Mπορεί η ατζέντα της σημερινής Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να περιλαμβάνει αποκλειστικά το θέμα του επόμενου κοινοτικού προϋπολογισμού και το θέμα του ταμείου ανάκαμψης της οικονομίας, ωστόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σε αυτή την πρώτη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών με φυσική παρουσία από τις 21 Φεβρουαρίου, αναμένεται να αδράξει την ευκαιρία για να ενημερώσει τους ομολόγους του για την κατάσταση πραγμάτων γύρω από τις τουρκικές έκνομες ενέργειες στην περιοχή.
Η συνεδρίαση είναι προγραμματισμένη να αρχίσει στις 11 ώρα Κύπρου και θα πραγματοποιηθεί με εκτεταμένα μέτρα προστασίας λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται να συγκαλέσει αρχικά την ολομέλεια των ηγετών, θα ξεκινήσει μια ανταλλαγή απόψεων, με τουλάχιστον μία τοποθέτηση κάθε αντιπροσωπείας και στη συνέχεια η συνεδρίαση θα διακοπεί για διμερείς επαφές και διαπραγμάτευση. Μετά τις διμερείς επαφές, θα αναλάβουν οι sherpas (εκπρόσωποι των ηγετών) και οι τεχνικές ομάδες, πιθανόν καθ όλη τη διάρκεια της νύχτας. Ο στόχος είναι το πρωί του Σαββάτου ο Πρόεδρος Μισέλ να έχει στα χέρια του μια νέα τελική συμβιβαστική πρόταση στην οποία όλοι θα μπορούν να συμφωνήσουν. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατό, υπάρχει πάντα η δυνατότητα της διακοπής της Συνόδου και της επανάληψής της λίγες μέρες μετά.
Κύπρος και Ελλάδα θα θέσουν το ζήτημα της επιθετικής στάσης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο
Στο πρώτο σκέλος της συνεδρίασης οι αντιπροσωπίες αναμένεται να θέσουν και τα εκτός ΠΔΠ θέματα. Μια αντιπροσωπεία θα θέσει το ζήτημα της ρωσικής παραπληροφόρησης και Κύπρος και Ελλάδα θα θέσουν το ζήτημα της επιθετικής στάσης της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτή τη φάση δεν είναι ξεκάθαρο αν θα υπάρξει συμπερίληψη σχετικής παραγράφου στα συμπεράσματα, αν και δύο διπλωματικές πηγές μετέφεραν στον Τύπο στις Βρυξέλλες, ότι αφενός δεν έχει γίνει η προς αυτό το σκοπό απαραίτητη προετοιμασία και ο στόχος της Συνόδου είναι οι 27 να επικεντρωθούν στο ΠΔΠ.
Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Καλημέρα ο Αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ανέφερε ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα αναδείξει τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου ευρύτερα, στην κυπριακή ΑΟΖ, τη Συρία και τη Λιβύη. Επιπλέον στη βάση και των αποφάσεων του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τη Δευτέρα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναμένεται να τονίσει τη σημασία της έγκαιρης ετοιμασίας περαιτέρω κυρωτικών μέτρων σε βάρος της Τουρκίας στον απόηχο και της παράτασης που δόθηκε στην παράνομη γεώτρηση που διενεργείται στο τεμάχιο 6 της κυπριακής ΑΟΖ.
Πολυετές Δημοσιονομικό πλαίσιο
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα θέσει στο τραπέζι την πρόταση που παρουσίασε για ΠΔΠ ύψους 1 074 δισεκατομμυρίων ευρώ και εφάπαξ εκπτώσεις για τη Δανία, τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία και τη Σουηδία.
Η πρόταση διατηρεί το μέγεθος του πακέτου ανάκαμψης, έτσι ώστε η Κομισιόν να έχει την εξουσία να δανείζεται έως 750 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δάνεια και για δαπάνες που διοχετεύονται μέσω των προγραμμάτων ΠΔΠ. Ο Πρόεδρος πρότεινε να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ δανείων, εγγυήσεων και επιχορηγήσεων για να αποφευχθεί η υπερβολική επιβάρυνση των κρατών μελών με υψηλά επίπεδα χρέους και να αποφευχθεί η αύξηση του κατακερματισμού και των ανισοτήτων στην ενιαία αγορά.
Όσον αφορά την κατανομή της διευκόλυνσης ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF), για να εξασφαλιστεί ότι τα χρήματα θα διατεθούν στις χώρες και τους τομείς που πλήττονται περισσότερο από την κρίση, το 70% της διευκόλυνσης θα αναληφθεί το 2021 και το 2022, σύμφωνα με τα κριτήρια κατανομής της Κομισιόν και το 30% θα δεσμευτούν το 2023, λαμβάνοντας υπόψη τη μείωση του ΑΕΠ το 2020 και το 2021. Το συνολικό κονδύλιο θα πρέπει να εκταμιευθεί έως το 2026. Με βάση την πρόταση αυτή, τα κράτη-μέλη θα προετοιμάσουν εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για το 2021 -2023 σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, ιδίως συστάσεις για κάθε χώρα.
Τα σχέδια θα επανεξεταστούν το 2022. Η αξιολόγηση αυτών των σχεδίων προτείνεται να εγκριθεί από το Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία μετά από πρόταση της Κομισιόν. Όσον αφορά τις κλιματικές προϋποθέσεις, η πρόταση του Προέδρου προβλέπει ότι το 30% της χρηματοδότησης θα στοχεύει σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα. Οι δαπάνες στο πλαίσιο του ΠΔΠ και του NGEU θα συμμορφωθούν με τον στόχο της ΕΕ για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα το 2030 και τη συμφωνία του Παρισιού. Ο Πρόεδρος προτείνει επίσης όρους που συνδέονται με το κράτος δικαίου. Σύμφωνα με την πρόταση του Προέδρου, οι αποπληρωμές θα ξεκινήσουν το 2026, και αυτή η δέσμευση αυξάνει την πίεση για εισαγωγή νέων ιδίων πόρων.
