Άσε με να κάνω λάθος

Κυριακή, 10/12/2023 - 08:00
Γιώργος Γεωργίου
Δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ

Οι αγορές λένε πως πάμε για μείωση των επιτοκίων στην ευρωζώνη, την ώρα που σημαντικοί κεντρικοί τραπεζίτες, λένε πως είναι πρόωρο και να το συζητάμε. Μπορεί στο τέλος να έχουν και οι δύο δίκαιο. Να πάμε δηλαδή, σε μια πρόωρη μείωση των επιτοκίων, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία. Αυτό θα ήταν σίγουρα ένα λάθος που κανείς μας δεν θέλει να κάνουν.

Αναμφίβολα υπάρχει μεγάλη πίεση προς τους επόπτες για να μειωθούν τα επιτόκια. Είναι οι αριθμοί που δείχνουν πως πάμε για ύφεση και πως ο πληθωρισμός έχει μπει σε πορεία ελέγχου αλλά και οι δανειολήπτες που ασφυκτιούν με τα ψηλότερα επιτόκια και βάζουν πίεση στους πολιτικούς. Πίεση ωστόσο, βάζουν και οι τεχνοκράτες. Με το σημερινό κόστος δανεισμού, είναι δύσκολο να προχωρήσουν οι σχεδιασμοί για μεγάλες επενδύσεις σε πράσινες υποδομές που χρειάζονται για «πιάσουν» τα κράτη τους στόχους της κλιματικής αλλαγής. Είναι δύσκολο να προχωρήσουν και οι αμυντικές δαπάνες σε ένα γεωπολιτικό πλαίσιο που είναι ακόμη πιο αβέβαιο. Με αυτά τα δεδομένα, θα ήταν λάθος να μην μειωθούν τα επιτόκια; Κάποιοι στις αγορές θεωρούν πως ναι και για αυτό ποντάρουν πως πρώτα η Ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ και αμέσως μετά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα προχωρήσουν σε μείωση των επιτοκίων πριν τα μέσα της επόμενης χρονιάς.

Αν όμως έτσι έχουν τα πράγματα, τότε γιατί ο διοικητής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Γερμανίας, Joachim Nagel, που ήταν στη Λευκωσία την προηγούμενη εβδομάδα, ξεκαθάρισε πως είναι πρόωρο να μιλάμε για μείωση των επιτοκίων; Είναι οι «ενοχές» που άφησε στους επόπτες το γεγονός πως δεν έδρασαν έγκαιρά, όταν αρκετοί αναλυτές προειδοποιούσαν πως πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια για να ελεγχθεί ο πληθωρισμός μετά το τέλος της πανδημίας; Είναι που ξέρουν τη μοίρα άλλων εποπτών που έγιναν «ανέκδοτο» και τις ιστορίες ντροπής για αυτούς όταν υπέκυψαν στις πιέσεις των αγορών και των πολιτών και πήραν το ρίσκο να μειώσουν τα επιτόκια, μόνο και μόνο για να έρθουν μετά όχι απλά να τα επαναφέρουν, αλλά να τα αυξήσουν πολύ περισσότερο;  Αυτό σίγουρα δεν είναι ένα λάθος που θέλουν να κάνουν.

Μέρος της αγοράς φαίνεται πως έχει προεξοφλήσει αυτό το λάθος και παίρνει τα μέτρα του. Μέσα σε αυτή τη συζήτηση,  ο χρυσός είναι σε ιστορικά υψηλό. Σταθερά πάνω από τα 2000 δολάρια έχοντας φτάσει και πολύ κοντά στα 2072 τις προηγούμενες μέρες. Ακόμη και οι αποδόσεις σε κάποια κρυπτονομίσματα φαίνεται πως έχουν σχέση με αυτή συζήτηση, με το Bitcoin να έχει φτάσει τις 40 χιλιάδες δολάρια. Με άλλα λόγια, ενώ μέρος της αγοράς βλέπει πως υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να μειωθούν τα επιτόκια, ένα άλλο, πιθανόν και το ίδιο, να θεωρεί πως υπάρχει ρίσκο σε μια τέτοια κίνηση και να προβαίνει σε αμυντικές τοποθετήσεις. Τώρα, σε ότι αφορά τους δανειολήπτες, αυτοί θα πρέπει να ξέρουν πως ακόμη και αν έχουμε μείωση των επιτοκίων, καλό είναι να μην προεξοφλήσουν πως αυτή θα συνεχιστεί στους ίδιους ρυθμούς που έγινε η αύξηση, αλλά και να έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους, πως αν τελικά αποδειχθεί πρόωρη, μπορεί και να δούμε στη συνέχεια και άλλες αυξήσεις.