Του Χριστόφορου Χριστοφή
Για τις δύσκολες νύχτες αγωνίας και τα διδάγματα που αφήνει πίσω της η περίοδος της καραντίνας για τον ίδιο προσωπικά αλλά και για τη χώρα μίλησε σε συνέντευξη του στον Alpha ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης. Αποκάλυψε ότι δέχθηκε τηλεφωνήματα από Υπουργούς χωρών που φιγουράρουν στη μαύρη λίστα των κυπριακών αεροδρομίων οι οποίοι ζητούσαν εξηγήσεις και διευκρινήσεις. Είπε επίσης ότι λόγω της πανδημίας ακυρώθηκε επίσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών Γαλλίας και Ιταλίας στην Κύπρο.
Αυτούσια η συνέντευξη
Τα επιδημιολογικά δεδομένα δείχνουν ότι τα δύσκολα είναι -για την ώρα- πίσω μας και θέλω να ρωτήσω τι σας δίδαξε και τι πήρατε από αυτή την ιστορία;
-Θεωρώ πάρα πολλά, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Να ξεκινήσω λέγοντας ότι ήταν δύσκολες οι στιγμές, όπως ήταν δύσκολες για όλους. Αντιλαμβάνεστε ότι το Υπουργείο Εξωτερικών είχε την ευθύνη του επαναπατρισμού. Ξεκινήσαμε έχοντας ως προσέγγιση από την μια την ορθή επιστημονική άποψη της επιδημιολογικής ομάδας που δεν συνηγορούσε υπέρ του μαζικού επαναπατρισμού και την ίδια στιγμή είχαμε τους συμπατριώτες μας στο εξωτερικό που είχαν την πολύ εύλογη και λογική επιθυμία να επιστρέψουν στη χώρα τους. Μέσα σ' αυτή τη διαδικασία είχαμε μιλήσει με πολύ κόσμο. Και ο ίδιος προσωπικά. Υπήρξε απογοήτευση, υπήρξαν φωνές, αλλά εμείς εκείνο που κρατάμε -το πιο σημαντικό- είναι το “ευχαριστώ” όταν καταφέρναμε να ανταποκριθούμε. Ακόμη και να μιλήσουμε σε κάποιες των περιπτώσεων ήταν σημαντικό. Περάσαμε νύχτες αγωνίας με κάποιους συμπατριώτες που είχαν εισαχθεί στα νοσοκομεία στις χώρες που βρίσκονταν σε μια δύσκολη περίοδο.
-Υπήρξε κάποια ιστορία, και από τα τηλεφωνήματα τα οποία κάνατε ο ίδιος, που σας συγκλόνισε, συντάραξε, άγγιξε;
-Πολλές ιστορίες. Είχαμε για παράδειγμα αιτήματα, όταν δεν ήταν εφικτό, για κάποιους να επιστρέψουν στην Κύπρο γιατί ένας από τους δύο γονείς ήταν σε κρίσιμη κατάσταση. Μέχρι να καταστεί αυτό εφικτό δυστυχώς είχε πεθάνει το συγγενικό πρόσωπο αντιλαμβάνεστε πόσο δύσκολη στιγμή ήταν για όλους.
-Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι αυτό του τουρισμού. Εκεί από ό,τι αντιλαμβάνομαι το ποτήρι παραμένει μισοάδειο. Έχετε βάλει συγκεκριμένες δράσεις κάτω ούτως ώστε να ανατραπεί το κλίμα;
-Τα καλά επιδημιολογικά δεδομένα, πρώτα από όλα μας επιτρέπουν να αρχίσουμε δειλά – δειλά από την 9η Ιουνίου αυτή την προσπάθεια του τουρισμού. Σίγουρα -κι εδώ ο αρμόδιος Υπουργός μπορεί να πει περισσότερα- δεν αναμένουμε τουριστικές χρόνιες όπως αυτές που είχαμε τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά υπάρχει ενδιαφέρον. Είναι σημαντικό να σας πω για παράδειγμα ότι πριν λίγο είχα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών. Ένα από τα θέματα ήταν τα καλά επιδημιολογικά δεδομένα της Κύπρου τα οποία ενδιαφέρουν την Γερμανία. Να σας πω ότι, δεν είναι δημόσια γνωστό, πριν δύο μέρες επικοινώνησε μαζί μου και η Υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας η οποία μου είχε αναφέρει ότι η Σουηδία είχε μείνει έξω από τις χώρες που δέχεται η Κύπρος. Εξήγησα ακριβώς αυτό το δεδομένο, ότι ξεκινούμε με τις χώρες που έχουμε τα ίδια επιδημιολογικά δεδομένα.
