Ο Γενικός Εισαγγελέας, Κώστας Κληρίδης, δήλωσε ότι καμιά πολιτική ευθύνη δεν φαίνεται να έχει αναληφθεί από κανέναν ως αποτέλεσμα των πορισμάτων των Ερευνητικών Επιτροπών για την έκρηξη στο Μαρί και για την κατάρρευση του Συνεργατισμού, μηδενίζοντας την πραγματική αξία και χρησιμότητα αυτών των Επιτροπών.
Τα ευρήματα περί σοβαρών πολιτικών ευθυνών, ανέφερε, όχι μόνο δεν έγιναν σεβαστά, αλλά υπήρξε προσπάθεια αποδόμησης των μελών των Επιτροπών και υποβάθμισης του έργου που παρήχθη. Τέτοιες αντιδράσεις, πρόσθεσε, επιφέρουν καίρια πλήγματα προς τον θεσμό των Ερευνητικών Επιτροπών και της αξιοπιστίας τους.
Μιλώντας σε εκδήλωση του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, προς τιμή του Νίκου Χαραλάμπους, πρώην Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και πρώτου Επιτρόπου Διοικήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Γενικός Εισαγγελέας, δήλωσε ότι πολύ σοβαροί θεσμοί του κράτους διάγουν περίοδο κρίσης, κάτι που οδηγεί σε κατάπτωση αξιών, αφού κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς του κράτους.
Πρόσθεσε ότι διορθωτικά μέτρα μπορούν να ληφθούν, όχι όμως από ένα ή δύο άτομα και με τους υπόλοιπους να μένουν απαθείς.
«Ο ισχυρότερος συνήγορος της διαφθοράς και της διαπλοκής είναι η απάθεια των πολιτών. Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή. Θέλει και πρωτομάστορες, θέλει και επιστάτες αλλά θέλει και εργάτες πολλούς»
Αναφέρθηκε παράλληλα, στην κρίση που περνούν, όπως είπε, στην Κύπρο οι τρεις εξουσίες, αλλά και οι ανεξάρτητοι θεσμοί.
- Εκτελεστική Εξουσία
Όσον αφορά την εκτελεστική και διοικητικής φύσεως εξουσία, είπε ότι θα πρέπει να ασκείται με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να διορίζονται και να εκλέγονται τα κατάλληλα άτομα, χωρίς να είναι κυρίαρχο προσόν η κομματική τοποθέτηση, οι σχέσεις, οι συναλλαγές και τα ανταλλάγματα.
Έδωσε παραδείγματα πολλών αξιωματούχων που φυλακίστηκαν τα τελευταία χρόνια για αδικήματα διαφθοράς, με αποτέλεσμα να αντιστρέφεται πλέον το τεκμήριο της τιμιότητας και να χρειάζεται κάποιος να αποδείξει ότι δεν είναι διεφθαρμένος. Ο ακέραιος και έντιμος αξιωματούχος, ανέφερε, σχεδόν ηρωοποιείται από τον κόσμο, αφού θεωρείται εξαίρεση.
- Νομοθετική Εξουσία
Όσον αφορά τη νομοθετική εξουσία, ανέφερε ότι είναι διάχυτη η γενικότερη απαξίωση στον θεσμό. Τα κυριότερα αρνητικά χαρακτηριστικά, είπε, είναι η προχειρότητα και ο λαϊκισμός, με αποτέλεσμα στον βωμό της άγρας ψήφων να λαμβάνονται αποφάσεις και να ψηφίζονται νομοθετήματα που είτε διαταράσσουν ισορροπίες δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, είτε παραβιάζουν συνταγματικές πρόνοιες, είτε δεν λαμβάνουν υπόψη δημοσιονομικές επιπτώσεις.
Έδωσε παράδειγμα συνεδρίας της Ολομέλειας της Βουλής το 2016 , κατά την οποία ψηφίστηκαν πέραν των 80 νομοθετημάτων με αποτέλεσμα να γίνουν 16 αναφορές λόγω εντοπισμού συνταγματικών παραβιάσεων, με αποτέλεσμα το Δικαστήριο να ακυρώσει 15 από αυτά.
Είπε επίσης ότι υπάρχουν περιπτώσεις βουλευτών που συμμετέχουν σε κοινοβουλευτικές Επιτροπές ή σε ψηφοφορίες, ενώ θα έπρεπε να είχαν απόσχει ή να δήλωναν ότι έχουν συγκρουόμενο άμεσο ή έμμεσο συμφέρον. Πρόσθεσε ότι σε αρκετές περιπτώσεις λαμβάνονται περισσότερο υπόψη κομματικές σκοπιμότητες έναντι του εθνικού συμφέροντος.
- Δικαστική Εξουσία
Σε σχέση με τη δικαστική εξουσία, είπε ότι οι μηχανισμοί απονομής της δικαιοσύνης έχουν απολέσει την αξιοπιστία τους, λόγω υπέρμετρης καθυστέρησης στην εκδίκαση υποθέσεων, αδυναμίας εκσυγχρονισμού του συστήματος, ανυπαρξίας ικανοποιητικών ασφαλιστικών δικλείδων ώστε να αποδεικνύεται η διαφάνεια και αμεροληψία των δικαστικών λειτουργών.
Αναφέρθηκε σε ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα βοηθήσουν προς βελτίωση της κατάστασης στο δικαστικό σύστημα αν εγκριθούν από τη Βουλή.
Σε σχέση με την αντικειμενική αμεροληψία των δικαστών και τις σχέσεις που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ διάδικων, δικηγόρων και δικαστών, είπε ότι η δικαιοσύνη δεν πρέπει μόνο να απονέμεται αλλά και να φαίνεται ότι απονέμεται, με το να διασφαλίζονται όλα τα εξωτερικά γνωρίσματα για να μην υπάρχει καμιά σκιά ότι θα διεξαχθεί μια δίκαιη δίκη.
Ως αποτέλεσμα της πρόσφατης κρίσης στη δικαστική εξουσία, είπε, θεσπίστηκε μια πιο αυστηρή δικαστική πρακτική στις εκδικάσεις υποθέσεων από δικαστές που συνδέονται με δικηγόρους που εμφανίζονται ενώπιόν τους, καθώς κι οδηγός συμπεριφοράς δικαστών. Είναι όμως, όπως είπε, ακόμα μακρύς ο δρόμος για διασφάλιση της πλήρους αξιοπιστίας προς τον θεσμό.
