση των αποκλειστικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου για εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.
Οι ανησυχίες και το αίτημα προς συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος εκφράζει την ανησυχία του όχι μόνο για την Τουρκική εκστρατεία εξερεύνησης υδρογονανθράκων συνοδεία ερευνητικών σκαφών γύρω από την Κύπρο, αλλά και για τις παράνομες Τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις. Επιπλέον, αναφέρεται στην ανησυχητική αύξηση χρήσης μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων, οπλισμένων και μη, και τονίζει ότι οι πτήσεις αυτές συνιστούν παράβαση των διεθνών κανονισμών εναέριας κυκλοφορίας, και δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην ασφάλεια πτήσεων στο FIR της Λευκωσίας.
Αναφέρει επίσης στην επιστολή τού, ότι οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου όχι μόνο αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο αλλά συνιστούν ακόμη μια προσπάθεια της Τουρκίας να αμφισβητήσει την Κυπριακή Δημοκρατία:
Με αυτόν το τρόπο η Τουρκία αμφισβητεί τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Χάρτη του ΟΗΕ και των κανόνων και αρχών που διέπουν τη διεθνή έννομη τάξη. Ο ισχυρισμός της Τουρκίας ότι οι ενέργειες της στις θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου είναι «σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο» δεν ευσταθεί γιατί είναι ένα από τα ελάχιστα κράτη στον κόσμο που δεν έχει υπογράψει ούτε επικυρώσει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και είναι το μόνο κράτος που καταψηφίζει συστηματικά το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Τέλος, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος υποβάλει το αίτημα της Κυπριακής Κυβέρνησης, ζητώντας από το Γενικό Γραμματέα να καλέσει την Τουρκία να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο, να σεβαστεί την κυριαρχία, τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και να απέχει από ενέργειες που είναι αντιπαραγωγικές στις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για επανένωση της Κύπρου.
