Αλλαγές στην Ελεγκτική Υπηρεσία της Δημοκρατίας με θεσμοθέτηση Ελεγκτικού Συνεδρίου αντί Γενικού Ελεγκτή και περιορισμένη θητεία προτείνει το ΑΚΕΛ. Για το θέμα μίλησε στην εφημερίδα "Πολίτης" ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, λέγοντας ότι "η ιδέα για αντικατάσταση του θεσμού του γενικού ελεγκτή από Ελεγκτικό Συνέδριο είναι μία από τις ιδέες που έχουμε συζητήσει, θεωρώ ότι η συλλογική ηγεσία πάντοτε είναι καλύτερη".
Ο κ. Κυπριανού ανέφερε ότι για να αλλάξει το Σύνταγμα θα πρέπει να λάβει "πράσινο φως" από τα 2/3 της Βουλής και κατ' επέκταση, χρειάζεται η συναίνεση του Δημοκρατικού Συναγερμού. Το θέμα έρχεται στο προσκήνιο μετά τις αλλαγές στη Γενική Εισαγγελία και μετά τον περιορισμό των θητειών των κοινοταρχών και δημάρχων σε αθροιστικά 3 θητείες.
Τι είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο;
Το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι ένας θεσμός που υπάρχει στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αν και εφόσον αποφασισθεί η εφαρμογή του στην Κύπρο, θα σημαίνει κατάργηση της θέσης του Γενικού Ελεγκτή. Το Συνέδριο αυτό θα αποτελείται από τρία άτομα τα οποία θα έχουν επταετή θητεία, χωρίς δυνατότητα ανανέωσης.
Ουσιαστικά το Ελεγκτικό Συνέδριο επιδιώκει να δώσει πολυφωνία στην Ελεγκτική Υπηρεσία, με τον κ. Κυπριανού να τονίζει ότι τα τρία άτομα τα οποία θα το αποτελούν θα πρέπει να συνεργάζονται μεταξύ τους.
Προστατεύει την ανεξαρτησία του "με κάθε συνταγματικό δικαίωμα"
Άμεση η απάντηση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη στην εισήγηση ΑΚΕΛ και είναι και πάλι αντίθετη, όπως και την προηγούμενη φορά που τέθηκε προς συζήτηση στη Βουλή, το 2017, όταν ζητήθηκε από τον Αβέρωφ Νεοφύτου ως Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών η διεξαγωγή μελέτης για τον τρόπο λειτουργίας άλλων Ελεγκτικών Υπηρεσιών στην ΕΕ. Ο κ. Μιχαηλίδης είχε αρνηθεί τη διεξαγωγή της μελέτης λέγοντας εμμέσως πλην σαφώς ότι είναι άδικος κόπος.
Αυτή τη φορά απαντά με στοιχεία από το τι ισχύει σε άλλα Ευρωπαϊκά κράτη, τονίζοντας ότι θα ασκήσει κάθε συνταγματικό δικαίωμα για να προστατεύσει την ανεξαρτησία της Υπηρεσίας του, "τόσο έναντι της εκτελεστικής εξουσίας, αλλά και έναντι των πολιτικών κομμάτων των οποίων ελέγχουμε τις οικονομικές καταστάσεις ή σε άλλες περιστάσεις (π.χ .δάνεια ΠΕΠ Συνεργατισμού)".
Αυτούσια η ανακοίνωση
Σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν τρία κυρίως μοντέλα Ανώτατου Ελεγκτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ) που έχουν τη ρίζα τους στη γαλλολατινική, αγγλοσαξονική ή γερμανική παράδοση. Μια άλλη διάκριση μπορεί να γίνει μεταξύ ΑΕΙ με μονοπρόσωπο διευθύνον όργανο, ήτοι ΑΕΙ επικεφαλής των οποίων είναι ένα μόνο πρόσωπο (παραδείγματος χάριν πρόεδρος ή γενικός ελεγκτής), και ΑΕΙ που διοικούνται από συλλογικό όργανο (κολλέγιο).
