Μέσα από την «κλειδαρότρυπα» του αμερικανικού χρέους

Κυριακή, 21/5/2023 - 10:01
Γιώργος Γεωργίου
Δημοσιογράφος οικονομικού ρεπορτάζ

Οι συζητήσεις στο Καπιτώλιο, αλλά και οι θεατρινισμοί των γερουσιαστών και των κυβερνητικών αξιωματούχων σχετικά με την αύξηση του ορίου στο αμερικανικό χρέος, θυμίζουν πολύ τις ευρωπαϊκές συζητήσεις για λιτότητα και μνημόνιο, όπως τις ζήσαμε και στην Κύπρο το 2013. Η αθέτηση χρέους από τις ΗΠΑ, θα είναι σίγουρα ένα χτύπημα παρόμοιο με τη κατάρρευση της “Leman Brother”.  Έχει σίγουρα τη σημασία του να μην χρεοκοπήσουν οι ΗΠΑ, αλλά αξία έχει να δούμε και πιο θα είναι το ύψος των περικοπών που θα χρειαστεί να κάνουν για να πείσουν τους ρεπουμπλικάνους «Σόιμπλε» να «τυπώσουν» περισσότερα δολάρια αλλά και τι κάνουμε οι υπόλοιποι που δεν μπορούμε να τα «τυπώσουμε».

Αν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ήταν μια κανονική χώρα, δηλαδή δεν είχε το δολάριο τη σημασία που έχει, αυτή τη στιγμή, η κυβέρνηση της θα ετοίμαζε αυξήσεις σε υφιστάμενες φορολογίες, νέες φορολογίες αλλά και περικοπές σε δαπάνες, ώστε να καλυφθούν τα δημοσιονομικά κενά. Ωστόσο, το πολιτικό και οικονομικό βάρος που έχει, της επιτρέπουν πάντοτε να δανείζεται, έστω και με επιτόκια Κύπρου. Το χρέος ωστόσο, είναι μεταφορά των σημερινών δαπανών στις επόμενες γενιές αλλά και κόστος σήμερα για την εξυπηρέτηση του. Για αυτό και οι Αμερικανοί νομοθέτες, έθεσαν όριο και δικαιολογούνται να ζητούν περικοπές πριν το αυξήσουν.

Με την πολιτική αντιπαράθεση στις ΗΠΑ να βρίσκεται μόνιμα στο κόκκινο μετά το 2016 και την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και τη σαρωτική επικράτηση γερουσιαστών και στα δύο κόμματα που επιλέγουν την αντιπαράθεση από τη σύνθεση, δεν είναι καθόλου σίγουρο πως θα υπάρξει συνεννόηση για αύξηση του ορίου του χρέους. Αυτό δεν σημαίνει πως οι ΗΠΑ θα οδηγηθούν σε άτακτη χρεοκοπία. Ωστόσο, έστω και μερική αθέτηση πληρωμών για περιορισμένο χρονικό διάστημα, θα συντρίψει το όποιο αίσθημα εμπιστοσύνης έχει απομείνει στις αγορές. Θα προκαλέσει δηλαδή μαζικές πωλήσεις μετοχών και κατάρρευση των αξιών στο χρηματιστήριο και βαθιά ύφεση στην αμερικανική οικονομία που θα μεταδοθεί με αστραπιαία ταχύτητα παντού, αλλά και εκτόξευση του χρέους για όλους. Θα ζήσουμε δηλαδή στιγμές “Leman Brother” και το ερώτημα θα είναι ποιος είναι ο επόμενος και πότε και σε τι ένταση θα φτάσουν οι κατακλυσμιαίες εξελίξεις και στο μικρό μας νησί.

Εξελίξεις ωστόσο θα έχουμε ακόμη και αν οι δύο πλευρές φτάσουν σε συμφωνία. Στα θετικά θα καταγραφεί πως και μέσα σε αυτή την πολιτική πόλωση, μπορεί να υπάρξει συνεννόηση, ωστόσο ιδιαίτερη σημασία θα έχει και το πλαίσιο της συμφωνίας. Αν περάσει η θέση των ρεπουμπλικάνων για σοβαρές περικοπές, τότε ίσως να μιλάμε για «μνημόνιο λιτότητας» στις ΗΠΑ και συνεπώς ύφεση στην οικονομία. Στα θετικά μιας μερικής ύφεσης στην Αμερική είναι πως θα μειωθούν οι τιμές στην ενέργεια και σε άλλα προϊόντα και υπηρεσίες καθώς θα μειωθεί η ζήτηση και θα έχει εκλεχθεί ο πληθωρισμός. Στα αρνητικά ωστόσο, μικρή ή μεγάλη μια ύφεση στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, πάντοτε αποκτά δικά της «ποδάρια» και επισκέπτεται και άλλους προορισμούς.

Οι πιο αδύνατες οικονομίες, αυτές που υποφέρουν ήδη από παρενέργειες του Covid ή ασφυκτιούν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ή/και ακόμη να ξεπεράσουν εντελώς τις παθογένειες της προηγούμενης κρίσης, είναι πιθανών να νιώσουν στο «πετσί» τους ακόμη και μια «ήπια» ύφεση στις ΗΠΑ. Με άλλα λόγια, όποια και να είναι η κατάληξη στις συνομιλίες για τα ταβάνι του χρέους, όλοι οι υπόλοιποι, συμπεριλαμβανομένου και της Κύπρου, θα πρέπει να έχουν σχέδιο και να είναι έτοιμοι να λάβουν έγκαιρα μέτρα για να περιορίσουν τις όποιες ζημιές. Να θυμούνται επίσης, πως αν στη Ουάσιγκτον κρατούν στα χέρια τους τον εκτυπωτή δολαρίων, όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να βρούμε τα «λεφτά» με παραδοσιακού τρόπους.