Σημαντικό βήμα για τη θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον τερματισμό της εργαλειοποίησης της ενέργειας από τη Ρωσία αποτελεί η νέα νομοθεσία που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατόπιν συμφωνίας με το Συμβούλιο. Το νέο πλαίσιο θέτει σαφές χρονοδιάγραμμα για τον πλήρη τερματισμό των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και ανοίγει τον δρόμο για αντίστοιχα μέτρα και στο πετρέλαιο.

Απαγόρευση ρωσικού LNG και σταδιακή κατάργηση του αερίου μέσω αγωγών

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, το ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που διακινείται μέσω της αγοράς άμεσης παράδοσης (spot market) θα απαγορευτεί στην ΕΕ από τις αρχές του 2026, όταν ο κανονισμός τεθεί σε ισχύ. Παράλληλα, προβλέπεται η σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2027.

Η νομοθεσία προβλέπει επίσης την επιβολή κυρώσεων από τα κράτη μέλη σε φορείς εκμετάλλευσης που παραβιάζουν τους νέους κανόνες, ενισχύοντας την εφαρμογή και την αξιοπιστία του πλαισίου.

Προετοιμασία για πλήρη απαγόρευση εισαγωγών πετρελαίου

Κατά τις διαπραγματεύσεις με τη Δανική Προεδρία του Συμβουλίου, οι ευρωβουλευτές πίεσαν για την πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου. Εξασφάλισαν τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταθέσει σχετική νομοθετική πρόταση στις αρχές του 2026, με στόχο η απαγόρευση να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατό και σε κάθε περίπτωση έως τα τέλη του 2027.

Ταυτόχρονα, αυστηροποιούνται οι όροι για τυχόν προσωρινή αναστολή των απαγορεύσεων, η οποία θα επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης.

Αυστηρότεροι έλεγχοι και κλείσιμο «παραθύρων» παράκαμψης

Για να περιοριστεί ο κίνδυνος καταστρατήγησης των κανόνων, οι φορείς εκμετάλλευσης θα υποχρεούνται να παρέχουν στις τελωνειακές αρχές αναλυτικότερα και αυστηρότερα στοιχεία σχετικά με τη χώρα παραγωγής του φυσικού αερίου, πριν από την εισαγωγή ή την αποθήκευσή του. Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στο κλείσιμο νομικών κενών και στην αποτροπή έμμεσων εισαγωγών ρωσικής ενέργειας.

Η νομοθεσία εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ευρεία πλειοψηφία και απομένει πλέον η τυπική έγκρισή της από το Συμβούλιο, πριν από τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και την έναρξη ισχύος της.

Το πρόγραμμα «EP: Your Voice, Your Future» συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος επιχορηγήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα της επικοινωνίας. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν συμμετείχε στην προετοιμασία του και δεν φέρει καμία ευθύνη, ούτε και συνδέεται με κάποιο τρόπο με τις πληροφορίες ή τις απόψεις που διατυπώνονται στο πλαίσιο του προγράμματος, για το οποίο οι μόνοι υπεύθυνοι είναι οι συντάκτες, οι ερωτηθέντες, οι εκδότες ή οι φορείς αναμετάδοσης του προγράμματος, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν φέρει επίσης καμία ευθύνη για τυχόν βλάβες, άμεσες ή έμμεσες, που ενδέχεται να προκύψουν από την υλοποίηση του προγράμματος.