-Γνωρίζουμε ότι έχετε άριστες σχέσεις με ομολόγους σας. Πέραν της Σουηδίας, υπήρξαν κι άλλα τηλεφωνήματα από Υπουργούς Εξωτερικών χωρών που δεν είναι στην πρώτη λίστα να σας πουν “συνάδελφε, σπρώξτε το λίγο”;
-Όχι κατ' ανάγκη είτε για να κάνουν παράπονο είτε για να σπρώξουν. Αλλά ήταν ενδιαφέρον ότι είχα τηλεφωνικές επικοινωνίες με Υπουργούς. Για παράδειγμα με την Ισπανίδα ομόλογο μου, η οποία ενδιαφέρθηκε να δει πως η Κύπρος θα διαχειριστεί την κατάσταση του τουρισμού. Είχαμε για παράδειγμα από τις Βαλτικές χώρες, να σας το αναφέρω αυτό. Δύο από τις τρεις Βαλτικές χώρες είναι ήδη στον κατάλογο που μπορούν να έρθουν στην Κύπρο, η τρίτη δεν είναι. Ο λόγος είναι γιατί ακόμη δεν έχουν εξεταστεί τα επιδημιολογικά δεδομένα της χώρας αυτής. Δημιούργησε κάποια ερωτηματικά, άρα εξηγήσαμε...
-Οδοφράγματα. Σε λιγότερο από μια εβδομάδα θα επαναλειτουργήσουν ορισμένα οδοφράγματα για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών. Αυτό βάσει της συμφωνίας Αναστασιάδη - Ακιντζί. Τα μηνύματα όμως που φτάνουν από τα κατεχόμενα λένε ότι η ψευδο-κυβέρνηση δεν έχει πει ακόμη την τελευταία της λέξη...
-Είναι σημαντικό ότι και με πρωτοβουλία του Προέδρου έγινε αυτή η συνεννόηση με τον κύριο Ακιντζί. Έχουν ληφθεί οι πρώτες αποφάσεις που αναμένουμε να εφαρμοστούν την 8η Ιουνίου. Από εκεί και πέρα ακούμε αυτές τις αντιδράσεις από πλευράς κάποιων κύκλων της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Θέλω να πιστεύω, τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι δικές μας ενδείξεις – εκτιμήσεις, ότι έχουν να κάνουν περισσότερο με το ποιος θα πάρει τις αποφάσεις παρά με την ουσία του θέματος. Εμείς ελπίζουμε να υπάρξουν δεδομένα που θα επιτρέψουν να υλοποιηθεί.
-Υπάρχει ένα κίνημα το οποίο λέει “κλείστε τα για πάντα, αφήστε τα κλειστά για πάντα”. Σας προβληματίζουν τέτοιου είδους συμπεριφορές;
-Κοιτάξτε σίγουρα όταν υπάρχουν τέτοιου είδους προσεγγίσεις ή αναφορές σίγουρα προβληματίζουν. Αλλά από εκεί πέρα οι πολιτικές αποφάσεις είναι δεδομένες. Και μπορώ να σας πω ότι ένα τέτοιο θέμα δεν προβληματίζει καθόλου στο να λάβουμε αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
-Σε προσωπικό επίπεδο πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης βίωσε την περίοδο του περιορισμού, του εγκλεισμού; Και έχει μια ιδιαιτερότητα η δική σας η περίπτωση διότι είστε ένας άνθρωπος ο οποίος ταξιδεύατε το μισό μήνα, λείπατε εκτός Κύπρου το μισό μήνα.
-Όντως, έχουν ακυρωθεί περί των 15-20 ταξιδιών στο εξωτερικό. Ενώ ακυρώθηκαν και σημαντικές επισκέψεις στη χώρα μας που ήταν προγραμματισμένες. Δεν υπήρξε “εγκλεισμός” δικός μου κατά τη διάρκεια της καραντίνας γιατί ήμασταν όλοι στο Υπουργείο μέχρι πολύ αργά τα μεσάνυχτα. Και Σάββατο και Κυριακή. Αυτό δημιουργούσε, αν θέλετε, είτε δίλημμα είτε προβληματισμό είτε μια δυσκολία. Γιατί στο σπίτι η οικογένεια ήταν σε καραντίνα. Με τέσσερα παιδιά αντιλαμβάνεστε ήταν πολύ δύσκολο, μετά την πρώτη εβδομάδα να συνεχίσουν να πειθαρχούν. Άρχισαν οι διαφωνίες, οι συζητήσεις. Άρα αυτό δημιουργούσε ένα περαιτέρω πρόβλημα στο σπίτι. Εγώ δεν ήμουν εκεί για να το διαχειριστώ. Το διαχειριζόταν η σύζυγός μου. Αλλά οφείλω να πω ότι όταν επέστρεφα υπήρχε μια ανησυχία για το γεγονός ότι όλη η οικογένεια είναι πειθαρχημένη σπίτι, εγώ ήμουν εκτός σπιτιού. Γενικότερα, αν μπορώ να επιστρέψω στα επαγγελματικά, η πανδημία δυσκολεύει τη δουλειά μας. Η προσωπική επαφή, αντιλαμβάνεστε στη δική μας περίπτωση που είναι το εξωτερικό. είχε χαθεί. Οι τηλεδιασκέψεις είναι σημαντικές, αλλά δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικές και αποδοτικές.
