Την περασμένη εβδομάδα, έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας προέβλεψε υπαναχώρηση στις παγκόσμιες τιμές εμπορευμάτων σε προ-πανδημίας επίπεδα. Εν μέσω συθέμελης ανατάραξης της μέχρι πρότινος καθεστηκυίας τάξης, οι αγορές αντανακλούν την αβεβαιότητα των οικονομικών και εμπορικών πολιτικών, 100 ημέρες μόλις μετά την ανάληψη της αμερικανικής Προεδρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Μιλώντας στο AlphaNews.Live, o Οικονομολόγος, Τάσος Γιασεμίδης, εξηγεί ποιοι μηχανισμοί ωθούν τις τιμές προς τα κάτω, ποιες είναι οι προβλέψεις για το επόμενο διάστημα, πώς επηρεάζονται -πρακτικά- τα νοικοκυριά αλλά και ποια είναι η αλληλεπίδραση των εξελίξεων με την κυπριακή οικονομία.

Ποιοι ήταν οι μηχανισμοί της αγοράς που οδήγησαν σε μείωση των τιμών παρά την επιβολή δασμών από την Κυβέρνηση Τραμπ;

Οι τιμές καθορίζονται από το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, όταν αυτές αφεθούν να ενεργήσουν ώστε να βρεθεί το ισοζύγιο. Κυρώσεις, δασμοί και γενικότερα οποιαδήποτε εμπόδια στην απρόσκοπτη λειτουργία του εμπορίου αποτελούν στρεβλώσεις.

Οι πολιτικές Τραμπ ενισχύουν τις ανησυχίες για επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Τα εμπόδια που τίθενται στο διεθνές εμπόριο αλλά και η μεταβλητότητα που δημιουργείται δημιουργούν προβλήματα στην επιχειρηματικότητα και αναστολή των επενδύσεων. Η ανησυχία καταγράφεται και στις αγορές.

Λαμβάνοντας υπόψη τις εκτιμήσεις για επιβράδυνση των οικονομιών, η ζήτηση σε πρώτες ύλες και ενέργεια (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) αναμένεται να μειωθεί. Αυτό το γεγονός σε συνδυασμό με τη διατήρηση της προσφοράς, όπως της παραγωγής πετρελαίου, στα ίδια επίπεδα σπρώχνουν τις τιμές προς τα κάτω.

Ποιες διεθνείς αγορές και κατηγορίες προϊόντων επηρεάστηκαν περισσότερο ή αναμένεται να μειωθούν σύμφωνα με τη Παγκόσμια Τράπεζα;

Πέραν των αγαθών που έχουν σχέση με την ενέργεια, γίνεται αναφορά από την Παγκόσμια Τράπεζα για μείωση στις τιμές των βιομηχανικών μετάλλων, που αναμένεται κατά 10% το 2025 και κατά 3% το 2026, καθώς η ζήτηση μειώνεται λόγω των αυξανόμενων εμπορικών εντάσεων και τις χαμηλές αποδόσεις στον κινεζικό τομέα των ακινήτων.

Ειδικότερα, οι τιμές του αλουμινίου προβλέπεται να μειωθούν κατά 10% το 2025 σε ετήσια βάση και κατά περαιτέρω 3% το 2026, ενώ τιμές του χαλκού προβλέπεται να μειωθούν κατά 10% το 2025 και κατά περαιτέρω 2% το 2026, λόγω, από τη μια, της μειωμένης ζήτησης και, από την άλλη, λόγω της αυξημένης παραγωγής από την Αφρική, την Ανατολική Ασία, τη Ρωσία και τη Νότια Αμερική.

Πώς μεταφράζεται η μείωση των τιμών σε όρους αγοραστικής δύναμης και κατανάλωσης για τα νοικοκυριά;

Με την αύξηση του πληθωρισμού η αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων μειώνεται, ενώ με τη σταδιακή μείωση των τιμών αυτή αναμένεται να αυξηθεί. Φυσικά, για κάθε χώρα ο χρόνος ενσωμάτωσης των οποιοδήποτε αλλαγών αναμένεται να είναι διαφορετικός, ενώ εξαρτάται και από τα χαρακτηριστικά της κάθε οικονομίας. Αν, για παράδειγμα, αναφερόμαστε σε ένα νησί που εισάγει τα περισσότερα προϊόντα, ο χρόνος προσομοίωσης θα είναι πολύ μεγαλύτερος παρά μια μεγαλύτερη οικονομία με μεγαλύτερη πρόσβαση σε προϊόντα και αγαθά.

Προς το παρόν, τα ποσοστά πληθωρισμού παραμένουν θετικά κοντά στο 2% κατά μέσο όρο. Εάν η μείωση των τιμών οφείλεται στη μειωμένη ζήτηση, τότε η κατανάλωση και η επιχειρηματική δραστηριότητα θα επηρεαστούν αρνητικά.

Ποιες είναι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη διεθνή αγορά, γενικά, και την κυπριακή οικονομία, ειδικότερα;

Προς το παρόν δε μπορεί να εκτιμηθεί με βεβαιότητα η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, εφόσον υπάρχουν διμερείς και άλλες συζητήσεις όσον αφορά την επιβολή των δασμών και των αντιδασμών. Οποιαδήποτε ενίσχυση των εντάσεων θα ενισχύσει τις υφεσιογόνες πιέσεις.

Η κυπριακή οικονομία συνεχίζει να είναι εξωγενής, σημαντικά εξαρτημένη από τη διεθνή πολιτική και οικονομική μεταβλητότητα. Την ίδια στιγμή, παρά τα προβλήματα, έδειξε να αντέχει στις προκλήσεις και κατάφερε να προσελκύσει σημαντικό αριθμό επενδυτών και επιχειρήσεων. Απαιτείται, όμως, εγρήγορση και συνεχής ανάλυση του εξωτερικού περιβάλλοντος, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα στο διεθνές εμπόριο και την ασθενή, όπως όλα δείχνουν, ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας.