Βίαια pushback μεταναστών στη Νεκρή Ζώνη, άρνηση πρόσβασης σε διαδικασίες ασύλου, κράτηση χωρίς τροφή και νερό σε σκοτεινό δωμάτιο, παραμονή για μήνες σε χωράφια γεμάτα φίδια και σε συνθήκες ακραίας ζέστης, διαχωρισμός οικογένειας…

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα όσα έχουν καταγγελθεί κατά της Κύπρου, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο πλαίσιο καταχώρησης υπόθεσης από τους μετανάστες που παρέμειναν πέρυσι το καλοκαίρι εγκλωβισμένοι στη Νεκρή Ζώνη.

Η υπόθεση αυτή πρωταγωνιστούσε για αρκετές μέρες στην επικαιρότητα το καλοκαίρι του 2024, αφού οι άνθρωποι που τώρα σέρνουν την Κυπριακή Δημοκρατία στο ΕΔΑΔ, ενώ είχαν καταφθάσει μέσω κατεχομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία, ζήτησαν πρόσβαση σε αιτήσεις ασύλου, κάτι ωστόσο που δεν τους επετράπη, αντιθέτως επαναπροωθήθηκαν όπως λένε «βίαια» από αστυνομικούς με αποτέλεσμα να παραμείνουν για μήνες εγκλωβισμένοι στη Νεκρή Ζώνη μέσα σε αντίσκηνα των ΗΕ και σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες.

Σύμφωνα με τα πρακτικά της υπόθεσης η καταγγελία κατά Κύπρου καταχωρήθηκε στο ΕΔΑΔ αρχές του 2025 και κοινοποιήθηκε στις κυπριακές αρχές στις 12 Ιουνίου 2025. Καταγγέλλοντες είναι 21 μετανάστες με καταγωγή από διάφορες χώρες – Σομαλία, Νιγηρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Σουδάν – με τον μεγαλύτερο να έχει ηλικία 77 ετών και τον μικρότερο μετανάστη μόλις ενός έτους.

Σύμφωνα τον φάκελο της υπόθεσης,  οι καταγγελίες αφορούν φερόμενη επαναπροώθηση (pushback) των παραπονούμενων στη Νεκρή Ζώνη, παραμονή τους εκεί για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα υπό ακατάλληλες συνθήκες πριν από την τελική μεταφορά τους σε κέντρα υποδοχής όπου καταχωρίστηκαν οι αιτήσεις ασύλου τους, στις οποίες αρχικά παρεμποδίστηκαν να έχουν πρόσβαση.

Συγκεκριμένα, οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι διέσχισαν περιοχές που δεν τελούν υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας προς περιοχές που τελούν υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Δημοκρατίας μέσω της Νεκρής Ζώνης σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα (μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου 2024).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ευρωπαϊκή παρέμβαση για τους 27 μετανάστες στη Νεκρή Ζώνη | AlphaNews

 Οι αιτούντες ισχυρίζονται επίσης ότι, ενώ βρίσκονταν στις περιοχές που τελούν υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενημέρωσαν προφορικά τις αρχές για την επιθυμία τους να υποβάλουν αίτηση ασύλου, οι οποίες, με τη σειρά τους, τους επέστρεψαν στη Νεκρή Ζώνη και τους εγκατέλειψαν εκεί για διάστημα δύο έως τεσσάρων μηνών.

Ορισμένοι αιτούντες ισχυρίζονται ότι απωθήθηκαν στη Νεκρή Ζώνη αρκετές φορές.  Τελικά, οι κυπριακές αρχές τους μετέφεραν σε κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας, όπου καταχωρίστηκαν οι αιτήσεις ασύλου τους. Από αυτές, μέχρι στιγμής έχει εξεταστεί μία αίτηση ασύλου η οποία έχει απορριφθεί, με τον αιτών να έχει ασκήσει προσφυγή ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας και η διαδικασία να εκκρεμεί. Οι υπόλοιποι αιτούντες υποβλήθηκαν σε συνέντευξη για μετεγκατάσταση σε άλλη χώρα της ΕΕ.

Οι αιτούντες καταγγέλλουν επίσης την Κυπριακή Δημοκρατία για τις συνθήκες στις οποίες αναγκάστηκαν να ζήσουν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Νεκρή Ζώνη, αφού όπως ισχυρίζονται η περιοχή ήταν γεμάτη φίδια, δεν είχαν ενδεδειγμένη στέγαση, τροφή ή ιατρική περίθαλψη, πράγματα που επηρέασαν ιδιαίτερα τα ευάλωτα άτομα που βρίσκονταν εκεί.

Επιπλέον, καταγγέλλουν ότι απωθήθηκαν στη Νεκρή Ζώνη χωρίς να καταχωριστούν και να εξεταστούν οι αιτήσεις ασύλου τους από τις κυπριακές αρχές, με μόνη επιλογή να συνεχίσουν να ζουν σε συνθήκες που παραβιάζουν το άρθρο 3 της Σύμβασης (σε συνδυασμό με το αρ. 13) ή να επιστρέψουν σε χώρα – είτε στη χώρα καταγωγής τους είτε σε γειτονική χώρα – της οποίας η ασφάλεια δεν είχε προηγουμένως αξιολογηθεί από τη Δημοκρατία της Κύπρου.