Σε έξι χώρες εφαρμόζεται το γαλλολατινικό μοντέλο και το ΑΕΙ έχει μορφή ανωτάτου δικαστηρίου που εξ ανάγκης είναι συλλογικό όργανο.
Από τις υπόλοιπες 21 χώρες, οι δεκατρείς έχουν φυσικό πρόσωπο και όχι κολλέγιο ως επικεφαλής της Υπηρεσίας. Άρα, από τις 21 χώρες της ΕΕ που η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν είναι δικαστήριο, μόνο στις οκτω ακολουθούν το μοντέλο του κολλεγίου. Οι άλλες δεκατρείς, δηλαδή ποσοστό 62% είναι όπως στην Κύπρο. Αυτό δεν είναι τυχαίο, αφού το μοντέλο αυτό επιτρέπει αποτελεσματική διοίκηση του ΑΕΙ.
Στη βάση των πιο πάνω, είναι προφανές ότι τυχόν αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, όπως αυτή που εισηγείται το ΑΚΕΛ, όχι μόνο δεν χρειάζεται, αλλά αντίθετα αποτελεί κίνηση προς τη λανθασμένη κατεύθυνση.
Εν πάση περιπτώσει, είναι σημαντικό ότι μια τέτοια αλλαγή, όχι μόνο είναι λανθασμένη, αλλά ευτυχώς δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα. Είναι γνωστό, ότι το Άρθρο 182 του Συντάγματος προβλέπει στην πρώτη παράγραφό του ότι τα Άρθρα ή μέρη των Άρθρων του Συντάγματος, που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα III, αποτελούν θεμελιώδη Άρθρα και δεν μπορούν με οποιοδήποτε τρόπο να τροποποιηθούν. Αυτά αναφέρονται κυρίως στη δικοινοτική δομή της Πολιτείας και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τους δύο αξιωματούχους (από διαφορετική Κοινότητα) που διορίζονται στη Νομική Υπηρεσία, στην Ελεγκτική Υπηρεσία και στην Κεντρική Τράπεζα. Αυτή η ισορροπία ρητά καθορίστηκε από τον συνταγματικό νομοθέτη ως θεμελιώδης, και συνεπώς αυτό δεν μπορεί να αλλάξει ούτε και με την πλειοψηφία των 38 βουλευτών (2/3 των 56) που αναφέρει ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ.
Τονίζουμε ότι, όπως από το 1992 ρητά εξήγησε η πλήρης ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η μη δυνατότητα τροποποίησης των θεμελιωδών άρθρων του Συντάγματος αποκλείει τροποποίηση με μεταβολή, προσθήκη ή κατάργηση.
Ο Γενικός Ελεγκτής θα έχει την ευκαιρία να εξηγήσει τα πιο πάνω και κατ΄ιδίαν στον Γ.Γ. του ΑΚΕΛ σε αυριανή προγραμματισμένη συνάντησή τους, την οποία ζήτησε ο ίδιος ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ.
Σε κάθε περίπτωση, ο Γενικός Ελεγκτής έχει κατ’ επανάληψη δημόσια αναφέρει ότι θα ασκήσει κάθε συνταγματικό δικαίωμά του για προστασία της ανεξαρτησίας του ιδίου και της Υπηρεσίας του, τόσο έναντι της εκτελεστικής εξουσίας την οποία κατά κύριο λόγο ελέγχει, αλλά και έναντι των πολιτικών κομμάτων των οποίων ελέγχει τις οικονομικές καταστάσεις και τα έξοδα σε προεκλογικές εκστρατείες ή σε άλλες περιστάσεις (π.χ .δάνεια ΠΕΠ Συνεργατισμού).
