Ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς ολοένα αυξάνονται οι ανησυχίες των γονέων για το αν τα παιδιά τους θα επικεντρωθούν στα μαθήματά τους και στο διάβασμα ή θα συνεχίσουν να ασχολούνται διαρκώς με τα social media.

Σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο χρόνος που οι νέοι αφιερώνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2010. Μάλιστα επισημαίνεται ότι το 2022 περισσότεροι από το 10% των εφήβων εμφάνισαν σημάδια προβληματικής και εθιστικής χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και της δυσκολίας ελέγχου της χρήσης τους.

Έπειτα από εκκλήσεις ειδικών στη δημόσια υγεία, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εξετάζουν τρόπους για να κρατήσουν τους νέους μακριά από τα τηλέφωνά τους μέσω πολιτικών επαλήθευσης ηλικίας, εκστρατειών ευαισθητοποίησης του κοινού, ακόμη και απαγορεύσεων πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μιλώντας στο AlphaNews.Live, ο Σχολικός Ψυχολόγος Γιώργος Πογιατζής ανέφερε ότι η εξάρτηση των εφήβων με το διαδίκτυο προκαλεί μεταξύ άλλων μείωση του ύπνου, η οποία συνδέεται με αύξηση της πιθανότητας ψυχικών ασθενειών, γεγονός που είναι αρκετά ανησυχητικό.

Σύμφωνα με τον κύριο Πογιατζή, σημαντικό ρόλο στην «απεξάρτησή» τους διαδραματίζει η υποστήριξη από το σχολείο και οι τρόποι διαχείρισης των εφήβων. «Και σε αυτό το πλαίσιο είναι που πρέπει να επενδύσει η κοινωνία», τόνισε.

«Σημαντικό επίσης ρόλο παίζουν οι γονείς των παιδιών και ο ποιοτικός χρόνος επικοινωνίας τους με αυτά, διότι η προσπάθεια αυτή είναι συλλογική. Οι γονείς οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση που έχουν με τον έφηβο, αλλά και να ενισχύσουν την κατανόηση απέναντί του».

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι υπάρχουν και θετικά από τη λειτουργική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την απουσία δαιμονοποίησής τους από το οικογενειακό περιβάλλον. Αυτά προκύπτουν μέσω της ανάπτυξης του τρόπου αξιολόγησης των πληροφοριών και της κριτικής σκέψης, μέσω της σωστής διαχείρισης των συναισθημάτων τους και της ανάπτυξης της κοινωνικοποίησής τους.

Στην αντίπερα όχθη, τεχνολογικοί κολοσσοί διαφωνούν μεταξύ τους για το ποιος είναι υπεύθυνος για τα προστατευτικά μέτρα κυρίως σε παιδιά.

Εταιρίες τεχνολογίας εφαρμόζουν μέτρα όπως περιορισμοί περιεχομένου ανά ηλικία, απενεργοποιώντας ορισμένες λειτουργίες και τις δικές τους λειτουργίες απορρήτου, παρόλο που ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτά δεν είναι αρκετά.

Ένα από τα πιο σημαντικά νομοθετήματα σχετικά με τις διαδικτυακές πλατφόρμες είναι ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος καλεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να θεσπίσουν «κατάλληλα και αναλογικά μέτρα για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου απορρήτου, ασφάλειας και προστασίας των ανηλίκων». Το Facebook και το Instagram του Meta, καθώς και το TikTok, βρίσκονται υπό έρευνα για παραβιάσεις των κανόνων DSA για ανηλίκους.

Η εκτελεστική εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνέταξε ένα σύνολο εξαιρετικά αμφιλεγόμενων κατευθυντήριων γραμμών για να περιορίσει τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι πλατφόρμες.

Οι οδηγίες δεν είναι δεσμευτικές και, εάν οι ανήλικοι λένε ψέματα για την ηλικία τους ή οι γονείς τους παρακάμπτουν τους ελέγχους, δεν έχουν καμία ισχύ.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό αποτελεί ευθύνη της πλατφόρμας, αλλά φορείς εκμετάλλευσης όπως η Meta και η TikTok ισχυρίζονται ότι η Google και η Apple, οι οποίες αναπτύσσουν λειτουργικά συστήματα συσκευών, θα πρέπει να είναι υπεύθυνες για τα μέτρα επαλήθευσης της ηλικίας.

Παρόλα αυτά όλοι συμφωνούν στο ότι, όταν οι δυνατότητες που προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα χρησιμοποιούνται σωστά, μπορεί να γίνουν ένα εξαιρετικό εργαλείο μάθησης και ένας τρόπος για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της ανάπτυξης των νέων.