-Να τολμήσω να ρωτήσω σε τι αφορούν αυτές οι αναβολές των επισκέψεων; Ποιοι θα έρχονταν;
-Θα είχαμε κοινές επισκέψεις από τον Γάλλο και τον Ιταλό Υπουργό Εξωτερικών. Από γειτονικά κράτη. Υπήρχε μια δική μου περιοδεία σε κράτη – μέλη της ΕΕ, η οποία αντικαταστάθηκε από τηλεφωνικές επικοινωνίες.
-Τουρκική προκλητικότητα. Βλέπουμε τους γείτονες μας -κατά το δημοσιογραφικό κλισέ- να τεντώνουν το σχοινί και στο Αιγαίο και στην Κυπριακή ΑΟΖ. Που το πάνε κύριε Υπουργέ;
-Ξέρετε βλέπουμε με έντονη ανησυχία μιαν κλιμάκωση από πλευράς Τουρκίας στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στην Λιβύη. Υπάρχει, για να μεταφέρω κι από τη συζήτηση που είχα σήμερα με τον Γερμανό Υπουργό Εξωτερικών, ακόμη περισσότερη ανησυχία για το γεγονός των χθεσινών ανακοινώσεων όσον αφορά ενδεχόμενες έρευνες, γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Ελλάδος. Την ίδια στιγμή είναι ξεκάθαρο ότι αυτές οι ενέργειες θέλουν αν στείλουν πολιτικά μήνυμα. Γιατί αντιλαμβάνεστε σε μια περίοδο που ενεργειακά δεν μπορεί να πει κάποιος ότι είναι θετικό να γίνονται όλα αυτά. Βλέπετε τις τιμές του πετρελαίου, βλέπετε πως κινούνται γενικότερα ανά το παγκόσμιο οι ενεργειακοί κολοσσοί. Έχουμε αυτές τις ενέργειες από την Τουρκία. Ανησυχούμε, ναι. Ανησυχούμε, αξιολογούμε καθημερινά τα δεδομένα. Στέλνονται τα μηνύματα προς την Τουρκία με αυτούς που μιλά και μπορώ να σας πω και από την ΕΕ την ίδια, αλλά και από κράτη – μέλη που έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον με την περιοχή, για την ανάγκη να μιλήσουν με την Κυπριακή Δημοκρατία. Να επιλυθούν οι όποιες διαφορές υπάρχουν. Εμείς έχουμε πάντα την πόρτα ανοιχτή για διάλογο προς την Τουρκία, είτε σε διμερές επίπεδο, αλλά αν έχουν θέμα με την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουμε καλέσει να πάμε μαζί σε διεθνές όργανο να λυθούν αυτές οι διαφορές...
-Πάνε λίγοι μήνες από εκείνο το ενσταντανέ, το τετ-α-τετ που είχατε με τον κύριο Τσαβούσογλου στους διαδρόμους του κτιρίου του ΟΗΕ. Αν τον είχατε σήμερα ενώπιον σας τι θα του λέγατε αλήθεια;
-Εκείνο που του ανέφερα εκείνη την ημέρα και την επομένη γιατί είχαμε την ευκαιρία και την επομένη να συζητήσουμε, το γεγονός ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία. Η Κύπρος και η Τουρκία θα είναι πάντα δύο γειτονικά κράτη και μόνο μέσα από τη συνεργασία, την επίλυση των όποιων διαφορών, τη συνεργασία στη βάση πάντα του Διεθνούς Δικαίου θα μπορούν πραγματικά να κερδίσουν και οι δύο χώρες και οι λαοί των δύο οι δύο χωρών αλλά και γενικότερα η περιοχή.
