Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε ακόμη ένα καθοριστικό βήμα προς την κλιματική ουδετερότητα, καθώς Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και κράτη μέλη κατέληξαν το βράδυ της Τρίτης σε προσωρινή πολιτική συμφωνία για νέο δεσμευτικό στόχο: μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Νέος ενδιάμεσος στόχος, πριν το «μηδέν» του 2050

Η συμφωνία τροποποιεί τον Ευρωπαϊκό Κλιματικό Νόμο, εισάγοντας για πρώτη φορά έναν ενδιάμεσο και νομικά δεσμευτικό στόχο για το 2040. Ο στόχος αυτός θεωρείται κρίσιμος για τη μετάβαση προς την πλήρη κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, στόχο που ήδη αποτελεί νομική υποχρέωση για όλα τα κράτη μέλη.

Περισσότερη ευελιξία για τα κράτη μέλη

Οι συννομοθέτες υιοθέτησαν πρόσθετες ευελιξίες, με στόχο να συνδυαστεί η πράσινη μετάβαση με την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.

Από το 2036, έως πέντε ποσοστιαίες μονάδες από τη μείωση εκπομπών θα μπορούν να προέρχονται από διεθνείς πιστώσεις άνθρακα, εφόσον αυτές είναι υψηλής ποιότητας και συμβατές με τη Συμφωνία των Παρισίων.

Με παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο κείμενο ενσωματώθηκαν επιπλέον δικλίδες ασφαλείας, ώστε οι πιστώσεις αυτές να μην χρηματοδοτούν έργα που έρχονται σε αντίθεση με τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ.

Παράλληλα, η συμφωνία προβλέπει τη χρήση μόνιμων εγχώριων αφαιρέσεων άνθρακα για αντιστάθμιση εκπομπών που δεν μπορούν να εξαλειφθούν, καθώς και μεγαλύτερη ευελιξία μεταξύ τομέων και εργαλείων, ώστε η επίτευξη των στόχων να γίνεται με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Μετατίθεται για ένα έτος το νέο ETS2

Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας είναι η αναβολή για έναν χρόνο της εφαρμογής του νέου Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών ETS2, που θα καλύπτει τις εκπομπές από τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές. Αντί για το 2027, το ETS2 θα ξεκινήσει το 2028.

Διετής αξιολόγηση και πιθανή επανεξέταση του στόχου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογεί κάθε δύο χρόνια την πρόοδο, λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα, την τεχνολογική εξέλιξη και τον αντίκτυπο της κλιματικής πολιτικής στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

Ανάλογα με τα αποτελέσματα, η Επιτροπή θα μπορεί να προτείνει νέα μέτρα ή ακόμη και αναθεώρηση του στόχου του 2040, εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο για την προστασία της ευρωπαϊκής οικονομίας και της κοινωνικής συνοχής.

Τα επόμενα βήματα

Η συμφωνία θα τεθεί σε ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα χρειαστεί και την τελική έγκριση του Συμβουλίου. Μετά τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.

Ο νέος στόχος των 90% ως το 2040 θεωρείται από τις Βρυξέλλες καθοριστικός για να παραμείνει η Ευρώπη στην πρωτοπορία της διεθνούς κλιματικής δράσης, τη στιγμή που άλλες μεγάλες οικονομίες επιβραδύνουν.

Το πρόγραμμα «EP: Your Voice, Your Future» συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος επιχορηγήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα της επικοινωνίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του και δεν φέρει καμία ευθύνη, ούτε και συνδέεται με κάποιο τρόπο με τις πληροφορίες ή τις απόψεις που διατυπώνονται στο πλαίσιο του προγράμματος, για το οποίο οι μόνοι υπεύθυνοι είναι οι συντάκτες, οι ερωτηθέντες, οι εκδότες ή οι φορείς αναμετάδοσης του προγράμματος, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν φέρει επίσης καμία ευθύνη για τυχόν βλάβες, άμεσες ή έμμεσες, που ενδέχεται να προκύψουν από την υλοποίηση του προγράμματος.