Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει ένα καθοριστικό βήμα για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των θυμάτων εγκληματικότητας, με Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο να καταλήγουν σε προσωρινή συμφωνία για την αναθεώρηση της Οδηγίας του 2012. Το νέο πλαίσιο αναβαθμίζει ουσιαστικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενισχύει την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και εισάγει για πρώτη φορά ρητή αναφορά στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία θυμάτων σεξουαλικής βίας.

Όπως τονίζουν οι εισηγητές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η συμφωνία αποτελεί «νίκη για τα θύματα, τις γυναίκες και μια πιο δίκαιη Ευρώπη», ανεβάζοντας σημαντικά τον πήχη των ευρωπαϊκών προτύπων προστασίας.

Το νέο πλαίσιο προβλέπει ενισχυμένη υποστήριξη στα θύματα σε όλα τα στάδια της διαδικασίας: από τη σταθερή ροή πληροφόρησης και την παροχή συναισθηματικής στήριξης στους χώρους των δικαστηρίων, μέχρι την πρόσβαση σε νομική βοήθεια για όσους δεν διαθέτουν οικονομικά μέσα. Παράλληλα, εισάγεται μηχανισμός επιτάχυνσης της καταβολής αποζημιώσεων από τους δράστες, ώστε οι διαδικασίες να μην καθυστερούν εις βάρος των θυμάτων.

Η Ευρώπη αποκτά ενιαία γραμμή βοήθειας

Με τη νέα οδηγία, όλα τα κράτη μέλη θα διαθέτουν κοινή γραμμή υποστήριξης: το 116 006, το οποίο θα λειτουργεί τόσο τηλεφωνικά όσο και μέσω ψηφιακών εφαρμογών. Το δίκτυο αυτό θα παρέχει ενημέρωση, καθοδήγηση και παραπομπές σε εξειδικευμένες υπηρεσίες, διασφαλίζοντας ότι κανένα θύμα δεν μένει χωρίς άμεση βοήθεια.

Μια σημαντική καινοτομία είναι η δυνατότητα αναφοράς εγκλημάτων τόσο δια ζώσης όσο και διαδικτυακά. Η πρόβλεψη αυτή επεκτείνεται και σε άτομα που βρίσκονται σε περιορισμό ελευθερίας, όπως κρατούμενους, άτομα σε ιδρύματα ή μη υπηκόους σε κέντρα μετανάστευσης. Διευκολύνεται επίσης η υποβολή καταγγελιών μέσω οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.

Στοχευμένη στήριξη

Η νέα οδηγία απαιτεί εξατομικευμένη αξιολόγηση και προσαρμοσμένες υπηρεσίες στήριξης. Για τα θύματα σεξουαλικής βίας, τα κράτη μέλη οφείλουν να παρέχουν ένα πλήρες φάσμα ιατρικών υπηρεσιών: επείγουσα αντισύλληψη, εξετάσεις για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, μεταθεραπευτική αγωγή και, όπου επιτρέπεται από το εθνικό δίκαιο, πρόσβαση σε άμβλωση. Η αναφορά στην άμβλωση αποτελεί ιστορικό ορόσημο, καθώς εισέρχεται για πρώτη φορά σε νομοθεσία της ΕΕ.

Παράλληλα, οι νέοι κανόνες θέτουν τα παιδιά στο επίκεντρο, προωθώντας ένα μοντέλο πλήρως «φιλικό προς το παιδί». Όπου γίνεται, ιατρικές εξετάσεις, ψυχολογική υποστήριξη, λήψη μαρτυρίας και καταγγελία θα μπορούν να γίνονται στον ίδιο χώρο, μειώνοντας την ψυχολογική επιβάρυνση.

Το νέο πλαίσιο θα τεθεί σε ισχύ αφού εγκριθεί επίσημα από το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα πιο ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον για όλα τα θύματα εγκλήματος στην ΕΕ.

Το πρόγραμμα «EP: Your Voice, Your Future» συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος επιχορηγήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα της επικοινωνίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του και δεν φέρει καμία ευθύνη, ούτε και συνδέεται με κάποιο τρόπο με τις πληροφορίες ή τις απόψεις που διατυπώνονται στο πλαίσιο του προγράμματος, για το οποίο οι μόνοι υπεύθυνοι είναι οι συντάκτες, οι ερωτηθέντες, οι εκδότες ή οι φορείς αναμετάδοσης του προγράμματος, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν φέρει επίσης καμία ευθύνη για τυχόν βλάβες, άμεσες ή έμμεσες, που ενδέχεται να προκύψουν από την υλοποίηση του προγράμματος.