Παράπονα διατυπώνουν επίσης και για τη μεταχείριση που υπέστησαν από τις κυπριακές αρχές κατά την επιστροφή τους στη Νεκρή Ζώνη, καθώς όπως αναφέρουν οι επαναπροωθήσεις ήταν βίαιες, ενώ υποβλήθηκαν σε σωματική έρευνα χωρίς να τους γνωστοποιηθούν οι λόγοι, ορισμένοι φωτογραφήθηκαν, κατασχέθηκαν τα κινητά τους τηλέφωνα, και κάποιοι κρατήθηκαν σε σκοτεινό δωμάτιο χωρίς τροφή και νερό και απειλήθηκαν με βία σε περίπτωση επιστροφής τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Επιστολή-καταπέλτης από ΣτΕ προς ΠτΔ για μετανάστες νεκρής ζώνης και pushbacks | AlphaNews

Ορισμένοι αιτούντες καταγγέλλουν επίσης ότι κρατήθηκαν αυθαίρετα χωρίς να τους κοινοποιηθούν οι λόγοι της κράτησής τους ή η διάρκειά της, ισχυριζόμενοι ότι δεν είχαν στη διάθεσή τους ένδικα μέσα για να την αμφισβητήσουν, επικαλούμενοι το άρθρο 5 παράγραφοι 1, 2 και 4 της ΕΣΔΑ.

Τέλος, μια οικογένεια αιτούντων κατήγγειλε, βάσει του άρθρου 8, ότι η οικογένεια χωρίστηκε για περίοδο περίπου δύο μηνών, με δύο από τα μέλη της (το ένα ανήλικο και το άλλο εβδομήντα επτά ετών) να μεταφέρονται σε κέντρο υποδοχής, ενώ τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας εγκαταλείφθηκαν στη Νεκρή Ζώνη.

Δύο ηχηρές καταδίκες μέσα σε επτά μήνες

Έχουν περάσει μόλις επτά μήνες από την καταδίκη μας από το ΕΔΑΔ για επαναπροώθηση (pushback) δύο Σύρων προσφύγων που είχαν καταφθάσει κυπριακά χωρικά ύδατα διά και επεστράφησαν από τη Λιμενική Αστυνομία και παραδόθηκαν στις αρχές του Λιβάνου.

Το ΕΔΑΔ πριν μερικές μέρες , μας καταδίκασε σε σχέση με υπόθεση νεαρής Ε/κ που είχε καταγγείλει τον βιασμό της από πολιτικό πρόσωπο, επιρρίπτοντας στις κυπριακές αρχές και τον ίδιο τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα ευθύνες για χρήση στην αξιολόγηση της μαρτυρίας της γυναίκας, σεξιστικών στερεοτύπων, που είχαν ως αποτέλεσμα την επαναθυματοποίησή της. Στον απόηχο μάλιστα αυτής της υπόθεσης πολιτικοί και οργανωμένα σύνολα ζήτησαν την παραίτηση του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, κάτι όμως που ο ίδιος αρνήθηκε υποστηρίζοντας  ότι δεν είναι πολιτικό πρόσωπο για να αναλάβει την ευθύνη και να υποβάλλει παραίτηση.

Στον φορολογούμενο η…. λυπητερή

Κάθε καταδίκη μας από το ΕΔΑΔ πέραν των όσων αρνητικών επιφέρει σε επίπεδο δυσφήμισης του κράτους, μάς φορτώνει με αποζημιώσεις δεκάδων χιλιάδων ευρώ, τα οποία στο τέλος της ημέρας πληρώνει ο απλός φορολογούμενος. Ενδεικτικά στην υπόθεση της επαναπροώθησης των δύο Σύρων προσφύγων η Κύπρος καταδικάστηκε σε αποζημίωση 22,000 ευρώ για κάθε έναν από αυτούς και 4,000 ευρώ δικαστικά έξοδα. Στην υπόθεση της νεαρής Ε/κ η Κύπρος καταδικάστηκε σε αποζημίωση 35,000 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που πολλοί ξεχνούν είναι ότι πέραν των δικαστικών και διπλωματικών «όπλων» που μας προσδίδει η ιδιότητά μας ως μέλος του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, μας φορτώνει και κάποιες υποχρεώσεις, όπως άλλωστε και όλα τα κράτη-μέλη των διεθνών αυτών οργανισμών. Μία από τις υποχρεώσεις αυτές είναι ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου για τους Πρόσφυγες και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Οποιαδήποτε παραβίαση των σχετικών νομοθεσιών στο όνομα οποιασδήποτε πολιτικής, εκ των πραγμάτων μας καθιστά υπόλογους στη διεθνή κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μεταφέρθηκαν στην Κοφίνου οι μετανάστες που βρίσκονταν στη Νεκρή Ζώνη | AlphaNews

Στο σκαμνί και πάλι η Κύπρος: Προσέφυγαν στο ΕΔΑΔ οι μετανάστες της Νεκρής Ζώνης | AlphaNews

Χάθηκαν ακόμη τρεις μετανάστες από τη Νεκρή Ζώνη, δύσκολες οι συνθήκες | AlphaNews

Νέες αφίξεις μεταναστών χθες βράδυ στη Νεκρή Ζώνη, ανήλθαν στους 27 | AlphaNews

Κανένα σημάδι ζωής από 24 μετανάστες που διέμεναν στα αντίσκηνα της Νεκρής Ζώνης | AlphaNews

Αναστάτωση στη Νεκρή Ζώνη: Νέες αφίξεις δεκάδων μεταναστών | AlphaNews