Η Ελεγκτική Υπηρεσία τα τελευταία χρόνια μετασχηματίζεται και μεταμορφώνεται και με τη βοήθεια της Ελεγκτικής Υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου βελτιώνεται καθημερινά με στόχο την επαγγελματική αριστεία. Η διαφάνεια, η τήρηση των διεθνών προτύπων και εισαγωγή δικλείδων και διαδικασιών ελέγχου ποιότητας, είναι τα εργαλεία ελέγχου των Ελεγκτικών Υπηρεσιών που εισηγείται η Διεθνής Διαφάνεια, και αυτά τα εργαλεία έχουμε πλήρως εφαρμόσει τα τελευταία χρόνια. Έχουμε δε κατ’ επανάληψη καλέσει κάθε ενδιαφερόμενη Κοινοβουλευτική Επιτροπή να μας ζητήσει και με προθυμία θα της διαβιβάσουμε, κάθε στοιχείο οποιασδήποτε υπόθεσης έχει την παραμικρή υποψία ή έστω ανησυχία ότι δεν χειριστήκαμε όπως θα έπρεπε.
Τι λέει ο ΔΗΣΥ;
Ερωτηθείς για τη θέση του ΔΗΣΥ ο Αβέρωφ Νεοφύτου απάντησε:
"Εμείς έχουμε θέσεις ανεξάρτητα με το ποιες είναι οι προσεγγίσεις οποιονδήποτε άλλων πολιτικών κομμάτων, στο να θωρακίσουμε ότι οι οποιεσδήποτε απόψεις, θέσεις και αποφάσεις ανεξάρτητων αξιωματούχων, είναι και παραμένει διαχρονική μας θέση ότι είναι ποιοτικότερες και διασφαλίζουν περισσότερο την αντικειμενικότητα αν είναι αποτέλεσμα συλλογικών αποφάσεις και για να υπάρχουν συλλογικές αποφάσεις χρειάζεται να υπάρχουν και συλλογικά όργανα."
"Αυτή ήταν η διαχρονική μας θέση και ανεξάρτητα αν κόμματα που βρίσκονται σήμερα στην αντιπολίτευση μοιράζονται αυτή τη θέση, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να συνεργαστούμε είτε με το ΑΚΕΛ είτε με οποιοδήποτε κόμμα, για να κάνουμε τομές στον τόπο μας που θα θωρακίζουν την αντικειμενικότητα και τις ανεξάρτητες αρχές και θεσμούς", συνέχισε.
Κληθείς να δώσει ξεκάθαρη απάντηση αν θα υποστηρίξει ο ΔΗΣΥ την πρόταση, επανέλαβε ότι είναι διαχρονική θέση του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Η αντίδραση Νικόλα
Με το Άρθρο του Συντάγματος και εξηγώντας ότι δεν μπορεί να γίνει τροποποίηση, τοποθετείται ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος.
Παράπονο αλλά και ετοιμότητα
"Ακόμα παραμένει στα συρτάρια του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η ολοκληρωμένη πρόταση που κατέθεσε ο Πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργος Λιλλήκας, κατά την πρώτη προεδρική θητεία του Νίκου Αναστασιάδη, για μεταρρύθμιση του θεσμού της Γενικής Εισαγγελίας η οποία όμως δεν συζητήθηκε από την κυβέρνηση", αναφέρει με ανακοίνωσή της η Συμμαχία Πολιτών.
"Το Κίνημα μας πάντοτε δήλωνε ετοιμότητα για συζήτηση προτάσεων οι οποίες θ’ αποφέρουν εκσυγχρονισμό των θεσμών, χωρίς να διακυβεύεται η ανεξαρτησία τους ή η διαφάνεια. Ανάλογα, δηλώνουμε έτοιμοι και τώρα να εισέλθουμε σ’ ένα σοβαρό και δομημένο διάλογο μ’ άλλες πολιτικές δυνάμεις καθώς και με την Κυβέρνηση. Αρκεί ο στόχος να είναι κοινός και να είναι η εξυπηρέτηση των θεσμών της πολιτείας και της κοινωνίας, και όχι μικροκομματικών σκοπιμοτήτων."
