Όταν τον Αύγουστο κυκλοφόρησε η πολυαναμενόμενη φανέλα που θα φορά η Βραζιλία στο παγκόσμιο κύπελλο στο Κατάρ, ο φοιτητής João Vitor Gonçalves de Oliveira έσπευσε να πάρει στα χέρια του την ενδυμασία.Ο 20χρονος πήγε στο πλησιέστερο κατάστημα, άρπαξε την περίφημη κίτρινη και πράσινη μπλούζα και την πήγε στο ταμείο, όπου τον περίμενε ένα ενθουσιασμένο χαμόγελο.
"Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος υπέθεσε ότι υποστηρίζω τη σημερινή κυβέρνηση επειδή αγόραζα τη φανέλα και άρχισε να ξεσπά εναντίον του αριστερού υποψηφίου Λούλα", λέει ο João.
Ο João δεν υποστηρίζει την κυβέρνηση του Jair Bolsonaro, ο οποίος θέτει υποψηφιότητα για επανεκλογή την Κυριακή. Αλλά αγοράζοντας την, συνειδητοποίησε στο κατάστημα, ότι θα μπορούσε να κάνει τους ανθρώπους να νομίζουν ότι το κάνει.
Για να αποφύγει την αντιπαράθεση, ο João προσποιήθηκε ότι είναι υποστηρικτής του Bolsonaro. Ήταν άλλο ένα σημάδι ότι η κιτρινοπράσινη φανέλα -που έγινε διάσημη από τον Πελέ, τον Ρονάλντο και πολλούς άλλους- έχει γίνει σύμβολο ενός διχασμένου έθνους.
"Η φανέλα έχει στιγματιστεί με πολιτικό νόημα από το 2014", λέει ο Mateus Gamba Torres, καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Μπρασίλια.
Πριν από οκτώ χρόνια, εκατομμύρια Βραζιλιάνοι βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν κατά της τότε προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ, ντυμένοι με τα χρώματα της σελεσάο.Στη συνέχεια, το 2018, η φανέλα της Βραζιλίας χρησιμοποιήθηκε και πάλι από τον σημερινό πρόεδρο - τον ακροδεξιό Jair Bolsonaro.
Και φέτος, το πράσινο, το κίτρινο και το μπλε είναι τα βασικά χρώματα στις συγκεντρώσεις του κ. Μπολσονάρου, με τους ανθρώπους να φορούν μπλουζάκια κρατώντας την σημαία της χώρας.
"Το πράσινο και το κίτρινο που συμβόλιζει την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, έχει γίνει σύμβολο όσων σχετίζονται με την κυβέρνηση Μπολσονάρου", λέει ο κ. Gamba Torres, "πράγμα που σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν ταυτίζεται πλέον με αυτό".
Αλλά τι σκέφτονται οι ίδιοι οι ποδοσφαιριστές για το γεγονός ότι η φανέλα έγινε πολιτικό σύμβολο; Ο επιθετικός της Τότεναμ Richarlison λέει ότι οι συνειρμοί αποσυνδέουν τους Βραζιλιάνους από τη φανέλα και τη σημαία, αφαιρώντας μέρος της κοινής ταυτότητας της χώρας.
"Ως οπαδός, παίκτης και Βραζιλιάνος, κάνω ό,τι μπορώ για να διαδώσω την ταύτιση που έχουμε μαζί τους σε όλο τον κόσμο. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε όλοι Βραζιλιάνοι και έχουμε βραζιλιάνικο αίμα ", τονίζει ο Ρισάρλισον.
Και η διαφημιστική καμπάνια της Nike για τη νέα φανέλα παρουσιάζει προσωπικότητες από διαφορετικές πλευρές του πολιτικού φάσματος - εστιάζοντας στην ομαδικότητα ως κύριο θέμα της. Η φανέλα, λέει η Nike, είναι "συλλογική. Αντιπροσωπεύει περισσότερους από 210 εκατομμύρια Βραζιλιάνους. Είναι δική μας".Η Nike απαγόρευσε επίσης την προσαρμογή των μπλουζών με πολιτικές αναφορές ή θρησκευτικούς όρους.
Ο καθηγητής Gamba Torres λέει ότι οι Βραζιλιάνοι πρέπει να αποσυνδέσουν τη φανέλα από την πολιτική. "Μια φανέλα είναι απλά μια φανέλα ", λέει.
"Φυσικά και έχει νοήματα, αλλά τελικά δεν αντιπροσωπεύει μια συγκεκριμένη κυβέρνηση. Οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν, αλλά η χώρα μας και η ομάδα μας θα υπάρχουν πάντα".
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:AP
